درباره ردهبندی کتابهای سایت عقیده
درباره ردهبندی کتابهای سایت عقیده
امروز تمام کتابخانههای دنیا- هرقدر هم که کوچک باشند- بدون بهرهمندی از یک سامانة ردهبندیِ مناسب و استاندارد استفادة چندانی ندارند. به بیان دیگر، اگر ردهبندی را از یک کتابخانه- چه سنتی باشد، چه دیجیتال- حذف نماییم جز سردرگمی و جستجوهای ناقص، چیزی دستگیرِ کتابجویان و کتابخوانان نخواهد شد.
در ردهبندی کتابخانهای، کتابها براساس موضوعات اصلی و سپس فرعی تقسیمبندی میگردند. اصلیترینِ این سامانهها ردهبندیِ کتابخانة کنگرة آمریکا و ردهبندی دیویی هستند. هر چند این ردهبندیها هر دو پرکاربرد و پرطرفدار هستند، ردهبندیِ دیویی آسانتر و فراگیرتر است و این دلیل پیادهسازیِ سامانة دیویی در کتابخانة سایت عقیده است.
در فرایند پیادهسازی و اِعمال کدهای دیویی برای کتابهای فارسی، از ترتیببندی موضوعیای استفاده شد که کتابخانة ملی ایران در دوران پهلوی بومیسازی و اجرا نموده است. ذکر این نکته ضروری است که کتابخانه ملی، گرایش مذهبی خاصی را ترجیح نداده؛ با وجود این، عقاید مذهبیای را که شیعیان به دین اسلام افزودهاند، در این سامانة بومیشده لحاظ کردهاند؛ بدین معنا که مفاهیمی همچون امامت، سیرة چهاردهمعصوم و خمس را در آن گنجاندهاند.
در این شرایط، جامعیت و فراگیریِ این ردهبندی فارسی، استفاده از آن را ایجاب میکرد، اما وجود مفاهیم و موضوعات بدعتآلود، مانعِ اجرای آن بود. این امر، باعث اتخاذ روشی بینابینی و ابداعی شد؛ بدین معنا که اساس و پایه این سامانه حفظ شد و موضوعات نادرست و بدعیِ آن، تبدیل و تعدیل گردید. برای مثال، «سیره چهارده معصوم» به «سیره اهلبیت» تغییر یافت و ردة «امامت» و «خمس» به کتابهایی تخصیص داده شد که به بررسی و رد اندیشه امامت و خمس شیعی پرداخته بودند.
خوانندگان محترم با نگاهی اجمالی به فهرست موضوعات دیویی سایت عقیده، میتوانند به سادگی از موضوع کتاب آگاهی اجمالی به دست آورند. لازم به ذکر است که کدهای جدید کتابخانه عقیده از سه دسته کد تشکیل شده است: 654/33/297 که در این مجموعه، عدد اول (297) رده کتابهای اسلامی در سامانة دیویی است؛ عدد دوم (33) شماره موضوع میباشد که بر اساس آن میتوان از موضوع کتاب، اطلاعی اجمالی و نسبی پیدا کرد؛ عدد سوم (654) نیز عدد ردیف کتاب در کتابخانه عقیده است. چنانچه میبینیم، پیادهسازی این ردهبندی در سایت عقیده علاوه بر استاندارد کردنِ این کتابخانه دیجیتال، جستجو و دسترسی موضوعی به کتابها را آسانتر و سریعتر میکند.