كيفيت نماز حضرت رسول ج

بسم الله الرحمن الرحیم

از عبدالعزیز بن باز به همه کسانیکه دوست دارند همانند رسول کریم نماز را برپای دارند و به این سخن ایشان جامه عمل بپوشانند که فرمودند: «همانگونه که می‌بینید من نماز می‌خوانم، نماز بخوانید» [۱].

۱- انجام وضوی كامل (وضوی كامل بگيريد): و چگونگی آن بهمان صورت است که خداوند امر فرموده است:

﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا قُمۡتُمۡ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ فَٱغۡسِلُواْ وُجُوهَكُمۡ وَأَيۡدِيَكُمۡ إِلَى ٱلۡمَرَافِقِ وَٱمۡسَحُواْ بِرُءُوسِكُمۡ وَأَرۡجُلَكُمۡ إِلَى ٱلۡكَعۡبَيۡنِ﴾ [المائدة: ۶].

معنی: «ای کسانیکه که ایمان آورده‌اید، چون خواهید برای نماز برخیزید، صورت و دست‌‌ها را تا آرنج بشوئید، و سرخود را مسح کنید، و پاهای خود را تا قوزک (بجلک) بشوئید».

وحضرت رسول÷فرمودند: «هیچ نمازی بدون طهارت قبول نمی‌شود» [۲].

۲- روی نمودن نمازگزار بسوی قبله: که همان کعبه است. در نتیجه نمازگزار در هر کجا که باشد با تمام بدنش بسوی قبله متوجه می‌گردد و انجام نماز مورد نظر را چه فرض باشد وچه نافله با قلبش نیت می‌کند، و این نیت را بر زبان نمی‌آورد. چون تلفظ نیت نماز غیر مشروع بوده، و هرگز نه حضرت رسول÷ و نه اصحاب ایشانش دست به انجام چنین عملی زده‌اند.

سنت است که شخص، چه امام و چه منفرد، در مقابل خود ستره‌ای [۳]گذاشته ودر پشت آن نماز بخواند.

۳- بر زبان راندن تکبیره الاحرام: که باید بگوید: «الله اکبر»، ونگاه خود را به محل سجود، یا سجده گاهش متمرکز سازد.

۴- آنگاه دست‌های خود را تا مقابل شانه‌هایش ویا گوش‌هایش بالا می‌برد.

۵- سپس دو دست خود را برسینه‌اش می‌گذارد، وکیفیت آن بدین صورت است که کف دست راست را بر پشت دست چپ قرار می‌دهد. دلیل این عمل حدیثی است که از «وائل بن حجر» و «قبیصه بن هلب الطائی» ازپدرشبروایت شده است.

۶- سنت است که شخص دعای استفتاح [۴]را بخواند که به این صورت است:

«اللَّهُمَّ بَاعِدْ بَيْنِيْ وَبَيْنَ خَطَايَايَ كَمَا بَاعَدْتَ بَيْنَ الْـمَشْرِقِ وَالْـمَغْرِبِ، اللَّهُمَّ نَقِّنِيْ مِنْ خَطَايَايَ كَمَا يُنَقَّى الثَّوْبُ الأَبْيَضُ مِنَ الدَّنَسِ، اللَّهُمَّ اغْسِلْنِيْ مِنْ خَطَايَايَ بِالثَّلْجِ وَالْـمَاِء وَالْبَرَدِ».

واگر خواست می‌تواند بجای آن، این دعا را بخواند:

«سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ، وَتَبَارَكَ اسْمُكَ، وَتَعَالَى جَدُّكَ، وَلاَ إِلَهَ غَيْرُكَ».

وآنگاه می‌گوید: «أعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ. بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ». وپس از آن سوره فاتحه را می‌خواند. چون حضرت رسول÷ فرمودند:

«نماز کسی که فاتحه الکتاب را نخواند، قبول نخواهد شد» [۵].

وپس از قرائت این سوره در نماز‌های جهریه (نمازهائی که در آن إمام سوره‌‌ها را به صدای بلند می‌خواند)، به صدای بلند «آمین» می‌گوید. وسپس قسمتی از قرآن را می‌خواند.

