كيفيت نماز
۱- شخص با تمام بدن خود وبدون انحراف والتفات، بسوی قبله میایستد.
۲- نمازی را که میخواهد بخواند، در قلب خود و بدون تلفظ آن نیت میکند.
۳- سپس میگوید: «الله اکبر»، که این سخن به «تکبیره الاحرام» معروف است، ودر هنگام گفتن آن دستهای خود را تا مقابل شانههایش بالا میآورد.
۴- آنگاه کف دست راست خویش را بر پشت کف دست چپ، وبرسینه میگذارد.
۵- پس از آن دعای استفتاح را میخواند که از این قرار است:
«اللَّهُمَّ بَاعِدْ بَيْنِيْ وَبَيْنَ خَطَايَايَ كَمَا بَاعَدْتَ بَيْنَ الْـمَشْرِقِ وَالْـمَغْرِبِ، اللَّهُمَّ نَقِّنِيْ مِنْ خَطَايَايَ كَمَا يُنَقَّى الثَّوْبُ الأَبْيَضُ مِنَ الدَّنَسِ، اللَّهُمَّ اغْسِلْنِيْ مِنْ خَطَايَايَ بِالثَّلْجِ وَالْـمَاِء وَالْبَرَدِ».
یا اینکه میگوید:
«سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ، وَتَبَارَكَ اسْمُكَ، وَتَعَالَى جَدُّكَ، وَلاَ إِلَهَ غَيْرُكَ».
۶- سپس میگوید: «أعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ».
٧- آنگاه پس از گفتن: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ»، سوره فاتحه را قرائت میکند و میگوید:
﴿ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ ٢ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ ٣ مَٰلِكِ يَوۡمِ ٱلدِّينِ ٤ إِيَّاكَ نَعۡبُدُ وَإِيَّاكَ نَسۡتَعِينُ ٥ ٱهۡدِنَا ٱلصِّرَٰطَ ٱلۡمُسۡتَقِيمَ ٦ صِرَٰطَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمۡتَ عَلَيۡهِمۡ غَيۡرِ ٱلۡمَغۡضُوبِ عَلَيۡهِمۡ وَلَا ٱلضَّآلِّينَ ٧﴾. و پس از آن میگوید: «آمین»، یعنی: «خداوندا إجابت کن».
۸- سپس قسمتی از قرآن را میخواند. و در نماز صبح قرائتش را طولانی میکند.
٩- آنگاه جهت تعظیم خداوند کمر خم کرده وبا گفتن تکبیر به رکوع میرود، و هنگام گفتن تکبیر دستها را تا مقابل شانههایش بالا میآورد. سنت بر این است که شخص کمر خود را درحالت رکوع کاملا صاف نگه داشته وسر خود را در امتداد آن قرار دهد وکف دستان خود را بر روی زانویش بگذارد وانگشتان دستهایش را به یکدیگر نچسباند.
۱۰- و در رکوع خود سه بار میگوید: «سُبْحَانَ رَبِّيَ الْعَظِيْمِ». واگر این جمله را نیز به آن اضافه کند، بسیار نیکو است: «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمْدِكَ اللَّهُمَّ اغْفِرْلِيْ».
۱۱- پس از آن با گفتن: «سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ»، سر از رکوع بر میدارد، ودستهای خود را تا مقابل شانههایش بالا میآورد. شخص مأموم (کسی که پشت سر إمام نماز میخواند) مأمور به گفتن این جمله نیست، وبه جای آن میگوید: «رَبَّنَا وَلَكَ الْـحَمْدُ».
۱۲- وپس از بالا آمدن از رکوع میگوید: «رَبَّنَا وَلَكَ الْـحَمْدُ، حَمْداً كَثِيْراً طَيِّباً مُبَارَكاً فِيْهِ. مِلْءَ السَّمَوَاتِ، وَمِلْءَ الأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا، وَمِلْءَ مَا شِئْتَ مِنْ شَيْءٍ بَعْدُ».
۱۳- سپس در مقام خشوع در مقابل خداوند به سجده اول میرود، و هنگام سجودش میگوید: «الله اکبر». در هنگام سجود هفت عضو بدن بر زمین قرار میگیرند که از این قرارند: پیشانی با بینی، کف دو دست، دو زانو، وشکم انگشتان دو پا. در این حالت بازوها از پهلو دور میشوند، وشخص نباید آرنج خود را بر زمین بچسباند. سر همه انگشتان دست و پا نیز بسوی قبله قرار میگیرند.
