فرارسیدن ماه خیر و برکت مبارک باد!

فرارسیدن ماه خیر و برکت، رمضان مبارک باد!

ماه رمضان، ماه بزرگ و با عظمتی است، در این ماه روزه كه پديدآورنده‌ تقوى‌ است، بر مسلمانان فرض گردیده است:

﴿يَٰاأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيكُمُ ٱلصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبلِكُم لَعَلَّكُم تَتَّقُونَ﴾ [البقرة:  ١٨٣] 

«اي‌ مؤمنان‌!!، بر شما روزه‌ فرض‌ گردانيده‌ شد همان‌گونه‌ كه‌ بر آنان‌ كه‌ پيش‌ از شما بودند، فرض‌ شده‌ بود. باشد كه‌ به‌ تقوی‌ گراييد».

در این ماه پرفیض و برکت، قرآن، آخرین کلام رب العالمین برای نجات بشریت، نازل گردیده است:
﴿شَهرُ رَمَضَانَ ٱلَّذِي أُنزِلَ فِيهِ ٱلقُرءَانُ هُدى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَٰت مِّنَ ٱلهُدَىٰ وَٱلفُرقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ ٱلشَّهرَ فَليَصُمهُ﴾ [البقرة: ١٨٥]
«(آن چند روز محدود و اندک) ماه رمضان است (ماهی) که قرآن در آن نازل شده است، (کتابی) که راهنمای مردم است، و (در بردارنده) نشانه‌ها و دلایل آشکار و روشن از هدایت و جدا کننده‌ی حق از باطل است. پس هر کس از شما این ماه را (در حضر) دریابد، باید که آن را روزه بدارد».

خداوند قرآن را در شبی از شب‌های رمضان نازل نمود که خیر و برکت آن از هزار ماه بیشتر است، همان‌گونه که خداوند عزوجل می‌‌­فرماید:
﴿إِنَّا أَنزَلنَٰهُ فِي لَيلَةِ ٱلقَدرِ *  وَمَا أَدرَىٰكَ مَا لَيلَةُ ٱلقَدرِ *  لَيلَةُ ٱلقَدرِ خَير مِّن أَلفِ شَهر﴾ [القدر:۱-۳]

«ما (قرآن را) در شب قدر نازل کردیم و ‏ تو چه مي‌داني شب قدر كدام است (و چه اندازه عظيم است‌؟) ‏شب قدر از هزار ماه ارجمندتر است».

یعنی عبادت در آن - اگر مورد قبول واقع شود- از عبادت 83 سال و 3 ماه برتر است.

منظور از نزول قرآن در این‌جا، نزول یک‌باره به «بیت العزة» در آسمان دنیا در شب قدر است، تا بعداً به صورت تدریجی در مدت زمان نبوت بر اساس رویدادها و مراحلی‌که پیش روی دعوت بود، بر پیامبر - صلی الله علیه وآله وسلم- نازل گردد.
ابن کثیر -رحمه الله- در تفسیرش آورده است: «و اما قرآن یک‌باره به «بیت العزة» از آسمان دنیا نازل شده، و این اتفاق در شب قدر از ماه رمضان روی داده است، همان‌گونه که خداوند عزوجل می‌‌­فرماید: ﴿إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ﴾ و پس از آن به صورت تدریجی و بر اساس حوادث بر پیامبر- صلی الله علیه وآله وسلم- نازل گردیده است».
ابن عباس -رضی الله عنهما- فرموده است: «قرآن در شب قدر از ماه رمضان، در شبی مبارک نازل گردیده، سپس به صورت منظم و هماهنگ در طول ماه‌ها و ایام نازل شده است».
شب قدر بنا بر فرمودۀ پیامبر - صلی الله علیه وآله وسلم- در شب‌های فرد ده آخر رمضان طلب می‌‌شود پیامبر - صلی الله علیه وآله وسلم- می‌­فرماید: «تَحَرَّوْا لَيْلَةَ القَدْرِ فِي الوِتْرِ، مِنَ العَشْرِ الأَوَاخِرِ مِنْ رَمَضَانَ». «شب قدر را در شب‌های فرد از دهة آخر رمضان جستجو کنید». [صحیح بخاری]

