نظر شیخ عبدالعزیز بن باز/در مورد نظرات البانی

جناب شیخ عبدالعزیز بن باز/به دنبال انتشار نظرات محمد ناصرالدین البانی درباره‌ی قضیه تکفیر در مجله الدعوة السعودیة شماره: ۱۵۱۱ جمادی الاولی ۱۴۱۶هـ نکاتی را به شرح زیر در تأیید آن ایراد نموده است.

الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وأصحابه ومن اهتدى بهداه أما بعد:

از جواب محکم و مفیدی که جناب ناصرالدین البانی، خداوند او را موفق بدارد که در روزنامه المسلمون در زمینه تکفیر کردن کسی که به غیر آنچه که خداوند متعال نازل کرده بدون تفصیل و شرح منتشر کرده بود، مطلع شدم و آن را کلامی گران‌قدر که به حق اصابت شده، یافتم. ایشان راه مؤمنین را پیموده و در آن روشن نموده است که هیچ فردی حق ندارد و برایش جایز نیست که کسی را به خاطر حکم به غیر از آنچه خداوند نازل کرده به صرف عمل کردن به آن بدون اطلاع از اینکه آیا قلباً هم آن را حلال می‌داند، تکفیر کند و در آن از آنچه از ابن عباسبو دیگران از سلف امت نقل شده، استفاده کرده است. و بدون شک آنچه ایشان در جوابش زیر تفسیر آیات ﴿وَمَن لَّمۡ يَحۡكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَٰفِرُونَ٤٤﴾[المائدة: ۴۴] ﴿وَمَن لَّمۡ يَحۡكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ٤٥﴾[المائدة: ۴۵] ﴿وَمَن لَّمۡ يَحۡكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ٤٧﴾[المائدة: ۴۷] بیان داشته، حق است و توضیح داده است که کفر به دو نوع اکبر و اصغر قابل تقسیم است همان‌گونه که ظلم و فسق نیز به دو نوع اکبر و اصغر تقسیم پذیرند و هرکس حکم به غیر از اسلام را چون زنا کردن و ربا خواری و دیگر حرام‌هایی که بر تحریمش اجماع شکل گرفته، حلال بداند به تحقیق او به کفر اکبر، ظلم اکبر و فسق اکبر مبتلا گشته است ولی اگر کسی بدون استحلال قلبی آن را انجام دهد، کفرش اصغر و همچنین ظلم و فسقش نیز اصغر خواهد بود. چنانکه رسول الله جدر حدیث ابن مسعودسمی‌فرماید: «سباب المسلم فسوق وقتاله كفر»:«ناسزاگویی به مسلمان فسق و کشتنش کفر است.» جناب رسول الله جدر این فرموده قصدش فسق و کفر اصغر بوده است و به خاطر تنفر از این عمل منکر و ناپسند آن را به صورت مطلق بیان فرموده است. همان‌گونه که در حدیث دیگری می‌فرماید: «اثنتان فی الناس هما بهما كفر: الطعن فی النسب والنیاحة على المیت» [۳]: «دو چیز در میان مردم وجود دارد که به واسطه‌ی آن دچار کفر می‌شوند، در نسب دیگران عیب وارد کردن و برای مرده نوحه خوانی نمودن.» و همچنین می‌فرماید: «لا ترجعوا بعدی كفاراً یضرب بعضكم رقاب بعض» [۴]: «بعد از من کافر نشوید تا بعضی گردن بعضی دیگر را بزند و همدیگر را بکشید.» و احادیث در این زمینه زیاد است.