٧- با گفتن تکبیر ودر حالیکه دست‌هایش را تا مقابل شانه‌هایش یا گوش‌هایش بالا آورده است به رکوع می‌رود. دراین حالت، سر و کمر در یک خط قرار گرفته، ودست‌ها در حالیکه انگشتان آن از هم باز هستند بر زانو قرار می‌گیرند. و شخص در رکوع خود آرام گرفته، و می‌گوید: «سُبْحَانَ رَبِّيَ الْعَظِيْمِ». و بهتر است که این سخن را سه بار ویا بیشتر تکرار کند. و مستحب است که برآن بیافزاید: «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمْدِكَ اللَّهُمَّ اغْفِرْلِيْ».

۸- سپس چه شخص نمازگزار إمام، وچه منفرد باشد، در حالیکه دست‌هایش را تا مقابل شانه‌‌ها یا گوش‌هایش بلند کرده است سر از رکوع بالا می‌آورد و می‌گوید: «سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ». وپس از قیام می‌گوید: «رَبَّنَا وَلَكَ الْـحَمْدُ، حَمْداً كَثِيْراً طَيِّباً مُبَارَكاً فِيْهِ. مِلْءَ السَّمَوَاتِ، وَمِلْءَ الأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا، وَمِلْءَ مَا شِئْتَ مِنْ شَيْءٍ بَعْدُ».

و اگر بر آن، این دعا را بیافزاید نیز کار خوبی انجام داده است: «أَهْلَ الثَّنَاءِ وَالْـمَجْدِ، أَحَقُّ مَا قَالَ الْعَبْدُ، وَكُلُّنَا لَكَ عَبْدٌ اللَّهُمَّ لاَ مَانِعَ لِمَا أَعْطَيْتَ، وَلاَ مُعْطِيَ لِمَا مَنَعْتَ، وَلاَ يَنْفَعُ ذَا الْـجَدِّ مِنْكَ الْـجَدُّ». چون این دعا در بعضی از احادیث صحیح از حضرت رسول÷ به ثبوت رسیده است.

و اگر شخص نمازگزار مأموم باشد، پس از سر برآوردن از رکوع «رَبَّنَا وَلَكَ الْـحَمْدُ»را تا آخر آن بر زبان میراند.

٩- آنگاه تکبیر گفته و به سجده می‌رود. و در صورت امکان زانوهایش را قبل از دست‌هایش بر زمین می‌گذارد. و اگر انجام این عمل برای او با مشقت همراه بود، دست‌هایش را قبل از زانوان خود بر زمین می‌نهد. در حالت سجده، شکم انگشتان پا، وهمه انگشتان دو دست بسوی قبله وبر زمین قرار می‌گیرند، وبهم می‌چسپند. در این حالت هفت عضو بدن با زمین تماس دارند که از این قرارند:

پیشانی وبینی، دو دست، دو زانو، وشکم انگشتان دو پا و آنگاه می‌گوید «سُبْحَانَ رَبِّيَ الأَعْلَى»، واین جمله را سه بار ویا بیشتر تکرار می‌کند.

ومستحب است که برآن بیافزاید: «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمْدِكَ، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيْ».

وهمچنین درحالت سجده، مستحب است که شخص بر دعا بیافزاید چون رسول خدا÷می‌فرماید: «اما در رکوع، پس خداوند را به عظمت یاد کنید، واما در سجود، پس در دعا اجتهاد و کوشش کنید، چون نزدیک است که دعای شما مستجاب گردد» [۶].

وهمچنین در موضع دیگری فرمودند:

«نزدیکترین حالت بنده به پروردگارش، زمانی است که در حال سجده است. پس در دعاء اکثار ورزید» [٧]. (این دو حدیث را مسلم در صحیح خود روایت نموده است). ودر این حالت برای خود ودیگر مسلمانان خیر دنیا وآخرت را مسئلت می‌کند، حال چه این نماز فرض ویا نفل باشد. در حالت سجده شخص بازوانش را از پهلو، شکمش را از رانها، و ران‌ها را از ساق پاهایش جدا کرده، وساعد دست را از زمین بلند می‌کند. چون حضرت رسول÷ می‌فرماید:

«در سجود خود معتدل باشید وهیچکدام از شما دست‌هایش را همانند سگان دراز نکند» [۸].