در این ماه دروازه­های بهشت گشوده و درهای جهنم بسته می‌‌شود، و شیاطین به بند و زنجیـر کشیده می‌­شوند، چنان‌که در حدیث، پیامبر- صلی الله علیه وآله وسلم- فرموده است:
«إِذَا جَاءَ رَمَضَانُ، فُتِّحَتْ أَبْوَابُ الْجَنَّةِ، وَغُلِّقَتْ أَبْوَابُ النَّارِ، وَصُفِّدَتِ الشَّيَاطِينُ». 
«با فرا رسیدن ماه رمضان، در‌های بهشت گشوده و درهای آتش بسته می‌‌شود و شیاطین به زنجیر کشیده می‌­شوند». [صحیح بخاری و صحیح مسلم]

همچنین می‌­فرماید: «إِذَا كَانَ أَوَّلُ لَيْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ صُفِّدَتِ الشَّيَاطِينُ، وَمَرَدَةُ الجِنِّ، وَغُلِّقَتْ أَبْوَابُ النَّارِ، فَلَمْ يُفْتَحْ مِنْهَا بَابٌ، وَفُتِّحَتْ أَبْوَابُ الجَنَّةِ، فَلَمْ يُغْلَقْ مِنْهَا بَابٌ، وَيُنَادِي مُنَادٍ: يَا بَاغِيَ الخَيْرِ أَقْبِلْ، وَيَا بَاغِيَ الشَّرِّ أَقْصِرْ، وَلِلَّهِ عُتَقَاءُ مِنَ النَّارِ، وَذَلكَ كُلُّ لَيْلَةٍ».
«با فرارسیدن شب اول از رمضان، شیاطین و جن‌های سرکش به زنجیـر کشـیده می‌­شوند و تمامی در‌های جهنم بسته می‌‌شود، به طوری‌که دری باز باقی نمی­ماند و تمامی درهای بهشت گشوده می‌‌شود، به طوری‌که دری بسته نخواهد بود، و کسی ندا می‌­دهد: ای خواهان خیر و ثواب! به سوی خدا و عبادت روی آور، و ای خواهان شر و بدی و فساد! دست بردار، و در این ماه خدا آزاد شدگانی از آتش دارد و این ندا و آزاد شدن در تمامی شب‌های ماه رمضان است». [صحیح سنن ترمذی]

در این ماه گناهان بخشیده می‌‌شود چنان‌که در حدیث صحیح، پیامبر - صلی الله علیه وآله وسلم- فرموده است: «مَنْ صَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا، غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ». «هر کس رمضان را با ایمان، و به نیت اجر و پاداش قیامت روزه بگیرد، گناهان گذشتة او بخشیده خواهد شد». [صحیح بخاری و مسلم]

و می‌­فرماید: «وَرَمَضَانُ إِلَى رَمَضَانَ، مُكَفِّرَاتٌ مَا بَيْنَهُنَّ إِذَا اجْتُنِبَتِ الْكَبَائِرَ». «رمضان تا رمضان سبب کفارۀ گناهان بین آن دو است به شرطی‌که از گناهان کبیره خودداری شود». [صحیح مسلم]

در فضیلت روزه به طور عموم احادیث زیادی روایت شده است، از جمله:
فرمودۀ پیامبر - صلی الله علیه وآله وسلم-: «مَنْ صَامَ يَوْمًا فِي سَبِيلِ اللهِ جَعَلَ اللَّهُ بَيْنَهُ وَبَيْنَ النَّارِ خَنْدَقًا كَمَا بَيْنَ السَّمَاءِ وَالأَرْضِ». «هر کس روزی در راه خدا روزه باشد، خداوند بین او و آتش، خندقی به فاصلۀ آسمان و زمین قرار می‌­دهد». [صحیح سنن الترمذی]

