مثالهایی از این صحیفهها:
۱- صحیفه یا صحیفههای سعید بن جبیر شاگر ابن عباسب.
۲- صحیفه بشیر بن نهیک که به نقل از ابوهریرهسو دیگران نوشته شده.
۳- صحیفههای مجاهد بن جبر شاگرد ابن عباسب.
۴- صحیفه أبی الزبیر محمد بن مسلم بن تدرس المکی شاگرد جابربن عبداللهب.
۵- صحیفه زید بن أبی أنیسه الرُّهاوی.
۶- صحیفه أبی قلابۀ که هنگام وفات آنرا برای أیوب السختیانی وصیت کرد.
٧- صحیفه أیوب بن أبی تمیمة السختیانی.
۸- صحیفه هشام بن عروة بن الزبیر.
اما دوران عمر بن عبدالعزیز/تابعی بزرگوار مشهورتر از آن است که نیاز به شرح و بیان داشته باشد.
امام بخاری در صحیحش از عبدالله بن دینار روایت میکند که عمر بن عبدالعزیز/برای أبی بکر بن حزم نوشت: «هرآن چه از احادیث رسول الله ج که وجود دارد را بیاب و بنویس زیرا من از نابودی علم و رفتن علما میترسم. و به جز حدیث رسول الله ج چیز دیگری را قبول نکن و باید علم آشکار شود و باید مجالسی برپا کنید تا هر کس نمیداند، علم پیدا کند، زیرا علم از بین نمیرود مگر زمانی که پنهانی شود».
از ابن شهاب زهری نیز روایت شده که عمربن عبدالعزیز به ما دستور داد تا احادیث را جمع آوری کنیم.
و آن را دفتر دفتر مینوشتیم سپس او به تمامی قلمرو حکومت خود دفتری را فرستاد.
بله اینها سندهایی تاریخی و محکم از سرنوشت احادیث رسول الله ج در قرون اولیه اسلام بود.
حقایقی که برای هر طالب حق هیچ جای شکی را باقی نمیگذارد که احادیث رسول الله ج با حفاظت کامل از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است.
البته من این مطالب را برای پاسخ به منکرین سنت جمع آوری نکردم. بلکه هدیهای است برای مؤمنانی که با فهم این حقایق بر ایمانشان افزوده شده و اعتقادشان استوارتر میگردد.
﴿قُلۡ إِن كُنتُمۡ تُحِبُّونَ ٱللَّهَ فَٱتَّبِعُونِي يُحۡبِبۡكُمُ ٱللَّهُ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡ ذُنُوبَكُمۡۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ ٣١﴾[آلعمران: ۳۱].
بگو: «اگر خدا را دوست میدارید، از من پیروی کنید تا خدا شما را دوست بدارد و گناهانتان را ببخشاید، و خداوند آمرزنده مهربان است».