کجا وچه وقت دعاء کنيم؟

شب خیزکه عاشقان بهشب رازکنند
گرد در و بام دوست پرواز کنند
هرجا که دریهست بهشب بربندند
غیر از در دوسترا کهشب باز کنند
دعاء رابطه دائم و هميشگی مؤمن است با پروردگارش. او همواره و در همه جا پروردگارش را می‌خواند خدايی را که هميشه با اوست و از رگ گردن بدو نزديکتر «ای محمد، اگر بندگان من سراغ مرا از تو گرفتند به آنها بگو که من بدانها بسيار نزديکم و حاجت هر نيازمندی که دست دعاء بسويم دراز کند را بر آورده می‌کنم...» [۶].

جاه‌ها و وقت‌هايی برای دعاء اولاتر و برترند که مؤمن همواره در تلاش است از اين فرصت‌های طلائی حد اکثر استفاده را ببرد. از آنجمله است:

۱- شب قدر.

۲- نيمه‌های آخر شب.

۳- پس از نمازهای فرض.

۴- بین اذان و اقامه نماز.

۵- در هر شب وقتی است که دعاء در آن پذیرفته می‌گردد.

۶- هنگام اذان.

۷- هنگام بارش باران.

۸- آنگاه که لشکر اسلام به سوی جهاد به راه می‌افتد.

۹- لحظاتی از روز جمعه (برخی به وقت خطبه و نماز جمعه اشاره کرده‌اند، اما گمان می‌رود که آخرین ساعت از لحظه‌های غروب راجح‌ترین اقوال باشد).

۱۰- وقت نوشیدن آب زمزم با نیت خالصانه.

۱۱- در سجده ها.

۱۲- هنگام برخواستن از بستر خواب در شب و دعا به آنچه از رسول اکرم جثابت شده است.

۱۳- اگر با وضوء به بستر خواب رفت و در شب بيدار شد و دعاء نمود.

۱۴- هنگام دعاء به ﴿لَّآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنتَ سُبۡحَٰنَكَ إِنِّي كُنتُ مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ ٨٧﴾«بجز تو ای پروردگار يکتا هيچ إله و معبودی نيست، تو پاک و منزهی، ببخشای مرا که من از ظالمان و ستمگران بوده‌ام».

۱۵- دعاهای مردم برای کسی پس از وفاتش.

۱۶- در تشهد أخير بعد از حمد و سپاس پروردگار يکتا و صلوات و درود بر پيامبر اکرم جوآل وخاندان او.

۱۷- هنگام خواندن پروردگار به نام بزرگش که اگر بدان نام او را ندا زنی جوابت دهد و اگر از او چيزی خواهی دريغ نورزد [۷].

۱۸- دعاء مسلمان برای برادر مسلمانش در غيبت او.

۱۹- دعاء آنانکه بر عرفات در روز عرفه تشريف دارند.

۲۰- دعاء و نيايش در ماه مبارک رمضان.

۲۱- در مجالس طاعت و عبادت که مسلمانان دور هم جمع می‌شوند.

۲۲- هنگام دعاء در برابر مصيبت‌ها و سختی‌ها به «﴿إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّآ إِلَيۡهِ رَٰجِعُونَ١٥٦﴾، اَللَّهُمَّ أَجْرِنِي فِي مُصِيبَتِي وَاْخْلُفْ لِي خَيْرًا مِنْهَا»«ما از آنِ پروردگاريم و بسوی او باز خواهيم گشت، بار الها، مرا بر اين مصيبت و بلا أجر و پاداش فراوان ارزانی دار و بمن بهتر از آنچه از دست داده‌ام عطا فرما».

۲۳- دعاء در آنهنگام که قلب با اخلاص کامل بسوی پروردگار روی می‌آورد.

۲۴- دعاء مظلوم بر عليه کسی که بدو ظلم ورزيده.

۲۵- دعاء پدر برای فرزندش و يا بر عليه او.

۲۶- دعاء مسافر.

۲۷- دعاء روزه‌دار تا وقت افطارش.

۲۸- دعاء روزه دار در هنگام افطار.

۲۹- دعاء بيچاره پريشان.

۳۰- دعاء امام و پيشوای عادل.

۳۱- دعاء فرزند نيکو برای پدر و مادرش.

۳۲- نيايش به دعاهايی که از پيامبر اسلام ثابت است پس از وضوء.

۳۳- دعاء پس از پرتاب سنگ ريزه کوچک در جمرات (مِنا) [۸].

۳۴- دعاء پس از پرتاب سنگ وسطی در جمرات.

۳۵- دعاء داخل کعبه و يا داخل حجر که نماز در آن بمثابه نماز در خانه کعبه است.

۳۶- دعاء بر کوه صفا.

۳۷- دعاء برکوه مروه.

۳۸- دعاء در مشعر حرام.

البته همانطور که اشاره رفت، یک فرد مؤمن و مسلمان همیشه در رابطه مستقیم وتنگاتنگ با پروردگارش است، و همیشه و در همه جا او را و تنها او را مستقیما و بدون هیچ واسطه‌ای می‌خواند، چرا که فرموده اوست: ﴿وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌۖ أُجِيبُ دَعۡوَةَ ٱلدَّاعِ إِذَا دَعَانِۖ فَلۡيَسۡتَجِيبُواْ لِي وَلۡيُؤۡمِنُواْ بِي لَعَلَّهُمۡ يَرۡشُدُونَ ١٨٦﴾[البقرة: ۱۸۶] [۹]. با این وجود جاها و وقت‌هایی که ذکرش رفت جایگاه و مکانت خاص خودش را در نیایش و طلب آمرزش از پروردگار دارد. و اینها در واقع فرصت‌هایی است طلایی که مؤمن به طور خاص از آنها استفاده کرده خدایش را و تنها او را بدون هیچ واسطه‌ای می‌خواند!

[۶] ﴿وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌۖ أُجِيبُ دَعۡوَةَ ٱلدَّاعِ إِذَا دَعَانِۖ...﴾[البقرة: ۱۸۶]. [۷] به احادیث شماره ۹۴-۹۵-۹۶ از اين کتاب مراجعه شود. [۸] پرتاب سنگ ريزه‌ها يا «جمرات» از مناسک حج خانه خداست. [۹] «ای پيامبر من، اگر بندگانم از تو پرسيدند که از آنان دورم يا نزديک، بدانند که من به ايشان نزديکم و دعاء و حاجت هر نيازمندی را برآورده می‌کنم، پس دعوت مرا پاسخ گويند و به من ايمان آورند تا رستگار شوند».