۱۴- در سجود خود سه بار میگوید: «سُبْحَانَ رَبِّيَ الأَعْلَى». واگر این ذکر را نیز به آن اضافه کند، کار خوبی انجام داده است: «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمْدِكَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيْ».
۱۵- آنگاه با گفتن «الله اکبر» سر خود را از سجود بر میدارد و مینشیند.
۱۶- این نشستن، به جلسه میان سجدتین معروف است وحالت آن نیز بدین گونه است: شخص پای چپ خود را از زانو تا میکند. و بر قدم پای چپش مینشیند. پای راست نیز از زانو تا میشود وشکم انگشتان پای راست بر زمین نصب میگردند. شخص دست راست خود را برآن قسمت از ران راست که به طرف زانو است گذاشته، و انگشت کوچک خود و انگشت کناری آن را مشت میکند، وبا انگشت شست وانگشت وسط حلقهای میسازد. آنگاه سبابه را نیز به جلو بلند کرده، وهنگام دعا آن را حرکت میدهد. دست چپ نیز بر آن قسمت از ران چپ که به طرف زانو است قرار میگیرد، که البته آن را مشت نمیکند.
۱٧- در این حالت نشستن میگوید: : «رَبِّ اغْفِرْ لِيْ وَارْحَمْنِيْ، وَاهْدِنِيْ، وَارْزُقْنِيْ، وَاجْبُرْنِيْ، وَعَافِنِيْ».
۱۸- آنگاه با گفتن: «الله اکبر»، خاشعانه به سجده دوم رفته، واعمالی را که در سجده اول انجام داده بود، اینجا نیز انجام میدهد.
۱٩- سپس با گفتن: «الله اکبر» برخاسته، ورکعت دوم را همانند رکعت اول بجای میآورد. فقط فرق آن این است که در رکعت دوم، دعای استفتاح خوانده نمیشود.
۲۰- آنگاه پس از انتهای رکعت دوم با گفتن: «الله اکبر» همانند جلسه میان دو سجده مینشیند.
۲۱- ودر این هیئت نشستن «تشهد» را که به این صورت است، میخواند:
«التَّحِيَّاتُ ِللهِ، وَالصَّلَوَاتُ وَالطَّيِّبَاتُ، السَّلاَمُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكاَتُهُ، السَّلاَمُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِيْنَ، أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ».
«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ، كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيْمَ وَعَلى آلِ إِبْرَاهِيْمَ، إِنَّكَ حَمِيْدٌ مَجِيْدٌ، اللَّهُمَّ بَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ، كَمَا بَارَكْتَ عَلَى إِبْرَاهِيْمَ وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِيْمَ، إِنَّكَ حَمِيْدٌ مَجِيْدٌ».
«اللَّهُمَّ إِنِّيْ أَعُوْذُ بِكَ مِنْ عَذَابِ جَهَنَّمَ، وَمِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ، وَمِنْ فِتْنَةِ الْـمَحْيَا وَالْـمَمَاتِ، وَمِنْ فِتْنَةِ الْـمَسِيْحِ الدَّجَّالِ».
و پروردگارش را به هر آنچه از خیر دنیا وآخرت که بخواهد دعا میکند.
۲۲- آنگاه بطرف راست خود سلام فرستاده و میگوید: «السلام عليكم ورحمة الله». وهمچنین بطرف چپ خویش این سلام را میفرستد.
۲۳- واگر نماز سه رکعتی ویا چهار رکعتی بود. در انتهای تشهد یعنی: «...أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ». دعا را قطع میکند.
۲۴- آنگاه با گفتن «الله اکبر» برخاسته وقائم میشود، ودر این هنگام دستهایش را تا مقابل شانههایش بالا میبرد.
۲۵- سپس بقیه نماز را همانند رکعت دوم بجای میآورد. أما در قرائت خود فقط سوره فاتحه را خوانده وبدان اکتفا میکند.
۲۶- سپس بحالت «تورک» مینشیند. یعنی پای راست خود را تا کرده، وکف انگشتان پای راست را بر زمین میگذارد، وقدم چپش را از زیر ساق پای راست گذرانیده، ونشیمنگاه خود را بر زمین میگذارد، وهمانند تشهد اول دستهای خود را بر رانهایش میگذارد.
۲٧- ودر این حالت نشستن تشهد را به صورت کامل قرائت میکند.
۲۸- آنگاه بطرف راستش سلام میفرستد و میگوید:
«السلام عليكم ورحمة الله»، وسپس به همین صورت به طرف چپ خود سلام میفرستد.