سخن مترجم
بنام خداوند بخشندۀ دانا، مهربان توانا، یکتای بی‌همتا، بنام آنکه از هر نیازی بین نیاز است و جز او همه نیازمند بارگاه کرم اویند، و بنام آنکه همگان را بنده و برده آفرید اما برای خودش نه برای بندگان و بردگانی امثالشان، بنابراین، بندگی کردن ما بندگان عاجز برای ذات پاک او کمال شرافت و افتخار ماست که بهترین پیامبران برگزیده‌اش را با این لقب افتخار می بخشد.
نام علمی که چگونه بندگی کردن را می‌آموزد توحید است، تمام پیامبران و کتابهای آسمانی یک مسؤلیت داشته‌اند و آن تحقق توحید بوده است، اولین مراحل توحید شناخت پروردگار و دیگر اصول اعتقادی است، مهمترین و پاک‌ترین و مقدس‌ترین کتاب توحید قرآن کریم است، سپس در تمام کتابهای حدیث کتاب یا باب مستقلی درباره توحید آمده است، تألیفات مستقلی که در این باره شده بی‌شمار است.
رساله کوچکی که در دست دارید متن مختصر و مهمی در این علم شریف است. این متن ارزشمند در قرن دوازدهم هجری قمری توسط یکی از علماء و دعوتگران اسلامی تهیه شده است.
چیزی که به اهمیت این کتابچه می‌افزاید این است که سه اصل مذکور همان سه پرسشی است که شب اول در قبر همه انسانها با آن روبرو هستند از جمله من و شما آیا شما آمادگی دارید؟ خداوند برای همه آسان بگرداند، آمین.
چند سال پیش فرصتی دست داد که آنرا در مرحله متوسط تدریس کنم، از آنزمان تا کنون اهمیت آن در دلم بود و آرزو داشتم آنرا به فارسی برگردانم که اینک به لطف خداوند در دسترس شما عزیزان قرار دارد.
امیدوارم مؤلف و این برادر ناچیز‌تان را از دعای خیر فراموش نفرمائید. خداوند یار و نگهدارتان باد.
لازم به تذکر است که تیترها از سوی مترجم اضافه شده است.
دعاگو
عبدالله حیدری
۷/۳/۸۱ ش
بسم الله الرحمن الرحیم
خدایت رحمت کناد: بدان که آموختن چهار چیز بر ما واجب است:
اول: علم، که عبارت از شناخت خداوند و شناخت پیامبرش صو شناخت دین اسلام با دلایل است.
دوم: به آن عمل کردن.
سوم: به‌سوى آن دعوت نمودن.
چهارم: صبر در برابر مشکلاتى که در این راه پیش خواهد آمد.
دلیل آنچه گفتیم: این فرموده خداوند متعال است که:
﴿وَٱلۡعَصۡرِ ١ إِنَّ ٱلۡإِنسَٰنَ لَفِي خُسۡرٍ ٢ إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَتَوَاصَوۡاْ بِٱلۡحَقِّ وَتَوَاصَوۡاْ بِٱلصَّبۡرِ ٣﴾.
«سوگند به روزگار، که بیگمان انسان در زیانکارى است، مگر کسانى‌که ایمان آورده‌اند، و کارهاى شایسته کرده‌اند، و همدیگر را به حق سفارش کرده‌اند و همدیگر را به شکیبائى سفارش کرده‌اند».
امام شافعى/مى‌فرماید: «اگر خداوند جز این سوره هیچ برهان دیگرى بر مخلوقاتش فرود نمى‌آورد همین سوره براى آنان کافى بود».
امام بخارى/در صحیح بخارى مى‌فرماید:
«بَابٌ: العِلْمُ قَبْلَ القَوْلِ وَالعَمَلِ». «این باب درباره آموختن علم قبل از گفتن و عمل کردن است».
زیرا خداوند متعال مى‌فرماید:
﴿فَٱعۡلَمۡ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا ٱللَّهُ وَٱسۡتَغۡفِرۡ لِذَنۢبِكَ﴾[محمد:۱۹] .
«پس بدان که جز خدا هیچ معبود برحقى نیست و براى گناهانت طلب مغفرت کن».
مى‌بینیم که قبل از گفتن و عمل کردن به فرا گرفتن علم امر فرموده است.
پس خدایت رحمت کناد، بدان که آموختن مسائل سه‌گانه ذیل بر هر زن و مرد مسلمان واجب است:
مسأله اول: اینکه خداوند ما را آفریده و پرورش داده و روزى داده اما بیهوده نگذاشته است بلکه براى هدایت ما پیامبرى فرستاده است که هرکس از او پیروى کند داخل بهشت، و هرکس نافرمانى‌اش را کند وارد دوزخ خواهد شد. لذا خداوند متعال مى‌فرماید:
﴿إِنَّآ أَرۡسَلۡنَآ إِلَيۡكُمۡ رَسُولٗا شَٰهِدًا عَلَيۡكُمۡ كَمَآ أَرۡسَلۡنَآ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ رَسُولٗا ١٥ فَعَصَىٰ فِرۡعَوۡنُ ٱلرَّسُولَ فَأَخَذۡنَٰهُ أَخۡذٗا وَبِيلٗا ١٦﴾[المزمل: ۱۵-۱۶] .