و فرمودۀ پیامبر -صلی الله علیه وآله وسلم-: «مَنْ صَامَ يَوْمًا فِي سَبِيلِ اللهِ زَحْزَحَهُ اللَّهُ عَنِ النَّارِ سَبْعِينَ خَرِيفًا». «هر کس، روزی در راه خدا روزه باشد، خداوند او را هفتاد سال از آتش دور می‌­گرداند». [صحیح سنن الترمذی]
و از ابو أمامه -رضی الله عنه- روایت است که: «به پیامبر خدا -صلی الله علیه وسلم- گفتم: ای رسول خدا، مرا به عملی ارشاد کن که با انجام آن به بهشت وارد شوم. پیامبر - صلی الله علیه وآله وسلم- فرمود: «عَلَيْكَ بِالصَّوْمِ؛ فَإِنَّهُ لَا مِثْلَ لَهُ». وفي رواية: «عَلَيْكَ بِالصَّوْمِ؛ فَإِنَّهُ لَا عِدْلَ لَهُ». «روزه بگیر، زیرا هیچ چیز مثل و مانند روزه نیست». و در روایتی دیگر «روزه بگیر که هیچ چیز با آن برابری ندارد». [صحیح سنن النسائی]
و فرمودۀ پیامبر - صلی الله علیه وآله وسلم-: «كُلُّ عَمَلِ ابْنِ آدَمَ يُضَاعَفُ، الْحَسَنَةُ بِعَشْرِ أَمْثَالِهَا إِلَى سَبْعِمِائَةِ ضِعْفٍ إِلَى مَا شَاءَ اللَّهُ، يَقُولُ اللَّهُ: إِلَّا الصَّوْمَ؛ فَإِنَّهُ لِي وَأَنَا أَجْزِي بِهِ، يَدَعُ شَهْوَتَهُ وَطَعَامَهُ مِنْ أَجْلِي، لِلصَّائِمِ فَرْحَتَانِ: فَرْحَةٌ عِنْدَ فِطْرِهِ، وَفَرْحَةٌ عِنْدَ لِقَاءِ رَبِّهِ. وَلَخُلُوفُ فَمِ الصَّائِمِ أَطْيَبُ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ رِيحِ الْمِسْكِ». «هر کردار نیکوی انسان ده تا هفتصد برابر ثواب و پاداش دارد، خداوند متعال فرموده است: جز روزه، چون روزه برای من است و من پاداش آن‌را می‌­دهم، شهوت و طعامش را به خاطر من رها می‌­سازد و برای فرد روزه دار دو شادمانی هست: شادمانی در هنگام افطارش و شادمانی در هنگام ملاقات پروردگارش، به خدا سوگند بوی دهان روزه‌دار در نزد خداوند خوشبوتر از بوی مشک است». [مسند احمد و صحیح بخاری و صحیح مسلم با الفاظ متفاوت و مختلف]

و فرمودۀ پیامبر -صلی الله علیه وآله وسلم-: «الصِّيَامُ وَالْقُرْآنُ يَشْفَعَانِ لِلْعَبْدِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، يَقُولُ الصِّيَامُ: أَيْ رَبِّ، مَنَعْتُهُ الطَّعَامَ وَالشَّهَوَاتِ بِالنَّهَارِ، فَشَفِّعْنِي فِيهِ، وَيَقُولُ الْقُرْآنُ: مَنَعْتُهُ النَّوْمَ بِاللَّيْلِ، فَشَفِّعْنِي فِيهِ»، قَالَ: «فَيُشَفَّعَانِ». «روزه و قرآن در روز قیامت برای بنده شفاعت می‌­کنند، روزه می‌­گوید: پروردگارا .. او را از خوراک و شهوت باز داشتم، پس شفاعت مرا در بارة او بپذیر و قرآن می‌­گوید: او را از خواب شبانه باز داشتم، پس شفاعتم را در بارة او بپذیر، پیامبرr فرمود: شفاعت آنان پذیرفته خواهد شد». [مسند احمد، مستدرک حاکم، و شعب الإیمان بیهقی. آلبانی می‌گوید: حسن و صحیح است]

