مشاجرات بين صحابه

س: آیا به سبب مشاجراتى که بین اصحاب چون على، معاویه، طلحه، عایشه لروى داده بازخواست مى‌شوند؟

ج: به وسیله نصوص صحیح ثابت است که عثمان، علی، طلحه، زبیر و عایشه شاهل بهشتند بلکه در صحیح به ثبوت رسیده که فرمود: «لَا يَدْخُلُ النَّارَ أَحَدٌ بَايَعَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ» «آنهایی که زیر درخت با رسول الله ص بیعت کردند هیچکدامشان وارد آتش نمی‌گردند». ابوموسی اشعری، عمرو بن عاص، معاویه بن ابی سفیان هم از جمله اصحاب هستند و دارای فضایل و محاسن می‌باشند. آنچه در مورد آنها حکایت شده بیشتر آن دروغ است و آنچه هم راست باشد اگر در آن اجتهاد نموده باشند در صورت اصابت به حق دارای دو اجر و پاداش و در صورت خطا باز هم از یک پاداش بهره مند هستند و خطاهایشان نیز مشمول عفو خداوند قرار می‌گیرد. و اگر برایشان گناه نیز محسوب شود به طور مطلق گناه باعث داخل شدن در آتش نمی‌گردد مگر زمانی که اسباب دهگانه که مانع از عقوبت است در موردشان منتفی باشد که عبارتند از: توبه، طلب بخشش و استغفار، حسنات و نیکی‌های محو کننده گناه، مصائب و گرفتاری‌ها که باعث کفاره گناهند، شفاعت رسول الله ص، شفاعت دیگران غیر از پیامبر، دعای مؤمنین، ثواب و صدقه و بخشش که هدیه مرده می‌گردد، فتنه قبر و اهوال و دهشت روز قیامت.

در صحیحین از رسول الله ص ثابت است که فرمود: «خيْرُ القرون القرن الذي بُعِثْتُ فيهم، ثم الذين يَلُونَهُمْ، ثم الذين يَلُونَهُم» «بهترین دوران زمانی است که من در آن مبعوث شده‌ام سپس کسانی که به دنبال آنها می‌آیند و سپس کسانی هم که به دنبال آنها می‌آیند».

بنابراین هرکس به طور یقین در مورد یکی از آنها گناهی را اظهار نماید و آن را سبب داخل شدن در آتش اعلام کند چنین فردی دروغگو و افترا کننده است چون اگر چیزی را که به آن علم ندارد گفته باشد سخنش باطل است، در حالیکه دلایل بسیاری در ابطال آن و متناقض با آن موجود است لذا هرکس در مشاجراتی که بینشان روی داده دخالت کند و حال آنکه خداوند از گمان بد به آنها و به شیوه باطل به جانبی تعصب داشتن را نهی کرده چنین فردی ظلم کننده و تجاوزگر است.

در صحیحین ثابت است که رسول الله ص فرمود: «تَمْرُقُ مَارِقَةٌ عِنْدَ فِرْقَةٍ مِنْ الْمُسْلِمِينَ يَقْتُلُهَا أَوْلَى الطَّائِفَتَيْنِ بِالْحَقِّ» «هنگامی که مسلمانان دچار اختلاف می‌شوند گروه خوارج از اسلام خارج می‌گردد و در چنین وضعی از میان دو طایفه مسلمان کسی که به حق شایسته‌تر است با آنها می‌جنگد». و همچنین در صحیح از رسول اللهص ثابت است که در مورد نوه اش حسن فرمود: «إِنَّ ابْنِي هَذَا سَيِّدٌ وَسَيُصْلِحُ اللَّهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى بِهِ بَيْنَ فِئَتَيْنِ مِنْ الْمُسْلِمِينَ» «این پسر من بزرگ و سید است و خداوند به وسیله او بین دو گروه عظیم از مسلمانان صلح ایجاد می‌کند». و در صحیحین روایت است که رسول الله ص در مورد عمار فرمود: «تَقْتُلُهُ الْفِئَةُ الْبَاغِيَةُ» «گروه باغی او را به قتل می‌رساند». و در قرآن هم آمده: ﴿وَإِن طَآئِفَتَانِ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ ٱقۡتَتَلُواْ فَأَصۡلِحُواْ بَيۡنَهُمَاۖ فَإِنۢ بَغَتۡ إِحۡدَىٰهُمَا عَلَى ٱلۡأُخۡرَىٰ فَقَٰتِلُواْ ٱلَّتِي تَبۡغِي حَتَّىٰ تَفِيٓءَ إِلَىٰٓ أَمۡرِ ٱللَّهِۚ فَإِن فَآءَتۡ فَأَصۡلِحُواْ بَيۡنَهُمَا بِٱلۡعَدۡلِ وَأَقۡسِطُوٓاْۖ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُقۡسِطِينَ ٩﴾[الحجرات: ۹]. «اگر دو گروه از مؤمنان با هم جنگیدند درمیانشان صلح ایجاد کنید در صورتی که یکی از آنها بر علیه دیگری بغی کرد و ظلم نمود با گروه باغی بجنگید تا به حکم خدا برگردد در صورت برگشتن در میان آنها به عدل صلح ایجاد کنید و عدالت پیشه نمایید که خداوند عادلان را دوست می‌دارد».

به وسیله کتاب و سنت و اجماع سلف ثابت است که آنها مؤمن و مسلمان بوده‌اند و علی بن ابی طالب و همراهان او به نسبت طایفه مقابل به حق شایسته‌ترند. والله أعلم.