نقش شوهر در محافظت از زندگی خانوادگی و معاشرت پسنديده:
عقل سالم و اندیشه پخته حکم میکند که آدمی باید بعضی از سختیها و فشارها را به صورت یک امر طبیعی بپذیرد. و از بعضی از امور ناخوشایند چشمپوشی کند و مرد – که آقای خانه است – باید صبورتر از همسرش باشد زیرا میداند که همسرش در خَلق و در خُلق ضعیف میباشد و چنانچه به خاطر هر مسألهای مورد محاسبه قرار گیرد از انجام همه چیز باز میماند و عاجز میگردد، و زیادهروی در راست گردانیدن وی باعث شکستن وی میشود و همانا شکستن وی، طلاق دادنش میباشد. پیغمبر برگزیدهای که از روی هوی و هوس سخن نمیگوید صمیفرماید: «زنان را به نیکی سفارش کنید زیرا آنها از استخوان پهلو خلق شدهاند و خمیدهترین قسمت استخوان پهلو، قسمت بالایی آن است، اگر بخواهی آن را راست گردانی میشکند و اگر آن را به حال خود واگذارید همیشه کج و خمیده باقی میماند بنابراین آنان را به نیکی سفارش کنید» [۲].
پس کجی اصل خلقت زن است و باید با او صبر پیشه کرد.
بنابراین مرد خانه نباید با هر احساس ناخوشایندی که نسبت به اهل و عیالش به او دست داد، برافروخته شود، بلکه باید از بعضی از جوانب نقص در آنان چشمپوشی کند و حتماً باید جوانب خوب آنها را به خاطر بیاورد که قطعاً این جوانب بسیارند.
و پیغمبر صدر این مورد فرموده است: هیچ مرد مؤمنی نباید به خاطر اینکه یک خُلق و خوی ناپسند از همسرش میبیند او را برنجاند و ناراحت کند زیرا اخلاق دیگری نیز دارد که مورد پسند او باشند» [۳].
آری، مرد باید در این موارد آرام و خونسرد باشد و چنانچه کاری را ببیند که نمیپسندد باید بداند که هیچ کس اسباب خیر و نیکی و موارد صلاح خویش را نمیداند. خداوند در این باره میفرماید: ﴿وَعَاشِرُوهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِۚ فَإِن كَرِهۡتُمُوهُنَّ فَعَسَىٰٓ أَن تَكۡرَهُواْ شَيۡٔٗا وَيَجۡعَلَ ٱللَّهُ فِيهِ خَيۡرٗا كَثِيرٗا﴾[النساء: ۱٩]. «و با آنها بطور شایسته معاشرت کنید، اگر به جهاتی از همسران خود رضایت کامل نداشته باشید و بر اثر اموری آنها در نظر شما ناخوشایند باشند (فوراً تصمیم به جدایی نگیرید و تا آنجا که قدرت دارید مدارا کنید، زیرا ممکن است شما در تشخیص خود گرفتار اشتباه شده باشید) و ای بسا آنچه را نمیپسندید خداوند در آن خیر و برکت و سود فراوانی قرار داده باشد».
چنانچه آقای خانه درشتخو، بد معاشرت، تنگنظر و احمق باشد و عجله او را کور نموده، رضایتش به سختی فراهم شود و به سرعت خشمگین گردد، وقتی در خانه است منت بگذارد و وقتی بیرون است بدگمان باشد دیگر راحتی چه جایگاهی و آرامش و محبت چه معنی خواهند داشت.
پس گفته شد که حسن معاشرت و اسباب خوشبختی جز در پرتو نرمخوئی و بدور از اوهام و بدگمانیهای بیاساس ایجاد نمیشود و غیرتی که برای بعضی باعث بدگمانی است شخص را به تأویل سخنان و شک در رفتار [همسرش] گرفتار میسازد و باعث تیره شدن زندگی و نگرانی بیمورد میشود.
خداوند میفرماید: ﴿وَلَا تُضَآرُّوهُنَّ لِتُضَيِّقُواْ عَلَيۡهِنَّ﴾[الطلاق: ۶]. «و بدیشان زیان نرسانید تا در تنگنایشان قرار دهید».
ما باید چگونه باشیم در حالی که پیغمبر صمیفرماید: «بهترین شما، بهترینتان برای خانوادهاش میباشد، و من نسبت به خانوادهام از همه بهترم» [۴].
[۲] این حدیث را امام بخاری (۵۱۸۶) و امام مسلم (۱۴۶۸ و ۵٩ و ۶۰) نقل کردهاند. [۳] این حدیث را مسلم در صحیحش (۱۴۶٩) نقل کرده است. فائده: حافظ ابن حجر : چنین میگوید: این حدیث اشاره میکند به راست گردانیدن زن به نرمی به گونهای که در این کار مبالغه نشود چون نتیجه آن شکستن زن (طلاق) است و نباید او را به حال خود واگذاریم که بر کجیاش مستمر باشد. و ضابط و معیار این امر چنین است: که زن به حالت کجی و اعوجاج رها نشود به گونهای که باعث تجاوز از حدود طبیعت و سرشت ضعیف وی گردد و دامن به گناه آلوده کند و یا ترک واجبات کند و بلکه در مورد امور مباح به حالت کجی و اعوجاج باقی بماند. نگا: فتح الباری ٩/۲۵۴. [۴] این حدیث صحیح را ترمذی (۳۸٩۲)، ابن ماجه (۱٩٧٧) و ابن حبان (۱۳۱۲) روایت کردهاند.