۱۰- آنگاه با گفتن تکبیر، سر از سجود بر می‌آورد ودر حالیکه پا‌ها از زانو تا شده‌اند پشت قدم چپش را بر زمین گذاشته وبر کف قدم چپ خود (قسمت گودی کف پا) می‌نشیند، وکف (شکم) انگشتان پای راست را بر زمین نصب می‌کند (در این حالت انگشتان پای راست به جلو تا می‌شوند). و دست‌هایش را برقسمت مشترک ران وزانو‌ها گذاشته و می‌گوید: «رَبِّ اغْفِرْ لِيْ رَبِّ اغْفِرْ لِيْ، رَبِّ اغْفِرْ لِيْ. اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيْ وَارْحَمْنِيْ، وَارْزُقْنِيْ، وَعَافِنِيْ، وَاهْدِنِيْ، وَاجْبُرْنِيْ، وَارْفَعْنِيْ».

ودر این جلوس (که به جلسه میان دو سجده معروف است) به اطمینان می‌رسد. یعنی آنقدر که همه فقرات بدن به مکان اولیه خود بازگردند، واین اطمینان، به اطمینان در اعتدال پس از رکوع بسیار شبیه است. این مسئله به این دلیل است که حضرت رسول÷اعتدال پس از رکوع، واعتدال میان دو سجده را کمی طول می‌دادند.

۱۱- با گفتن تکبیر دوباره به سجده می‌رود، وهمه اعمالی که درسجده اول انجام داده بود، انجام می‌دهد.

۱۲- آنگاه با گفتن تکبیر سر از سجده برمی آورد، وهمانند جلسه میان سجدتین، کمی درنگ کرده و جلوس خفیفی انجام می‌دهد. (این هیئت نشستن به جلسه استراحت معروف است) این جلسه برطبق صحیح‌ترین قول از أقوال دوگانه علماء مستحب بوده وترک آن هیچ اشکالی نداشته ودعای مخصوصی نیز ندارد. آنگاه برای رکعت دوم برمی‌خیزد. و در انجام این عمل، برای برخاستن خود، دست‌هایش را بر زمین تکیه می‌دهد. وپس از آن سوره فاتحه و بدنبال آن، هرچه از قرآن که برایش میسر باشد می‌خواند، وسپس همه اعمال رکعت اول را انجام می‌دهد.

شخص ماموم (کسی که به اقتدای امام جماعت نماز می‌خواند) هرگز اجازه ندارد که در انجام حرکات نماز از امام پیشی بگیرد. چون رسول خداوند÷ امتش را از این عمل برحذر داشته است. وهمچنین همراهی امام در انجام حرکات نماز نیز مکروه است. وسنت اینگونه حکم می‌کند که شخص، حرکات نماز را بلافاصله پس از إمام، وپس از انقطاع صدای وی انجام دهد. چون حضرت رسول÷ می‌فرماید: «همانا قرار دادن امام برای این منظور است که به او اقتدا شود،‌ پس عملی مخالف با او انجام ندهید. هنگامیکه او تکبیر گفت، شما تکبیر بگویید، وهنگامی که گفت: سمع الله لمن حمده، شما بگویید: ربنا ولك الحمد، وهنگامیکه به سجده رفت، شما به سجده بروید» [٩].

