ازدواج موقت (متعه)
ازدواجی است که در آن مرد زن را برای یک مدت معین در مقابل مهریه‌ای معلوم عقد می‌کند و بدون طلاق با تمام شدن مدت زمان معین شده نکاح پایان می‌پذیرد و تأمین نفقه و مسکن زن بر مرد واجب نیست و اگر یکی از زن و مرد در مدت نکاح بمیرند از همدیگر ارث نمی‌برند.
با توجه به مطالب گذشته ازدواج مسیار ذاتاً با ازدواج موقت نزد برادران تشیع تفاوت دارد چون ازدواج مسیار همان ازدواج دائم است که در آن زن از مقداری حقوق خود تنازل می‌کند.
در نکاح متعه برادران تشیع احکام شرعی متفاوت از احکام شرعی ازدواج دائم بر آن مترتب می‌کنند. مانند اینکه:
۱- در ازدواج موقت (نکاح متعه) طلاق وجود ندارد و با تمام‌شدن مدت آن طلاق زن واقع می‌شود. اگر مدت آن یک هفته باشد بعد از پایان آن عقد نکاح به پایان رسیده. و ارتباط آنها با همدیگر حرام می‌شود لذا نیازی به تلفظ طلاق برای انتهاء عقد نیست. (شرائع الاسلام حلّی ۴/۲۹۷ با شرح عبدالزهراء حسینی واللمعه الدمشقیه ۵/۲۸۹ و الکافی ۵/۴۵۱).
۲- با ازدواج موقت میراث بین آنها ثابت نمی‌شود و اگر یکی از آن دو در اثناء نکاح متعه بمیرد از دیگری ارث نمی‌برد. (شرائع الاسلام ۴/۲۹۸ واللمعه الدمشقیه ۵/۲۹۶ والکافی ۵/۴۵۱).
۳- وقتی مدت نکاح متعه پایان پذیرفت عدۀ زن دو حیض و اگر زن حائضه نباشد عدۀ او چهل و پنج روز است. (شرائع الاسلام ۴/۲۹۸، اللمعه الدمشقیه ۵/۳۰۱، الکافی ۵/۴۵۸).
اما عدۀ مطلقه در ازدواج شرعی صحیح برای زنان حائضه سه قرء و برای زنان غیر حائضه (به علت سن کم یا کهولت سن) سه ماه است. خداوند می‌فرماید: ﴿وَٱلۡمُطَلَّقَٰتُ يَتَرَبَّصۡنَ بِأَنفُسِهِنَّ ثَلَٰثَةَ قُرُوٓءٖۚ﴾[البقرة: ۲۲۸].
«زنان مطلقه، باید به مدت سه مرتبه عادت ماهانه دیدن (و پاک شدن) انتظار بکشند! ( عده نگه دارند)».
﴿ وَٱلَّٰٓـِٔي يَئِسۡنَ مِنَ ٱلۡمَحِيضِ مِن نِّسَآئِكُمۡ إِنِ ٱرۡتَبۡتُمۡ فَعِدَّتُهُنَّ ثَلَٰثَةُ أَشۡهُرٖ وَٱلَّٰٓـِٔي لَمۡ يَحِضۡنَۚ﴾[الطلاق: ۴].
«و از زنانتان آنان که از عادت ماهانه مأیوسند اگر در وضع آنها (از نظر بارداری) شک کنید عدّه آنان سه ماه است، و همچنین آنها که عادت ماهانه ندیده‌اند».
یکی از شروط ازدواج موقت تعیین پایان مدت زمان عقد و مقدار مهریه آن است.
حلی می‌گوید: وقتی مقدار مهریه و مدت زمان نکاح مشخص شد عقد صحیح است. ولی اگر مهریه ایراد داشته باشد گرچه مدت آن مشخص باشد درست نیست.
او می‌گوید: تعیین اجل در نکاح متعه شرط لازم است و اگر تعیین نشود نکاح دائم به حساب می‌آید. و مدت نکاح کم باشد یا زیاد مانند: یک سال، یک ماه یک روز و ... باید تعیین گردد و قابل تغییر نیست. اگر مدت آن کمتر از یک روز باشد باید انتهاء آن مانند زوال آفتاب یا غروب آن معلوم شود. (مرجع سابق ۴/۲۹۴ – ۲۹۵، اللمعه الدمشقیه ۵/۲۸۶ – ۲۸۷، المبسوط طوسی ۴/۲۳۸).
عاملی می‌گوید محدودیت در مهریه (زیاد یا کم) و محدودیت در اجل (زیاد یا کم) وجود ندارد و قول بعضی که باید حداقل زمان آن بین طلوع خورشید و زوال آن باشد استثنا است. (اللمعه الدمشقیه ۵/۲۸۵). بنابراین ازدواج موقت در کمترین زمان مثلاً یک ساعت یا کمتر از آن نیز جائز است.