فصل اول: دلایل تحریم موسیقى و آلات آن از قرآن كریم
۱- اللهأ مىفرماید: ﴿وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَشۡتَرِي لَهۡوَ ٱلۡحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ بِغَيۡرِ عِلۡمٖ وَيَتَّخِذَهَا هُزُوًاۚ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٞ مُّهِينٞ٦﴾[لقمان: ۶]
«از مردمان کسانى هستند که خریدار سخنان لهوند تا مردم را از راه الله گمراه سازند بى هیچ علمى، و آن را به مسخره گیرند این گروه براى آنان عذابى مهین ( اهانت آمیز) است».
اصحاب کرامبکه آگاهترین مردمان این امت به مراد الله تعالى در کتابش بودند و در میان آنها وحى نازل میشد و نخستین کسانى از این امت بودند که مورد خطاب قرار گرفتند و تفسیر آن را بطور علمى و عملى از رسول الله ج مشاهده کردند و در عین حال از عربهاى فصیح و ناب بودند، تفسیر آیات فوق را چنین ارایه کردهاند:
عبد الله ابن عباسبکه مشهور به ترجمان قرآن است مىفرماید:
«عبارت ﴿لَهۡوَ ٱلۡحَدِيثِ﴾در آیت، موسیقى است».
از عبد الله بن مسعودسدربارۀ آیت ﴿وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَشۡتَرِي لَهۡوَ ٱلۡحَدِيثِ﴾سوال شد، در جواب فرمود: «سوگند به اللهأکه غیر از او معبودى برحق نیست، لهو الحدیث در آیت موسیقى است. و آن را سه بار تکرار کرد».
همچنان از ابن عمربو جابرس﴿لَهۡوَ ٱلۡحَدِيثِ﴾به معناى موسیقى روایت شده است.
و این تفسیر از عکرمه، سعید بن جبیر، مجاهد، مکحول و عمرو بن شعیب و على بن بدیمه و سایر مفسران رحمهم الله روایت شده که مراد از ﴿لَهۡوَ ٱلۡحَدِيثِ﴾موسیقى است.
حسن بصرى/فرمود: این آیت در موسیقى وآلات آن نازل شده است.
واحدى/: فرمود: این تفسیر آیت دلالت به تحریم موسیقى دارد.
حافظ ابن کثیر/در تفسیر دو آیت فوق چنین می نگارد: اللهأ حال مردمان خوشبخت و سعادتمند را که به قرآن راهیاب شدند و از شنیدن آن لذت برده و پند میگیرند چنین بیان میکند:
﴿ٱللَّهُ نَزَّلَ أَحۡسَنَ ٱلۡحَدِيثِ كِتَٰبٗا مُّتَشَٰبِهٗا مَّثَانِيَ تَقۡشَعِرُّ مِنۡهُ جُلُودُ ٱلَّذِينَ يَخۡشَوۡنَ رَبَّهُمۡ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمۡ وَقُلُوبُهُمۡ إِلَىٰ ذِكۡرِ ٱللَّهِ﴾[الزمر: ۲۳] «الله بهترین حدیث را نازل کرده است کتابی است متشابه و مکرر، کسانی که از پرورگار شان خشیت دارند، پوست بدنشان از آن به لرزه میافتد سپس پوستهایشان و دلهایشان به یاد اللهأنرم میشود».
سپس حال مردمان شقی و بدبخت را بیان میکند که از شنیدن قرآن و پند گرفتن از آن رو گردان اند و به موسیقی و آلات آن رو آوردهاند.
چنانکه عبد الله بن مسعودسدر تفسیر فرموده خداوندأفرمود: «سوگند به اللهأکه مراد از لهو الحدیث درآیت، موسیقی است». به این ترتیب واضح میگردد که دوستان و اولیای اللهأهنگام ترسیدن از اللهأپوستهایشان به لرزه درآمده و موی بر اندامشان راست میشود. سپس دلهایشان هنگام یاد آوردن رحمت و بهشت اللهأنرم میشود. نه اینکه عقلهایشان از بین رفته و بیهوشی برآنان دست دهد. پس به این نتیجه میرسیم که در هنگام ذکر اللهأ خود را به بیهوشی انداختن خاصیت اهل بدعت و الهام شیطان است.
۲- همچنان اللهأدر حالیکه شیطان را مخاطب قرار داده است میفرماید: ﴿وَٱسۡتَفۡزِزۡ مَنِ ٱسۡتَطَعۡتَ مِنۡهُم بِصَوۡتِكَ وَأَجۡلِبۡ عَلَيۡهِم بِخَيۡلِكَ وَرَجِلِكَ وَشَارِكۡهُمۡ فِي ٱلۡأَمۡوَٰلِ وَٱلۡأَوۡلَٰدِ وَعِدۡهُمۡۚ وَمَا يَعِدُهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ إِلَّا غُرُورًا٦٤﴾[الإسراء: ۶۴].
«از آنان هر که را توانستی با آواز خود تحریک کن و با سواران و پیادگانت بر آنان بانگ در ده، و با آنان در اموال و فرزندان شریک شو و شیطان جز فریب به آنهاوعده نمیدهد».
قرطبی می نگارد: صدای نی، صدای هنرمند (آواز خوان) و صدای موسیقی در برنامه و محافل لهو، صدای شیطان است. زیرا صدای هر دعوت کننده به سوی نافرمانی اللهأ صدای شیطان میباشد. و این آیت دلیل روشن بر تحریم موسیقی و آلات آن است. پس هر آنچه از آواز شیطان است و یا آن را می پسندد اجتناب از آن واجب است.
۳- همچنان اللهأمیفرماید: ﴿وَٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبۡ لَنَا مِنۡ أَزۡوَٰجِنَا وَذُرِّيَّٰتِنَا قُرَّةَ أَعۡيُنٖ وَٱجۡعَلۡنَا لِلۡمُتَّقِينَ إِمَامًا٧٤﴾[الفرقان: ٧۴].
«و بندگان رحمان کسانیاند که گواهی دروغ نمیدهند- یعنی در مجالس باطل حضور نمییابند و آن را مشاهده نمیکنند- وچون بر امر لغوی بگذرند کریمانه میگذرند- یعنی از شرکت در آن خود داری میکنند». و کلمه زور هر باطل و دروغ را در بر میگیرد.
ابن کثیر/در تفسیر این آیت میفرماید: کلمۀ الزور در این آیت، موسیقی است.
قرطبی/میفرماید: یعنی به موسیقی گوش نمیدهند.
طبری/میفرماید: و هنگامیکه از باطل گذشتند و آن را شنیدند و یا دیدند بزرگوارانه و بدون التفاتی میگذرند و آن را نمی شنوند، مانند موسیقی وآلات آن.