اوقات نماز
ذکر اوقات نمازهای پنجگانه در بعضی از آیات قرآن کریم آمده است.
﴿أَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِدُلُوكِ ٱلشَّمۡسِ إِلَىٰ غَسَقِ ٱلَّيۡلِ وَقُرۡءَانَ ٱلۡفَجۡرِۖ إِنَّ قُرۡءَانَ ٱلۡفَجۡرِ كَانَ مَشۡهُودٗا ٧٨﴾[الإسراء: ۷۸] .
«نماز را چنانکه باید بخوان، به هنگام زوال آفتاب ( که آغاز نماز ظهر است و امتداد آن وقت نماز عصر را نیز در بر میگیرد) تا تاریکی شب (آغاز نماز مغرب است و امتداد آن وقت نماز عشاء تا نماز صبح می‌باشد) و بخوان قرآن فجر را (نماز صبح را) حقا که قرآن فجر مورد مشاهده فرشتگان است».
﴿وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ طَرَفَيِ ٱلنَّهَارِ وَزُلَفٗا مِّنَ ٱلَّيۡلِۚ إِنَّ ٱلۡحَسَنَٰتِ يُذۡهِبۡنَ ٱلسَّئَِّاتِۚ ذَٰلِكَ ذِكۡرَىٰ لِلذَّٰكِرِينَ ١١٤﴾[هود: ۱۱۴] .
«و نماز را برپا دارید، در دو طرف روز و در حصه‌ای از شب، همانا نیکی‌ها بدی‌ها را از بین می‌برند، این نصیحتی است برای افرادی که پند پذیر می‌شوند».
و در حدیث شریف نیز ذکر اوقات نماز آمده است. رسول الله صفرموده‌اند:
«نَزَلَ جِبْرِيلُ فَأَمَّنِي فَصَلَّيْتُ مَعَهُ ثُمَّ صَلَّيْتُ مَعَهُ ثُمَّ صَلَّيْتُ مَعَهُ ثُمَّ صَلَّيْتُ مَعَهُ ثُمَّ صَلَّيْتُ مَعَهُ يَحْسُبُ بِأَصَابِعِهِ خَمْسَ صَلَوَاتٍ»[۳] . «جبریل نازل شده به امامت او همرایش نماز خواندم، باز همرایش نماز خواندم، باز همرایش نماز خواندم، باز همرایش نماز خواندم، باز همرایش نماز خواندم، به انگشتان شان پنج نماز را حساب نمودند».
و هنگامیکه رسول الله ص، معاذ بن جبل سرا به یمن فرستادند به او فرمودند:
«ادْعُهُمْ إِلَى شَهَادَةِ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ، وَأَنِّى رَسُولُ اللَّهِ، فَإِنْ هُمْ أَطَاعُوا لِذَلِكَ فَأَعْلِمْهُمْ أَنَّ اللَّهَ قَدِ افْتَرَضَ عَلَيْهِمْ خَمْسَ صَلَوَاتٍ فِى كُلِّ يَوْمٍ وَلَيْلَةٍ، فَإِنْ هُمْ أَطَاعُوا لِذَلِكَ فَأَعْلِمْهُمْ أَنَّ اللَّهَ افْتَرَضَ عَلَيْهِمْ صَدَقَةً فِى أَمْوَالِهِمْ، تُؤْخَذُ مِنْ أَغْنِيَائِهِمْ وَتُرَدُّ عَلَى فُقَرَائِهِمْ»[۴] . «آنها را دعوت کن تا گواهی دهند که معبود بر حقی جز الله نیست و اینکه من بنده و فرستاده الله می‌باشم. اگر در این مورد از تو فرمان بردند آگاهشان کن که خداوند در هر شبانه روز پنج نماز بر آنها فرض نموده است. باز اگر از این امر پیروی کردند باخبرشان ساز که خدای تعالی بر آنها صدقه‌ای (زکات) فرض نموده است که از ثروتمندان‌شان گرفته شده و به فقراء و ناتوانان‌شان باز گردانیده می‌شود».
اما اینکه شیعیان نمازهای پنچگانه را در سه وقت ادا می‌کنند مخالف صریح با آیات قرآن کریم و احادیث رسول الله صوفرمودۀ حضرت علی سمی‌باشد زیرا ایشان در فرمانی که به همه والیان حکومت اسلامی در زمان خلافت خویش نوشتند اوقات نمازهای پنچگانه را به شکل واضح بیان فرموده‌اند که اینک نص آن را از کتاب نهج البلاغه که معتبرترین کتاب بعد از قرآن در نزد شیعیان است نقل می‌کنم:
«أَمَّا بَعْدُ فَصَلُّوا بِالنَّاسِ اَلظُّهْرَ حَتَّى تَفِيءَ اَلشَّمْسُ مِنْ مَرْبِضِ اَلْعَنْزِ وَ صَلُّوا بِهِمُ اَلْعَصْرَ وَ اَلشَّمْسُ بَيْضَاءُ حَيَّةٌ فِي عُضْوٍ مِنَ اَلنَّهَارِ حِينَ يُسَارُ فِيهَا فَرْسَخَانِ وَصَلُّوا بِهِمُ اَلْمَغْرِبَ حِينَ يُفْطِرُ اَلصَّائِمُ وَ يَدْفَعُ اَلْحَاجُّ إِلَى مِنًى وَصَلُّوا بِهِمُ اَلْعِشَاءَ حِينَ يَتَوَارَى اَلشَّفَقُ إِلَى ثُلُثِ اَللَّيْلِ وَصَلُّوا بِهِمُ اَلْغَدَاةَ وَاَلرَّجُلُ يَعْرِفُ وَجْهَ صَاحِبِهِ وَصَلُّوا بِهِمْ صَلاَةَ أَضْعَفِهِمْ وَلاَ تَكُونُوا فَتَّانِينَ»[۵] . «اما بعد! نماز ظهر را تا زمانى با مردم بگذارید که سایه آفتاب به قدر جاى خفتن بزى گردد. و نماز عصر را زمانى با ایشان بگزارید که آفتاب سفید باشد و تابنده و از روز آن قدر مانده باشد که در آن دو فرسنگ راه توان پیمود. و نماز مغرب را زمانى با آنها بگزارید که روزه دار، روزه مىگشاید و حاجى روانۀ منا مىگردد و نماز عشاء را زمانى با ایشان بگزارید که شفق پنهان گردد تا ثلثى از شب بگذرد و نماز صبح را زمانى با ایشان بگزارید که هر کس صورت دیگرى را تواند شناخت و نماز را در حد توان ناتوانترینشان به جاى آرید، که موجب فتنه انگیزیشان نگردید».
اینست فرمان حضرت علی سدربارۀ اوقات نمازهای پنجگانه واگر باز هم کسانی که ادعای محبت علی س واهل بیت را دارند پنج وقت را در سه وقت بخوانند و با دلایل و تلبیسات بیجا بخواهند این عمل مخالف قرآن و سنت و مخالف فرمان علی سرا توجیه کنند چه میتوان گفت جز اینکه الله أهدایتشان دهد.
* * *
[۳] بخاری. [۴] بخاری: ۱۳۷۷. [۵] نامه ۵۲ نهج البلاغه.