۱۳- درصورتی که نماز، همانند نماز صبح، جمعه وعیدین، دو رکعتی باشد، پس از برخاستن از سجده دوم، پشت قدم چپش را بر زمین گذاشته وبر کف آن می‌نشیند، وکف انگشتان پای راست را بر زمین نصب می‌کند. ودست راست را بر ران راست خود گذاشته وهمه انگشتان دست راستش را به جز سبابه مشت می‌کند، وبا انگشتان سبابه به نشانه توحید به جلو اشاره می‌کند.. درصورتیکه انگشت کوچک، وانگشت نزدیک به آن را گره نموده وبا انگشت شست وانگشت وسط خود حلقه‌ای بسازد و با انگشت سبابه به جلو اشاره کند نیز کار درستی انجام داده است. چون این دو صفت، هر دو از حضرت رسول÷ به ثبت رسیده است. وبهتر است که هرگاهی یکی ازاین دو عمل را انجام دهد. و دست چپ خود را بر قسمت مشترک ران وزانوی چپ خود گذاشته ودعای تشهد را می‌خواند، که از این قرار است:

«التَّحِيَّاتُ ِللهِ، وَالصَّلَوَاتُ وَالطَّيِّبَاتُ، السَّلاَمُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكاَتُهُ، السَّلاَمُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِيْنَ، أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ». وسپس می‌گوید:

«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ، كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيْمَ وَعَلى آلِ إِبْرَاهِيْمَ، إِنَّكَ حَمِيْدٌ مَجِيْدٌ، اللَّهُمَّ بَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ، كَمَا بَارَكْتَ عَلَى إِبْرَاهِيْمَ وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِيْمَ، إِنَّكَ حَمِيْدٌ مَجِيْدٌ». و ازچهار چیز به خداوند پناه برده و می‌گوید: «اللَّهُمَّ إِنِّيْ أَعُوْذُ بِكَ مِنْ عَذَابِ جَهَنَّمَ، وَمِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ، وَمِنْ فِتْنَةِ الْـمَحْيَا وَالْـمَمَاتِ، وَمِنْ فِتْنَةِ الْـمَسِيْحِ الدَّجَّالِ».

وپس از آن، هرآنچه را که از خیر دنیا وآخرت بخواهد، ازخداوند مسئلت می‌کند، واگر برای پدر ومادرش ودیگر مسلمانان دعا کند، هیچ اشکالی ندارد. حال خواه این نماز نافله، ویا فرض باشد. وپس از آن به طرف راست وچپ خود سلام می‌دهد و می‌گوید: «السلام عليكم ورحمة الله. السلام عليكم ورحمة الله».

۱۴- اگر نماز همانند مغرب، سه رکعتی، ویا همانند ظهر، عصر وعشاء چهار رکعتی باشد، شخص دعای تشهد یاد شده را می‌خواند، وبر حضرت رسول÷ صلوات می‌فرستد، وآنگاه با تکیه دادن بر زانوانش بر می‌خیزد، ودستهایش را تا مقابل شانه‌هایش بالا می‌آورد و می‌گوید: «الله اکبر».

و پس از آن همانگونه که گفته شد دست‌‌ها را بر سینه‌اش می‌گذارد. و فقط سوره فاتحه را می‌خواند.

ودر صورتیکه در بعضی از اوقات در رکعت سوم وچهارم نماز ظهر، علاوه بر سوره فاتحه، قسمتی از قرآن را بخواند هیچ اشکالی ندارد. چون دلیل این عمل درحدیث أبی سعید – س– ازحضرت رسول÷ به ثبوت رسیده است. و آنگاه پس از رکعت سوم نماز مغرب، وپس از رکعت چهارم نمازهای ظهر، عصر، وعشاء دعای تشهد را خوانده، وبر رسول خدا÷ صلوات می‌فرستد، واز عذاب جهنم، عذاب قبر، و فتنه مسیح دجال به خداوند پناه می‌برد. و همانگونه که گفته شد در دعاء إکثار می‌ورزد.

اما حالت نشستن او در این مقام با حالت نشستن در انتهای نماز دورکعتی فرق دارد واز اینقرار است شکم انگشتان پای راست خود را بر زمین نصب می‌کند، وقدم چپ خود را از زیر ساق پای راستش می‌گذراند، ونشیمنگاه خود را بر زمین می‌نهد. این حالت نشستن، از حدیث «أبی حمید» نتیجه می‌شود. سپس به طرف راست وچپ خود سلام می‌دهد و می‌گوید: «السلام عليكم ورحمة الله. السلام عليكم ورحمة الله».

