تأخير در توبه، راهي كه بايد پيمود

ای جوان! اینک تو در عنفوان جوانی و بهترین لحظات عمر خود را سپری می‌كنی. بسیاری فریب جوانی خود را می‌خورند و می‌گویند اینک باید از جوانی لذت حاصل كرد و زمان پیری جبران می‌كنیم، این طرز تفكر به چند دلیل اشتباه است.

اولا: طولانی بودن امیدها و آرزوها از آفات بزرگی است كه چون سنگ بزرگ در مسیر توبه قرار می‌گیرد بنابر چه تضمینی می‌گویی اگر به سن پیری رسیدیم توبه و عبادت می‌كنم؟

ابن جوزی می‌فرماید: «بر انسانی كه نمی‌داند چه لحظه‌ای در چنگال مرگ به دام می‌افتد لازم است كه همیشه آماده باشد، فریب جوانی و سلامتی را نخورد زیرا بسا اوقات پیران از جوانان دیرتر می‌میرند».

دوم اینكه: جوان عزیز اگر خداوند به تو عمر طولانی عطا كند و جوانی را پشت سر بگذاری و به سن پیری برسی چه تضمینی وجود دارد كه موفق به توبه شوی؟

بسا اوقات گناهان و معاصی چنان دل را كدر می‌كنند كه انسان موفق به توبه كردن نمی‌شود و گاهی ممكن است توبه تا آنجا به تاخیر بیافتد كه مرگ و اجل فرا رسد و انسان هنوز به دام گناه گرفتار باشد.

سوم اینكه: چه تضمینی وجود دارد كه در آن حالت پیری توان و نیروی عبادت را داشته باشی در حالی كه نیرو و نشاط جوانی را از دست داده ای. چون انسان به سن پیری می‌رسد صبر بر طاعت ندارد مگر كسی كه خداوند بر او رحم كند. استخوان‌ها ناتوان و پوک می‌شوند و چشمان ضعیف و گوشها سنگین می‌شوند تا آنجا كه انسان توان ادای فرایض را ندارد و این جوانمردی نیست كه فصل و دوران جوانی را به هوای نفس و شیطان بگذاری و دوران پیری و ضعف را به طاعت پروردگار.

چهارم اینكه: لذت و تمتع واقعی در انجام دادن گناه حاصل نمی‌شود بلكه در طاعت و اتباع امر پروردگار و اجتناب از منهیات ممكن است. لذت و شیرینی از كام كسی كه آن را از طریق حرام حاصل نموده است از بین می‌رود فقط اثر گناه آن می‌ماند و در لذتی كه پس آن آتش باشد خیر نیست.

ابو سلیمان می‌فرماید: «جواب پاكی با پاكی داده می‌شود و جواب تیرگی با تیرگی و كسی كه در شب احسان كند روز جواب احسان و نیكی خود را دریافت می‌كند و كسی كه روز احسان كند شب به آن احسان خود پاداش داده می‌شود».

پنجم اینكه: از جوانی خود سئوال می‌شوید كه در چه راهی آن را فنا كرده اید.

آنحضرت جمی‌فرماید: «بنده روز قیامت قدم بر نداشته كه از او پنج سئوال می‌شود، از عمرش كه در كجا فنا كرده، از جوانی كه چگونه آن را گذرانده است و از مال اش كه از كجا كسب كرده و به كجا آن را مصرف نموده است و به علمی كه داشته چقدر عامل بوده». (ترمذی)

و از هفت گروهی كه روز قیامت زیر سایه‌ی عرش الهی قرار می‌گیرند «جوانی است كه در عبادت خدا رشد كرده است».

ششم اینكه: بالفرض اگر در آخر عمر موفق به توبه و انابت شدی با این تاخیر درجه و مقام مقربین و صدیقین را از دست دادی، انسانی كه همت پایین دارد از خواهشات نفس پیروی می‌كند و به عفو و بخشش توكل می‌كند.