جایگاه اهل بیت پیامبر جنزد اهل سنت و جماعت

شیخ الاسلام در کتاب (عقیده واسطیه) می‌گوید: اهل سنت، آل بیت رسول خدا را دوست دارند و محبت ایشان را در قلب جا داده‌اند و به وصیت پیامبر که در مورد آن‌ها آمده‌است عمل می‌نمایند آنجا که در روز (غدیر خم) پیامبر فرموده‌است: خدا را نسبت به اهل بیتم به شما یادآوری می‌کنم و حقوقی که خداوند به آن‌ها برای آل بیتم دستور داده فراموش نکنید [۱۶]. و باز هم به عموی خود عباس هنگامی که نزد او شکایت آورد که بعضی از قریش نسبت به او بی‌وفایی و جفا می‌نمایند فرمودند: «والذي نفسي بیده لا یؤمنون حتی یحبّوکم لله ولقرابتي» [۱۷]. «سوگند به کسی که جان من در اختیار او است به کمال ایمان نمی‌رسند تا این که شما را به خاطر و خویشاوندی من دوست نداشته باشد».

پیغمبر جمی‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَﻷاصْطَفَى بَنِي إِسْمَاعِيلَ وَاصْطَفَى مِنْ بَنِى إِسْمَاعِيلَ كِنَانَةَ وَاصْطَفَى مِنْ بَنِى كِنَانَةَ قُرَيْشاً وَاصْطَفَى مِنْ قُرَيْشٍ بَنِى هَاشِمٍ وَاصْطَفَانِى مِنْ بَنِى هَاشِمٍ» [۱۸]. «همانا خداوند پسران اسماعیل را برگزیده و از پسران اسماعیل کنانه را برگزیده و از کنانه قریش را انتخاب نموده و از قریش پسران هاشم را برگزید و مرا از پسران هاشم برگزیده‌است».

شیخ صالح فوزان توضیحاتی را بر کلام شیخ الاسلام بدین صورت داده‌است:

شیخ الاسلام ابن تیمیه /در اینجا مکانت و جایگاه آل بیت را نزد اهل سنت و جماعت تبیین نموده که ایشان اهل بیت رسول خدا جرا دوست دارند. آل بیت عبارتند از خانواده‌ی پیامبرجآنانی که زکات برایشان حرام گشته که خانواده‌ی علی و خانواده‌ی جعفر و عقیل و عباس و پسران حارث بن عبدالمطلب می‌باشند، و همسران و دختران پیامبران نیز از جمله‌ی اهل بیت پیغمبر جبه حساب می‌آیند چنانچه خداوند در قرآن می‌فرماید: ﴿إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُذۡهِبَ عَنكُمُ ٱلرِّجۡسَ أَهۡلَ ٱلۡبَيۡتِ﴾[الأحزاب: ۳۳]. «خداوند قطعاً می‌خواهد پلیدی را از شما اهل بیت (پیغمبر) دور کند و شما را کاملا پاک سازد». اهل سنت به آل بیت احترام می‌گذارند و گرامیشان می‌دارند چون این امر را از احترام و گرامیداشت پیامبر می‌پندارند و چون خدا و رسولش بدان دستور داده‌اند، خداوند می‌فرماید: ﴿قُل لَّآ أَسۡ‍َٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ أَجۡرًا إِلَّا ٱلۡمَوَدَّةَ فِي ٱلۡقُرۡبَىٰ﴾[الشوری: ۲۳]. «و از شما پاداش و مزدی نمی‌خواهم جز عشق و علاقه‌ی نزدیکی (به خدا) را (که سود آن هم عاید خودتان می‌گردد».

و احادیثی هم در این باره آمده‌اند که یکی از آن‌ها آن بود شیخ الاسلام قبلاً بدان اشاره نمود. این احترام و بزرگداشت زمانی است که ایشان پیرو راه و روش پیامبر باشند و بر دین مبین اسلام استقامت نمایند چنانکه گذشتگان آنان چنین بوده‌اند مانند: عباس و پسرانش و علی پسرانش.

اما هرکسی که مخالف سنت و راه و روش پیامبر باشد و بر دین اسلام استقامت نداشته باشد محبت و دوست‌داشتن او درست نیست اگر چه آن کس هم از اهل بیت باشد.