وپس از آن سه بار «أَسْتَغْفِرُ اللهَ» می‌گوید، وادامه می‌دهد: «اللَّهُمَّ أَنْتَ السَّلاَمُ وَمِنْكَ السَّلاَمُ، تَبَارَكْتَ يَا ذَا الْـجَلاَلِ وَالإِكْرَامِ. لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ، لَهُ الْـمُلْكُ وَلَهُ الْـحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ، اللَّهُمَّ لاَ مَانِعَ لِمَا أَعْطَيْتَ، وَلاَ مُعْطِيَ لِمَا مَنَعْتَ، وَلاَ يَنْفَعُ ذَا الْـجَدِّ مِنْكَ الْـجَدُّ. لاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللهِ، لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ، وَلاَ نَعْبُدُ إِلاَّ إِيَّاهُ، لَهُ النِّعْمَةُ وَلَهُ الْفَضْلُ وَلَهُ الثَّنَاءُ الْـحَسَنُ، لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ مُخْلِصِيْنَ لَهُ الدِّيْنَ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُوْنَ».

وپس از آن سی وسه بار «سبحان الله»، سی وسه بار «الحمدلله» وسی وسه بار «الله‌اکبر» گفته و سپس یکبار می‌گوید: «لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ، لَهُ الْـمُلْكُ وَلَهُ الْـحَمْدُ، وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ».

که روی هم رفته صدبار خواهد شد.

سپس «آية الکرسی»، ﴿قُلۡ هُوَ ٱللَّهُ أَحَدٌ ١﴾و ﴿قُلۡ أَعُوذُ بِرَبِّ ٱلۡفَلَقِ ١﴾و ﴿قُلۡ أَعُوذُ بِرَبِّ ٱلنَّاسِ ١﴾را پس از نماز‌ها قرائت می‌کند. و مستحب است که پس از نمازهای صبح ومغرب، این سه سوره را هر کدام سه بار تکرار کند. چون در این مورد، از حضرت رسول÷حدیث صحیح به ثبوت رسیده است. وهمچنین بدلیل ثبوت این ذکر ازحضرت رسول÷: «لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ، لَهُ الْـمُلْكُ وَلَهُ الْـحَمْدُ، وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ».

مستحب است که پس از نمازهای صبح ومغرب، آن را ده بار تکرار کند.

ودر صورت اینکه شخص نماز گزار إمام باشد، پس از گفتن سه بار «أستغفر الله» وگفتن: «اللَّهُمَّ أَنْتَ السَّلاَمُ وَمِنْكَ السَّلاَمُ، تَبَارَكْتَ يَا ذَا الْـجَلاَلِ وَالإِكْرَامِ»، بسوی دیگر نمازگزاران برگشته، و روبروی آنان می‌نشیند، وپس از انجام این عمل دعا‌ها و أذکار یاد شده دیگر را ادامه می‌دهد. دلیل این عمل نیز از أحادیث زیادی که حدیث عائشه –ل– در صحیح مسلم نیز یکی از آن‌‌ها است، ازرسول خداوند÷ به ثبوت رسیده است. و باید دانست که همه این أذکار سنت بوده وهیچکدام فرض نمی‌باشند.

بر همه مسلمانان، چه زن وچه مرد درحال اقامت (مقیم بودن)، مستحب است که برخواندن دوازده رکعت نماز محافظت کنند، که عبارتند از: چهار رکعت نماز قبل از نماز ظهر، و دو رکعت بعد از آن، دو رکعت نماز بعد از نماز مغرب، دو رکعت پس از نماز عشاء، ودو رکعت قبل از نماز صبح. چون حضرت رسول÷ همواره در حالت مقیم بودن این نماز‌ها را انجام می‌دادند، واین نماز‌ها به «سنن رواتب» معروفند. ودر صحیح مسلم از «أم حبیبه» – ل– ازحضرت رسول÷ به ثبوت رسیده است که فرمودند: «کسی که در شبانه روزش صورت داوطلبانه (نافله) دوازده رکعت نماز بخواند، برای او خانه‌ای در بهشت بنا خواهد شد» [۱۰].

