مباحثی در علوم قرآن

دقیق‌ترین مباحث علوم قرآنی را با اسلوبی علمی و در عین حال ساده بررسی می‌کند و اطلاعات کارآمد و جامعی درباره قرآن کریم عرضه می‌دارد. وجه تمایز این اثر با دیگر کتابهای مربوط به علوم قرآن در این است که هر چند محتوایش را مباحث علمی تشکیل می‌دهد، به شیوه‌ای نگاشته شده است که برای مبتدیان و اقشار مختلف مردم نیز قابل مطالعه و مفهوم است. دکتر صبحی صالح ـ مؤلف کتاب ـ مباحث آن را به منظور تدریس فراهم آورده و حین تدریس، بارها این متون را پیراسته و آراسته است تا به صورت فعلی درآمده‌اند. وجود همین خصوصیت معلمی است که این کار دکتر صبحی صالح را از دیگر کتابهای علوم قرآنی در عصر حاضر متمایز گردانده است و همه جا در سر فصلهای مصوب آموزش عالی، این کتاب به عنوان منبع اصلی یا منبع فرعی معرفی و توصیه شده است. گفتنی است که هرچند مؤلف نام متواضعانۀ «مباحثی در علوم قرآن» را برای این کتاب برگزیده و ادعای ارائۀ اثری جامع در زمینۀ علوم قرآنی ندارد، طلاب و دانشجویان و دیگر علاقمندان به مطالعات و تحقیقات قرآنی، با مطالعۀ دقیق این کتاب، به دیدگاههای جامعی در علوم قرآنی دست خواهند یافت. امتیاز دیگر این اثرِ جاودانۀ دکتر صبحی صالح، آن است که در هر مبحث دیدگاههای خاورشناسان را مورد توجه قرار داده و غالباً با تکیه بر پشتوانه‌های علوم اسلامی و معارف قرآنی، به نقد آنها پرداخته و همه جا حق مطلب را ادا کرده است. عنوان برخی از فصلهای کتاب بدین شرح است: نامهای قرآن، جمع و نگارش قرآن، علم اسباب النزول، علم رسم الخط قرآنی، ناسخ و منسوخ، محکم و متشابه و تفسیر و اعجاز.