و قول شیخ که گفته است (ویتولونهم) از «ولایه» به -فتح واو- گرفته شده به معنی محبت است و معنی آن: دوستشان دارند، می‌باشد: «ویحفظون فیهم وصیة رسول اللهج» «وصیت رسول خدا را در مورد آن‌ها حفظ می‌‌نمایند» یعنی: مطابق وصیت پیغمبر با ایشان عمل می‌کنند. (غدیر خم) غدیر که یعنی جای جمع شدن آب باران در بیابان، تالاب. و (خم) برخی گفته‌اند: نام درخت در هم پیچیده‌ی است که در آن محل واقع شده بود و (غدبر) بدان منسوب است.

این تالاب (غدیر خم) در راه مدینه واقع شده و پیامبر جهنگامی که از (حجة الوداع) برگشت از کنار او گذشت و در آن محل سخنرانی کرد و از جمله‌ی خطبه‌ی ایشیل آن بود که شیخ الاسلام آورده‌است: «أُذَكِّرُكُمُ اللَّهَ فِي أَهْلِ بَيْتِي». یعنی: «حق که خدا برای اهل بیتم بدان دستور داده از قبیل احترام و بزرگداشت و رعایت حقوقشان به شما یادآوری می‌کنم».

و پیامبر جبه عباس سعموی خود گفت، مراد همان عباس پسر عموی عبدالمطلب پسر هاشم پسر عبد مناف است. «وقد اشتکی إلیه» یعنی: آنچه که او را ناراحت کرده بود به پیامبر گزارش کرد. بعضی از قریش با او جفا می‌کردند.

جفا: ترک نیکوکار و احسان درباره‌ی خویشاوندان است. «والذي نفسي بیده» این سوگندی است که از سوی پیامبر واقع شده‌است. «لا یؤمنون» ایمان ندارند.

یعنی: ایمان کامل و لازم ندارند «حتی یحبوکم لله ولقرابتي» یعنی: تا شما را به خاطر خداوند و خویشاوندی با من دوست نداشته باشند ایمان کامل ندارند. منظور این است که شما را به خاطر دو چیز دوست داشته باشند:

۱) تقرب‌جستن و نزدیکی با خدا به وسیله‌ی دوست‌داشتن شما؛ زیرا شما از دوستان خداوند می‌باشید.

۲) به خاطر این که ایشان قوم و خویشاوندان پیامبرند و در حقیقت این کار احترام و خشنود کردن پیامبر است.

و پیامبر ج در باره‌ی فضل بنی هاشم که خویشاوندان ایشان می‌باشند می‌گوید: همانا خداوند پسران اسماعیل بن ابراهیم خلیل إرا برگزیده و از پسران اسماعیل (کنانه) -نام قبیله‌ی است که پدر آنان کنانه بن خزیمه نام داشته است- را برگزیده و از (کنانه) قریش را -که پسران مضر بن کنانه می‌باشند- برگزیده و از قریش پسران هاشم را -که پسران هاشم بن عبد منافند- انتخاب نموده‌است و خداوند مرا از میان پسران هاشم برگزید.

نام و نسب پیامبر ج: ایشان محمد بن عبدالله، پسر عبدالمطلب، پسر هاشم، پسر عبد مناف، پسر قصی، سر کلاب، پسر مره، پسر کعب، پسر لؤی، پسر غالب، پسر فهر بن مالک، پسر نضر بن کنانه، پسر خزیمه، پسر مدرکه، پسر الیاس، پسر مضر، پسر نزار، پسر معد، پسر عدنان، می‌باشد.

مقصود از روایت و نقل این حدیث این است که این حدیث می‌تواند دلیلی باشد برای فضیلت و برتری عرب، و قریش برترین عرب می‌باشد و پسران هاشم از قریش بهترند و پیامبر اسلام جبهترین و برترین پسران هاشم بوده‌است و ایشان بهترین آفریدگان بوده و از لحاظ خانواده از همه برتر است و در این حدیث فضل پسران هاشم که خویشاوندان پیامبر بوده‌اند نمایان است [۱۹].

[۱۶] به روایت مسلم. [۱۷] به روایت امام احمد و غیر او. [۱۸] به روایت امام مسلم و امام احمد. [۱۹] برای توضیح بیشتر به کتاب (عقیده واسطیه) ابن تیمیه با شرح شیخ صالح فوزان، ص۱۹۵- ۱۹۷ مراجعه نمائید.