منزلت لا إله إلاَّ الله در زندگی هر مسلمان
لا إله إلاَّ الله کلمهای است که مسلمان در أذان و اقامۀ نماز و در خطبهها و گفتگوی خود اعلان مىکند، و به وسیله لا إله إلاَّ الله آسمانها و زمین بر پا شد، و به سبب آن تمامی مخلوقات آفریده شدند، و بوسیلۀ آن پیامبران ‡فرستاده شدند، و کتابهای آسمانی نازل گردید، و حکم و شریعت الهی بر پا شد، و برای این کلمه ترازوی اعمال و کردار بنىآدم گمارده شد، و روزنامهها بر قرار شد، بازار بهشت و دوزخ بنا شد، و بخاطر این کلمه خلیقت به دو گروه مؤمن و کافر تقسیم شدند.
پس آن سرچشمۀ خلق و طاعت و ثواب و کیفر و عقاب مىباشد، و آن حقی است که برای جهانیان آفریده شد، و از این کلمه و حقوق آن پرسیده خواهند شد، و بر آن ثواب و عقاب خواهند دید، و بر آن قبله بر پا شد، و بر آن ملتها بنیان شدند، و بخاطر آن در راه خدا شمشیر کشیده شد، و این کلمه حق خدا برای تمامی بندگان خداست، پس این کلمۀ اسلام و کلید بهشت مىباشد، و از آن اولین و آخرین مخلوقات سؤال خواهند شد، و دو پای بنىآدم از جای خود سپری نمىشود و نمىگذرد تا اینکه از دو چیز پرسیده شوند: چه کسی را مىپرستیدید، و چه جواب پیامبران را دادید؟
جواب اولی حقیقت (لا إله إلاَّ الله)اقرار به آن، و درک به آن، و عمل به آن است.
و جواب دومی: حقیقت أنَّ محمداً رسول الله، درک و مطیع بودن و اطاعت از اوست. [زاد المعاد ۱/۲].
و کلمه لا إله إلاَّ الله جدا کننده بین اسلام و کفر است، و آن کلمۀ تقوی و پرهیزگاری است، و آن حلقه عهد و پیمان است، إبراهیم÷آنرا کلمه ماندگار قرار داده است، چنانکه خداوند مىفرماید: ﴿كَلِمَةَۢ بَاقِيَةٗ فِي عَقِبِهِۦ لَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ﴾[الزخرف: ۲۸].
«و (خداوند) آن (سخن) را سخنی ماندگار در (میان) فرزندانش قرار داد، باشد که آنان بازگردند».
و مىفرماید: ﴿شَهِدَ ٱللَّهُ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَأُوْلُواْ ٱلۡعِلۡمِ قَآئِمَۢا بِٱلۡقِسۡطِۚ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ ١٨﴾[آلعمران: ۱۸].
«خداوند که(همه امور هستی) را تدبیر مىکند و فرشتگان و عالمان، گواهی دهند که معبود (حقی) جز او نیست، (آری) معبود (حقی) جز او (که) پیروزمندِ فرزانه است، نیست».
و این کلمۀ اخلاص و گواهی حق، و دعوت به سوی آن حق، و براءت از مشرکان است، و به همین سبب خداوند مخلوقات را آفریده است، چنانکه مىفرماید: ﴿وَمَا خَلَقۡتُ ٱلۡجِنَّ وَٱلۡإِنسَ إِلَّا لِيَعۡبُدُونِ ٥٦﴾[الذاریات: ۵۶].
«و جن و انس را جز برای آنکه مرا بندگی کنند نیافریدهام».
و به سبب همین کلمه استکه پیامبران فرستاده شدهاند، خداوند مىفرماید: ﴿وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ مِن رَّسُولٍ إِلَّا نُوحِيٓ إِلَيۡهِ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱعۡبُدُونِ ٢٥﴾[الأنبیاء: ۲۵].
«و هیچ رسولی را پیش از تو نفرستادیم مگر آنکه به او وحی مىکردیم که معبود (حقی) جز من نیست، پس مرا بپرستید».
و مىفرماید: ﴿يُنَزِّلُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ بِٱلرُّوحِ مِنۡ أَمۡرِهِۦ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦٓ أَنۡ أَنذِرُوٓاْ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱتَّقُونِ ٢﴾[النحل: ۲].
«به اراده خویش فرشتگان را با وحی بر هرکس از بندگانش که بخواهد، نازل مىکند (با این پیام) که: هشدار دهید: هیچ معبودِ (حقی) جز من نیست، پس از من پروا بدارید».
(سفیان بن عیینه/گوید: خداوند بهترین نعمتها که بر بندگان خود عطا فرموده این است که: (لا إله إلاَّ الله)را به آنها آموخته است، و کلمه (لا إله إلاَّ الله)برای بهشتیان مانند آب یخ، برای اهل دنیاست). [کلمة الإخلاص لابن رجب ص۵۲ـ۵۳].
پس کسی که آنرا بگوید جان و مال او مصون و محفوظ خواهد بود، و کسی که از آن اعراض کند جان و مال او مصون نخواهد بود، بلکه جان مال او هدر است، چنانکه رسول الله صمىفرماید: «مَنْ قَالَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَكَفَرَ بِمَا يُعْبَدُ مِنْ دُونِ اللَّهِ حَرُمَ مَالُهُ وَدَمُهُ وَحِسَابُهُ عَلَى اللَّهِ» [مسلم].
«کسی که (لا إله إلاَّ الله)بگوید، و به آنچه که غیر از خدا عبادت شود کفر ورزد، جان و مال او مصون بوده و اجر و پاداش او نزد خداست».
هنگام دخول کافر در دین اسلام اولین چیزی که از او خواسته مىشود همین کلمه است، چنانکه رسول اکرم صمعاذ بن جبل را بطرف یمن فرستاد و به او چنین فرمود: «إِنَّكَ تَأْتِى قَوْمًا أَهْلَ كِتَابٍ فَادْعُهُمْ إِلَى شَهَادَةِ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ...»[متفق علیه].
«تو بر اهل کتاب (یهود و نصاری) وارد خواهی شد، پس اولین چیزی که آنها را به سوی آن دعوت مىکنی گواهی دادن به این کلمه است که: معبودی به حق جز خدای یکتا نیست».
پس به آنچه گذشت منزلت و مقام و اهمیت این کلمه را در زندگی پی مىبریم که اولین واجبات بر بندگان است، و پایه و ستونی است که همه اعمال و کردار بر آن بنا و ساخته مىشود.