وامام ترمذی درروایت خود از این حدیث، این نماز‌ها را به سنن رواتب تفسیر کرده است.

اما درحالت سفر، حضرت رسول÷ نمازهای سنت ظهر، مغرب، وعشاء را ر‌ها نموده، وهمواره نمازهای سنت فجر ووتر را محافظت می‌نمودند. پس باید همواره ایشان÷ را الگوی اعمال خود دانسته واز ایشان تبعیت کنیم. وخداوند می‌فرماید:

﴿لَّقَدۡ كَانَ لَكُمۡ فِي رَسُولِ ٱللَّهِ أُسۡوَةٌ حَسَنَةٞ﴾ [الأحزاب: ۲۱] معنی: «همانا در رسول خدا برای شما الگوی نیکی است».

وحضرت رسول÷ فرمودند: «همانگونه که می‌بینید من نماز می‌خوانم، نماز بخوانید» [۱۱].

والله ولي التوفيق... وصلي الله وسلم علي نبينا محمد بن عبدالله وعلى آله وأصحابه وأتباعه بإحسان إلى يوم الدين.

[۱] «صَلَّوْا كَمَا رَأَيْتُمُونِي أُصَلِّي»روایت بخاری. [۲] «لاَ تُقْبَلُ صَلاَةٌ بِغَيْرِ طُهُور»روایت مسلم. [۳] ستره: هرچیز كه نمازگزار جلوی خود نهد تا مانع مرور دیگران از جلوی نماز وی گردد ستره می‌نامند، حداقل ارتفاع ستره یک وجب می‌باشد، و می‌تواند ستون، دیوار و امثال آن را ستره خود قرار دهد. [۴] دعای استفتاح دعائیست كه بعد از تكبیره الاحرام وقبل از خواندن سوره فاتحه در ركعت اول نماز خوانده می‌شود. [۵] «لاَ صَلاَةَ لِمَنْ لَمْ يَقْرَأْ بِفَاتِحَةِ الكِتَابِ»روایت بخاری ومسلم. [۶] «أَمَّا الرُّكُوعُ فَعَظِّمُوا فِيهِ الرَّبَّ، وَأَمَّا السُّجُودُ فَاجْتَهِدُوا فِي الدُّعَاءِ قَمِنٌ أَنْ يُسْتَجَابَ لَكُمْ»روایت نسائی. [٧] «أَقْرَبُ مَا يَكُونُ الْعَبْدُ مِنْ رَبِّهِ، وَهُوَ سَاجِدٌ، فَأَكْثِرُوا مِنَ الدُّعَاءَ»روایت مسلم. [۸] «اعْتَدِلُوا فِي السُّجُودِ، وَلاَ يَبْسُطْ أَحَدُكُمْ ذِرَاعَيْهِ انْبِسَاطَ الكَلْبِ»روایت بخاری ومسلم. [٩] «إِنَّمَا جُعِلَ الإِمَامُ لِيُؤْتَمَّ بِهِ، فَلاَ تَخْتَلِفُوا عَلَيْهِ، فَإِذَا كَبَرَ، فَكَّبرَوَا، وَإِذَا قَالَ: سَمِعَ اللَّـهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، فَقُولُوا: رَبَّنَا لَكَ الحَمْدُ، فَإِذَا سَجَدَ فَاسْجُدُوا».(متفق علیه). [۱۰] «مَنْ صَلَّى اثْنَتَيْ عَشْرَةَ رَكْعَةً فِي يَوْمٍ وَلَيْلَةٍ، تَطَوُّعًا بُنِيَ الله لَهُ بَيْتَاً فِي الْـجَنَّةِ»(روایت مسلم). [۱۱] «صَلَّوْا كَمَا رَأَيْتُمُونِي أُصَلِّي»روایت بخاری.