صدقه فطر و عید سعيد فطر
صدقه فطر و عید سعيد فطر
« والصدقة تطفى الخطيئة كما يطفى الماء النار « (الترمذي )
(صدقه گناهان را محو ونابود مى كند همانطوريكه آب آتش را بى اثر مى ماند .)
معنى لغوى فطر روزه را باز كردن ومعنى صدقه فطر : صدقه روزه باز كردن است . در اصطلاح مراد از صدقه آن صدقه واجبى است كه با خاتمه يافتن رمضان وبه خاطر باز كردن روزه داده ميشود .
حکم زکات فطر:
زکات فطر بر هر مسلمان آزادي که بيش از قوت يک شبانه روز خود و خانوادهاش داشته باشد، واجب است (رواه بخاري1503- مسلم984)
ورسول الله صلى الله عليه و سلم به دادن زکات فطر از کوچک وبزرگ وآزاد وبرده وکساني که نفقه آنها بر عهده شما است امر فرموده(صحيح ،دارالقطني220- بيهقي161/4- الاءرواءالغليل835)
از ابن عمر ( رض ) روايت است:
«أمر رسول الله-صلى الله عليه وسلم- بصدقة الفطر عن الصغير والکبير والحر والعبد ممن تمونون» (صحيح – بيهقى 161/4)
«پيامبر صلى الله عليه وسلم به دادن زکات فطر از کوچک و بزرگ و آزاد و برده، و کساني که نفقه آنها بر عهده شما است امر فرموده است».
دریک روایت ضعيفی از حضرت عثمان رضی الله آمده است که درأن زمان زكات جنين را نیزميدادند و نزد مذهب حنبلى دادن زكات فطر براى جنين مستحب است ولى واجب نيست.
حکمت زکات فطر:
در حديث متبركه كه راوي حديث ابن عباس رضي الله عنه ميباشد آمد ه است که : رسول الله صلى الله عليه و سلم زکات فطر را به عنوان پاک کننده روزه دار ازسخنان بيهوده ودشنام ، به عنوان رزق وخوراکي براي مساکين واجب کرده است
« والصدقة تطفى الخطيئة كما يطفى الماء النار » ( الترمذي )
« صدقه گناهان را محو ونابود مى كند همانطوريكه آب آتش را بى اثر مى ماند ».
در حدیثی آمده است که : اګر كسى كه قبل از نماز عيد صدقه فطر خويش را اداء نمايد آن صدقه به شرف قبول واقع گرديده؛ اما اگر بعد از نماز ادا گردد مانند ساير خيرات وصدقات يك صدقه به حساب ميايد. (وبه عنوان زکات فطر محسوب نمي شود)(صحيح سنن ابن ماجه1480- ابوداوود1594)
وقت واجب گرديدن صدقه فطر :
هنگام طلوع فجر روز عيد رمضان است ليكن تقاضاى حكمت ونصب العين وجوب آن در اين است كه اين وجيبه بايد چند روز قبل از عيد رمضان صورت گيرد تا به مستحقين ونيازمندان برسد.
انسان متوسط الحال علاوه برخودش بايدازجانب اولاد نا بالغ خود هم صدقه فطر را ادا كند ومقدار صدقه فطر بر شخص بالغ ونابالغ يكسان ميباشد .
مقدار زکات فطر:
ابو سعيد خدري رضي الله عنه مي فرمايد: ما درزمان رسول الله صلى الله عليه و سلم يک صاع از گندم يا جو يا خرما يا کشک يا کشمش را براي هر نفرزکات فطر مي داديم(رواه بخاري1505- مسلم985)
ودر حديث ديگري مي فرمايد: ما يک صاع ازطعام خود را در عهد رسول الله صلى الله عليه و سلم به عنوان زکات فطر مي داديم (رواه بخاري 1510)
مقداری صدقه فطر که همه علما ء بران متفق القول اند عبارتند از يك كيلو ويكصدو ده گرام كندم ويا قيمت روز آن ميباشد.
ابن قيم جوزي رحمه الله مي فرمايد: اين چند مورد از حبوبات (گندم- جو- خرما و...)که در احاديث ذکری از آن بعمل آمده است نشانگر آن است که در زمان پیامبر اسلام حضرت محمد صلی الله علیه وسلم در مدينه (قوت)غذاي غالب مردم همين چيزها بوده و اگر درجايي يا زماني ديگر قوت غالب چيز ديگري باشد بايد ازآن بپردازند اگرچه غذايشان غيرازحبوبات مثل شيروگوشت و ماهي باشد واين قول جمهور علما وقول ارجح است ومقصود از پرداخت زکات فطر يکساني با مساکين است، درطعام روزعيد، يعني غذاي مسکين هم درآن روز همانند بقيه مردم باشد. (اعلام الموقعين 3/12)
زکات فطر به چه کساني داده مي شود:
زکات فطر مطابق به ګفتار وهدایت پیامبر اسلام حضرت محمد صلی الله علیه وسلم که میفرماید : ((زکات فطر رزق وخوراکي براي مساکين است)) (صحيح سنن ابن ماجه1480- ابو داوود1594)
عيد فــــطـــر :
كلمه « عيد » در اصل از فعل عاد(عود) يعود به معنى بازگشت است ، ولذا به روزه هايى كه مشكلات قوم وگروه بر طرف ميشود وبه راحت ها وپيروزى هاى دست مى يابند ، عيد مسمى نموده اند.
عيد اسلامى فطر يكى از دو ع