همچنین فرمودۀ پيامبر -صلی الله علیه وآله وسلم-: «إِنَّ فِي الْجَنَّةِ بَابًا يُقَالُ لَهُ الرَّيَّانُ، يَدْخُلُ مِنْهُ الصَّائِمُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ لَا يَدْخُلُ فِيهِ أَحَدٌ غَيْرُهُمْ، فَإِذَا دَخَلُوا أُغْلِقَ عَلَيْهِمْ فَلَمْ يَدْخُلْ فِيهِ أَحَدٌ غَيْرُهُمْ فَإِذَا دَخَلَ آخِرُهُمْ أُغْلِقَ، مَنْ دَخَلَ فِيهِ شَرِبَ وَمَنْ شَرِبَ لَمْ يَظْمَأْ أَبَدًا». «در بهشت دروازه هست کـه بـه آن «ریـان» گفتـه می‌‌شود، در روز قیـامت تنها روزه‌داران از آن در وارد بهشت می‌­شوند، از آن در، هیچ کس دیگری جز روزه‌داران وارد نمی‌شود، آخرین نفر از روزه‌دارن که وارد بهشت شد، آن در نیز بسته خواهد شد و هر کس از آن در وارد شود، می‌­نوشد و هر کس بنوشد هرگز تشنه نخواهد شد». [بخاری و مسلم و نسایی با الفاظ مختلف]

پس عبادت روزه، راهی است برای رسیدن به تقوا و پرهیزگاری. و در مدرسه روزه است که مرد مؤمن با کاروان متقیان و پرهیزگاران همسفر می‫شود، و اساسنامه هدایت (قرآن کریم) را به دست گرفته پله پله تا ملاقات خداوند به پیش می‫رود.
و در سایه تقوا انسان درمی‫یابد که پروردگارش کیست، و سر سجده و بندگی به درگاه حق فرود آورده بزرگی و عضمت او بدرستی در کالبدش تجلی می‫کند، و زبان و وجودش شکر و سپاس و ثنای او می‫شود، تنها اویی؛ که مؤمن سرگردان را به شرف هدایت نایل گردانید.
ماه رمضان؛ ماه قرآن و مدرسه دعا و نیایش و بندگی برای مؤمنان راستین است. شایسته است مؤمن در پرتو این ماه مبارک دریابد که تنها پناهگاه و تنها یار و یاور او پروردگاریست که او را آفریده. پس دست از امام زاده‫ها و قبرها و پیرها و مزارها شسته، از تمام مظاهر شرک و بت پرستی خود را رها کرده، بسوی پروردگارش پر کشد، ودستان نیایش و دعا بسوی او، و تنها او، دراز کند. و با تمام توان از او، و تنها او، بخواهد، و از گزند آفات و ضرر و زیانها به او ، و تنها او، پناه جوید.
رمضان بر همه شما مبارک بادا، و طاعات و عبادات و دعاهایتان قبول درگاه حق...

برادران و خواهران عزیز!
سايت کتابخانه الکترونیکی عقيده مفتخر است كه مجموعه كتاب‌هاى مفيدى را دربارۀ این ماه پر خیر و برکت و احكام روزه خدمت شما عزیزان معرفى نماید که در این سایت نشر گردیده است. امیدواریم این ماه، ماه رحمت و مغفرت و رهایی از آتش جهنم برای همۀ مسلمانان باشد.

گنجینه رمضان

رمضان مبارک و فضایل آن