«ما به سوى شما پیامبرى فرستاده‌ایم که بر شما گواه است همچنانکه به سوى فرعون هم پیامبرى فرستادیم، اما فرعون از آن پیامبر نافرمانى کرد، لذا او را به گیر و دارى سخت فرو گرفتیم».
مسأله دوم: اینکه خداوند هرگز راضى نخواهد بود که بنده‌اى، هیچ احدى را با او در عبادتش شریک گرداند، نه فرشته مقرب و نه پیامبر مرسلى را، لذا مى‌فرماید: ﴿وَأَنَّ ٱلۡمَسَٰجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدۡعُواْ مَعَ ٱللَّهِ أَحَدٗا١٨﴾[الجن: ۱۸] .
«و اینکه همه مسجدها خاص خداوند است، پس با خداوند هیچ احدى را (به عنوان پرستش) مخوان».
مسأله سوم: اینکه کسى که خدا را به یگانگى بشناسد و از پیامبرش اطاعت کند هرگز براى او جائز نیست که با کسانى که با خدا و رسولش دشمن هستند دوستی بر قرار کند حتی اگر نزدیکترین خویشاوندانش باشند.
لذا خداوند متعال مى‌فرماید:
﴿لَّا تَجِدُ قَوۡمٗا يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ يُوَآدُّونَ مَنۡ حَآدَّ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَلَوۡ كَانُوٓاْ ءَابَآءَهُمۡ أَوۡ أَبۡنَآءَهُمۡ أَوۡ إِخۡوَٰنَهُمۡ أَوۡ عَشِيرَتَهُمۡۚ أُوْلَٰٓئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ ٱلۡإِيمَٰنَ وَأَيَّدَهُم بِرُوحٖ مِّنۡهُۖ وَيُدۡخِلُهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ رَضِيَ ٱللَّهُ عَنۡهُمۡ وَرَضُواْ عَنۡهُۚ أُوْلَٰٓئِكَ حِزۡبُ ٱللَّهِۚ أَلَآ إِنَّ حِزۡبَ ٱللَّهِ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ ٢٢﴾[الـمجادلة: ۲۲] .
«قومى را که به خداوند و روز بازپسین ایمان داشته باشند نیابى‌که با کسانى که با خداوند و پیامبر او مخالفت مى‌ورزند دوستى کنند و لو آنکه پدرانشان یا فرزندانشان، یا برادرانشان یا خاندانشان باشند، اینانند که - خداوند - در دلهایشان - نقش - ایمان نگاشته است، و به فیضى از جانب خویش استوارشان داشته است، و - ایشانرا - به بوستانهایى در آورد که جویباران از فرودست آنها جارى است، جاودانه درآنند، هم خداوند از آنان خشنود، وهم آنان از او خشنودند، اینان لشکر خدایند، بدانید که لشکر خدا همانانند رستگاران».
خدایت به طاعتش راه بنماید: بدان که دین حنیف ابراهیمى این است که خدا را به یگانگى و با اخلاص و یکرنگى بپرستى این است آن هدفى که خداوند همه مردم را براى تحقق آن آفریده و بدان امر فرموده است، چنانکه مى‌فرماید:
﴿وَمَا خَلَقۡتُ ٱلۡجِنَّ وَٱلۡإِنسَ إِلَّا لِيَعۡبُدُونِ ٥٦﴾[الذاریات: ۵۶] .
«جن و انس را جز براى آنکه مرا بپرستند نیافریده‌ام».
معنى ﴿لِيَعۡبُدُونِ﴾در آیه (يُوَحِّدُون) است، یعنى مرا به یکتایى بپرستند، بزرگترین و مهمترین چیزى که خداوند بدان امر فرموده توحید است، و توحید یعنى خدا را به یکتایى پرستیدن، و بزرگترین چیزى که از آن بازداشته شرک است، و شرک یعنى کس یا چیز دیگرى را با او به عنوان پرستش خواندن، لذا خداوند متعال مى‌فرماید:
﴿وَٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَلَا تُشۡرِكُواْ بِهِۦ شَيۡٔٗا﴾[النساء: ۳۶] .
«و خدا را بپرستید و چیزى را با او شریک نکنید».
اگر از تو پرسیده شود: اصول سه‌گانه‌اى که شناخت آن بر هر انسانى واجب است چیست؟
بگو: ۱- شناخت پروردگار ۲- شناخت اسلام که دین پسندیده پروردگار است و ۳- شناخت پیامبرش حضرت محمد ص.