مقدمۀ مؤلف
إن الحمد لله نحمده ونستعينه ونستغفره ونعوذ بالله من شرور أنفسنا ومن سيئات أعمـالنا من يهده الله فلا مضل له ومن يضلل فلا هادي له وأشهد أن لا إله إلاَّ الله وحده لا شريك له وأشهد أنَّ محمداً عبده ورسوله وبعد:
خداوند ما را به ذکر و یادآوری خود امر کرده، و به کسانیکه او را ذکر مى‌کنند نوید اجر و پاداش بسیاری داده‌است، و همیشه به یاد و ذکر خود امر کرده، و همچنین پس عبادتها، چنانکه مى‌فرماید: ﴿فَإِذَا قَضَيۡتُمُ ٱلصَّلَوٰةَ فَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ قِيَٰمٗا وَقُعُودٗا وَعَلَىٰ جُنُوبِكُمۡ﴾[النساء: ۱۰۳].
«سپس چون نماز را گزاردید، خداوند را ایستاده و نشسته و بر پهلوی خویش (آرمیده) یاد کنید».
و مى‌فرماید: ﴿فَإِذَا قَضَيۡتُم مَّنَٰسِكَكُمۡ فَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ كَذِكۡرِكُمۡ ءَابَآءَكُمۡ أَوۡ أَشَدَّ ذِكۡرٗ﴾[البقرة: ۲۰۰].
«پس چون مناسک (حج) خود را به جا آوردید، خداوند را همچون یادکردِ پدرانتان، بلکه به یاد کردی (بهتر و) بیشتر، یاد کنید».
و یاد خود بویژه هنگام ادای مناسک حج اهمیت خاصی داده‌است، چنانکه مى‌فرماید: ﴿فَإِذَآ أَفَضۡتُم مِّنۡ عَرَفَٰتٖ فَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ عِندَ ٱلۡمَشۡعَرِ ٱلۡحَرَامِ﴾[البقرة: ۱۹۸].
«پس چون از عرفات بازگردید به نزد مشعر الحرام، خداوند را یاد کنید».
و مى‌فرماید: ﴿وَيَذۡكُرُواْ ٱسۡمَ ٱللَّهِ فِيٓ أَيَّامٖ مَّعۡلُومَٰتٍ عَلَىٰ مَا رَزَقَهُم مِّنۢ بَهِيمَةِ ٱلۡأَنۡعَٰمِ﴾[الحج: ۲۸].
«و نام خدا را در روزهایی معلوم بر چهارپایان حلال گوشتی که به آنان روزى داده‌است، یاد کنند».
و مى‌فرماید: ﴿وَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ فِيٓ أَيَّامٖ مَّعۡدُودَٰتٖ﴾[البقرة: ۲۰۳].
«خداوند را در روزهایی معین (و معلوم ایام التشریق) یاد کنید».
و نماز را برای یاد خود آئین کرده است، چنانکه مى‌فرماید: ﴿وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِذِكۡرِيٓ﴾[طه: ۱۴].
«و برای یاد کردنِ من نماز برپای دار».
و رسول اکرمصمى‌فرماید: «أَيَّامُ التَّشْرِيقِ أَيَّامُ أَكْلٍ وَشُرْبٍ وَذِكْرٍ لِلَّهِ»[مسلم].
روزهای تشریق (۱۱،۱۲،۱۳ ذى‌حجه) «روزهای خوردن و آشامیدن و ذکر خداست».
خداوند مى‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ ذِكۡرٗا كَثِيرٗا ٤١ وَسَبِّحُوهُ بُكۡرَةٗ وَأَصِيلًا ٤٢﴾[الأحزاب: ۴۱-۴۲].
«ای مؤمنان، خداوند را به یاد کردن بسیار یاد کنید. و او را صبح و شام تسبیح گویید».
هنگامى که بهترین وردها (لا إله إلاَّ الله وحده لا شريك له)بود رسول اللهصفرمودند: «خير الدعاء دعاء يوم عرفة، وخير ما قلت أنا والنبيين من قبلي لا إله إلاَّ الله وحده لا شريك له، له الـملك، وله الحمد، وهو على كل شيء قدير». [الترمذی].
«بهترین دعاها دعای روز عرفه است، و بهترین چیزی که من و پیامبران قبل از من مى‌گفتند: لا إله إلاَّ الله وحده لا شريك له، له الملك، وله الحمد، وهو على كل شيء قدير است».
و این کلمۀ بزرگ چنین منزلت و مقام عالی و بلندی در بین سائر ذکرها و وردها دارد، و شامل احکام و شروط و معانی و واجبات است، و فقط مجرد کلمه‌ای نیست که بر زبان آورد، به همین سبب ترجیح دادم که این مطلب را یکی از سخنرانى‌های خود بدانم، و از خداوند خواستارم که ما و شما را از اهل این کلمه، و از چنگ‌زدگان به آن، و درک کنندگان معنای آن، و عمل کنندگان به ظاهر و باطن این کلمۀ بزرگ بداند.
و این مطلب بر چند جمله تقسیم مى‌شود:
• منزلت و مقام لا إله إلاَّ الله در زندگی روزمره انسان.
• فضیلت لا إله إلاَّ الله.
• اعراب کلمه لا إله إلاَّ الله در لغت.
• ارکان و شروط و معنای آن.
• واجبات کلمۀ لا إله إلاَّ الله.
• چه وقت کلمۀ لا إله إلاَّ الله در حال تلفظ آن به انسان سود و بهره مى‌رساند، و چه وقت بهره نمى‌رساند، و تأثیر و نشانه‌های آن.
و به توفیق خدا مى‌گوییم: