یک مسألة مهم
بعد از مطالبی که گفته شد، جا دارد به این مطلب نیز اشاره کنیم به حقیقت، سنّتی که دارای این چنین منزلت و مقامی در شریعت اسلامی است، همان احادیث صحیح و به ثبوت رسیده رسول‌الله جهستند، که علمای حدیث آنها را تحقیق و بازنگری کرده‌اند، نه هرگونه حدیثی که در بعضی از کتابهای فقهی و تفسیری و فضائل اعمالی وجود دارند، زیرا در آنها احادیثی وجود دارند که ضعیف، منکر، موضوع و یا مجعولند [۱۶]و اسلام، از این گونه احادیث بیزار و مبرّا است، مانند حدیث (هاروت و ماروت) و داستان (الغرانیق) و غیره که در این باره کتابچه کوچکی در مخالفت با آنها نوشته‌ام، که اکنون به چاپ رسیده است [۱۷]و عده زیادی از اینگونه احادیث ضعیف و موضوع را مورد تحقیق و تفحّص قرار داده و در کتاب (سلسلة الأحادیث الضعیفة والـموضوعة وأثرها السییء في الأمة) گردآوری نموده‌ام که شماره احادیث در آن، به چهار هزار حدیث می‌رسد و تا کنون از این تعداد پانصد حدیث به چاپ رسیده است [۱۸].
پس بر اهل علم خصوصاً کسانی که آراء و نظراتشان به عنوان فتوا، در بین مردم منتشر می‌شود واجب است که بی دلیل هیچ حدیثی را قبول نکنند، تا از صحیح بودن آن اطمینان حاصل کنند، زیرا کتابهای فقهی که از آنها استفاده می‌کنند، دارای احادیث ضعیف و منکر زیادی هستند و آنچه که در اینجا به آن اشاره کردم، نزد علما و دانشمندان اسلامی امری روشن و آشکار است.
قبلاً به سبب تصمیمی که اتخاذ کرده بودم، پروژه‌ای بزرگ و مهم را آغاز کردم، برای کسانی که در آینده به مطالعات فقهی می‌پردازند، خیلی سودمند و مفید خواهد بود و اسمش را (الأحادیث الضعیفة والـموضوعة في أمهات الکتب الفقهیة) گذاشتم و منظورم از امّهات الکتب، کتابهای زیر می‌باشد:
۱) کتاب (الهدایة) نوشته مرغینانی در فقه مذهب امام حنفی /.
۲) کتاب (الـمدونة) نوشته ابن القاسم در فقه مذهب امام مالک /.
۳) کتاب (شرح الوجیز) نوشته رافعی در فقه مذهب امام شافعی /.
۴) کتاب (المغنی) نوشته ابن قدامه در فقه مذهب امام احمد بن حنبل /.
۵) کتاب (بدایة المجتهد) نوشته ابن رشد اندلسی (رح) در فقه مقارن.
ولی متأسفانه به علت مشکلاتی که برایم پیش آمد نتوانستم آنها را به تمام برسانم، زیرا انتشارات (الوعی الاسلامی) در کویت قول داده بود که آنرا چاپ و منتشر نماید، زیر قول خود زد و عهد و پیمانش را زیر پا گذاشت. هرچند که این کارم به پایان نرسیده، ولی امیدوارم که خداوند، توانائیم دهد تا در آینده به لطف خودش همین کار را به نحو احسن و شیواتری دوباره شروع کنم و یک منهج و طریق قابل اعتمادی را برای شناسایی احادیث صحیح و ضعیف برای کسانی که مشغول مسائل فقهی هستند وضع کنم، تا به آن طالبان علم در شناسایی هر چه آسانتر و فهم صحیح‌تر احادیث کمک کند و بتوانند به منبع و مصدر خالص و پاک احادیث نبوی جدسترسی داشته باشند و از سرگردانی و در اشتباه افتادن رهایی یابند.
در پایان، به این نکته اشاره می‌کنم که بر داعیان و دعوتگران به سوی اسلام، واجب است که نسبت به کتاب خدا و سنّت رسول‌الله جعلم و آگاهی کافی داشته باشند تا با آگاهی کامل بتوانند مردم را به سوی دین اسلام دعوت کنند، زیرا اگر دعوتگران دارای علم صحیح و بصیرت کاملی نباشند با دعوت خود مردم را به ورطه گمراهی و ضلالت می‌کشانند و بدون آنکه خود بفهمند باعث ضلالت قومی می‌شوند، که دیگر فرصتی برای اصلاح آن نخواهند داشت. پس دعوتگران دین، باید سعی کنند اول خودشان را به سلاح قرآن و سنت هر چه بیشتر و بهتر مجهز کنند و سپس ادعای دعوت مردم به سوی دین اسلام را داشته باشند، تا شاید هم آنها و هم ما مورد رحمت و مغفرت خداوند متعال قرار گیریم و از خداوند خواستاریم که از گناهانمان در گذرد و ما را جزو بندگان راستین و مقرّبش قرار دهد.
و آخر دعوانا
أن الحمدلله رب العالـمین
[۱۶] مترجم: برای آگاهی پیداکردن در مورد طبقات احادیث می‌توانید به کتاب حدیث‌شناسی نوشته استادم ملا عبدالله احمدیان مراجعه کنید. [۱۷] نام کتاب «نصب الـمجانیق في نصف قصه الغرانیق»؛ چاپ المکتبة الاسلامیة. [۱۸] مترجم: جا دارد اینجا اشاره شود که اکنون هر دو مجموعه این نویسنده تحت عناوین زیر نزد انتشارات المکتبة الاسلامیة به چاپ رسیده است: الف) سلسلة الأحادیث الصحیحة ب) سلسلة الأحادیث الضعیفة وأثرها السییء في الأمة.