بر هر مسلمان و خصوصاً اهل علم لازم است که در امورات تحقیق نماید و با اطلاع از کتاب و سنت و راه و روش سلف امت حکم کند و از راه خطرناک کسانی که احکام را به صورت مطلق و بدون تفصیل به کار می‌برند، بپرهیزد و بر اهل علم واجب است که به سوی الله تعالی بطور مفصل و به منظور روشن نمودن مسائل اسلام همراه دلایل‌شان از کتاب و سنت، دعوت نماید و بر پایداری و استقامت در آن و خیرخواهی و توصیه به خیر تشویق نماید و در همان حال آن‌ها را از هر آنچه که مخالف احکام اسلام است، ترسانده و با این کار بر راه و روش رسول الله جو خلفای راشدین و اصحابشقرار گرفته، به حق گرویده و عملاً از هر آنچه مخالف اسلام است بر حذر مانده است آنگاه شاهد تحقق بخش شدن این آموزگاری‌های قرآن خواهیم بود. ﴿وَمَنۡ أَحۡسَنُ قَوۡلٗا مِّمَّن دَعَآ إِلَى ٱللَّهِ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا وَقَالَ إِنَّنِي مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ٣٣﴾[فصلت: ۳۳] «گفتار چه کسی نیکوتر از فردی است که به سوی الله دعوت کرده و عمل صالح انجام می‌دهد و می‌گوید بدرستی که من مسلمانم».﴿قُلۡ هَٰذِهِۦ سَبِيلِيٓ أَدۡعُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِۚ عَلَىٰ بَصِيرَةٍ أَنَا۠ وَمَنِ ٱتَّبَعَنِيۖ وَسُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ١٠٨﴾[یوسف: ۱۰۸] «بگو این راه من است آگاهانه خودم و پیروانم به سوی الله دعوت می‌کنیم و خداوند پاک و منزه است و من از مشرکین نیستم».﴿ٱدۡعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِٱلۡحِكۡمَةِ وَٱلۡمَوۡعِظَةِ ٱلۡحَسَنَةِۖ وَجَٰدِلۡهُم بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُۚ﴾[النحل: ۱۲۵] «با حکمت و پند نیکو به سوی پروردگارت دعوت کن و با شیوه‌ی پسندیده با آن‌ها مجادله نما».و رسول الله جمی‌فرماید: «مَنْ دَلّ عَلَى خَیْرٍ فَلَهُ مِثْلُ أجْرِ فَاعِلِهِ»:«هرکس به نیکی راهنمایی کند پاداشی بمانند پاداش انجام دهنده‌ی آن دارد.» و می‌فرماید: «من دعا إلى هدى كان له من الأجر مثل أجور من تبعه، لا ینقص ذلك من أجورهم شیئاً، ومن دعا إلى ضلالة كان علیه من الإثم مثل آثام من تبعه لا ینقص ذلك من آثامهم شیئاً» [۵]: «هرکس مردم را به هدایت فرا خواند به مانند کسی که آن را انجام می‌دهد پاداش داده می‌شود و در این کار از پاداش عاملان چیزی کم نمی‌گردد و بر عکس هرکس به گمراهی دعوت نماید به مانند عمل‌کننده‌ی آن، گناه‌کار خواهد بود بدون اینکه از کیفرشان کم شود». رسول الله جهنگامی که در غزوه‌ی خیبر پرچم پیروزی را به دست علیسمی‌دهد، می‌فرماید: «ادعهم إلى الإسلام وأخبرهم بما یجب علیهم من حق الله فیه، فوالله لئن یهدی الله بك رجلاً واحداً خیرٌ لك من حمر النعم» [۶]: «آن‌ها را به اسلام دعوت کن و آن‌ها را نسبت به آنچه که خداوند بر ایشان واجب نموده، آگاه کن. سوگند به الله تعالی اگر بوسیله‌ی تو خداوند فردی را هدایت کند برایت از شتران سرخ موی بهتر است». رسول الله ج ۱۳ سال در مکه ماند و مردم را به توحید الله و مسلمان شدن با نصیحت، حکمت، صبر و شیوه‌های نیکو دعوت نمود تا اینکه خداوند به واسطه‌ی ایشان و اصحابش کسانی را که سعادت بر ایشان پیشی جسته بود، هدایت کرد و سپس به سوی مدینه هجرت کردند، دعوت به سوی الله تعالی را همراه اصحابششبا حکمت و پند نیکو، صبر و بردباری و مباحثه‌ی نیکو ادامه داد تا اینکه جهاد با شمشیر علیه کفار تشریع گردید. رسول الله ج همراه اصحابش آن را به طور احسن به پا داشتند و سرانجام خداوند آنان را مؤید و منصور گردانید و عاقبت نیکو بر ایشان مقرر داشت و همچنین پیروزی و سرانجام نیکو را سرنوشت همه‌ی کسانی قرار می‌دهد که بر راه و روش آن‌ها تا روز قیامت عمل نمایند.

از خداوند متعال درخواست می‌نماییم که ما و برادران دینی‌مان را از پیروان نیکوکار آنان قرار دهد و به ما و همه‌ی برادران‌مان توفیق دعوت به سوی الله و آگاهی و عمل صالح و صبر نمودن بر حق را نصیب گرداند تا اینکه پروردگار سبحان را ملاقات نمائیم که براستی تنها او سرپرست و توانا بر این کار است.

وصلى الله على نبینا محمد وآله واصحابه ومن تبعهم باحسان الى یوم الدین.

برای ارتباط با مترجم به سایت ایمان مراجعه نمایید.

[۳] به روایت مسلم. [۴] به روایت بخاری ومسلم از حدیث جریرس. [۵] به روایت مسلم در صحیحش. [۶] بر صحت این حدیث، اتفاق است.