۱۵- اندیشیدن به نعمت‌های بهشت وعذاب جهنم و یادآوری مرگ:
بهشت سرزمین خوشی‌ها و راحتی‌ها و رهایی از غم و اندوه، و منزلگاه مؤمنان است، طبیعت نفس، باراحت طلبی و عدم کار و تلاش سرشته شده است مگر درجایی که به پاداشی بزرگ چشم دوخته باشد که در این صورت تحمل مشکلات و مشقت‌ها برایش آسان می‌گردد.
کسی که پاداشی درنظرش مجسم باشد مشقت کار برایش آسان می‌گردد، او در حین تلاش وزحمت می‌داند که اگر در این راه استقامت نورزد، بهشتی را از دست خواهد داد که پهنایش همچون پهنای آسمان وزمین است. نفس نیاز به چه چیزی دارد که او را از زمین خاکی بلند نموده وبه عالم علوی برساند.
حضرت پیامبر صلی الله علیه وسلم برای تثبیت اصحابش بهشت را یاد آوری می‌نمود در حدیث صحیح آمده که: حضرت پیامبر صلی الله علیه وسلم بر یاسر وعمار وسمیه گذشت و آنان را در عذاب و شکنجه دید، رو به آنان نمود وفرمود:
«صبراً آل ياسر، صبرا آل ياسر، فإن موعدكم الجنة»[۲۷] .
«ای آل یاسر! (بر رنج و عذاب دنیا) شکیبا باشید میعادگاه شما بهشت است».
همچنین حضرت پیامبر صلی الله علیه وسلم به انصار فرمودند:
«إنكم ستلقون بعدي أثرة، فاصبروا حتى تلقوني على الحوض»(متفق علیه).
«پس از من شاهد تبعیضاتی خواهید بود، در آن صورت صبر را پیشه کنید تا اینکه برحوض کوثر با من ملاقات می‌کنید».
همچنین اندیشیدن در احوال هردو گروه (نیکوکار و بدکار) در قبر، حشر، حساب، میزان، صراط ودیگر منازل قیامت نیز بر صبر واستقامت می‌افزاید.
یاد مرگ نیز مسلمان را از سقوط حفظ می‌کند و او را از تعدی بر حدود الهی باز می‌دارد، زیرا اگر او بداند که مرگ از تسمه کفش او به وی نزدیک است وشاید قیامت او بعد از لحظاتی برپا شود[۲۸] . چگونه نفس می‌تواند او را فریب دهد؟ وچگونه او می‌تواند بر انحراف خویش تمادی واصرار ورزد؟ بدین سبب است که حضرت پیامبر صلی الله علیه وسلم پیروانش را اینگونه توصیه فرمودند:
«أكثروا من ذكر هادم اللذات»[۲۹] .
«نابود کننده لذات (مرگ) را بسیار به یاد آورید».
[۲۷] حاکم ۳/۳۸۳، این حدیث حسن وصحیح است، نگا: فقه السیرة تخریج آلبانی ص ۱۰۳. [۲۸] اشاره‌ای است به حدیث من مات قامت قیامته «هرکس بمیرد قیامتش بلا فاصله برپا می شود». (مترجم). [۲۹] ترمذی، ۲/۵۰ وارواءالغلیل ۳/۱۴۵.