الف: مواردی که پوشیدن آنها حرام است:
زن مسلمان باید بسیار دقت کند تا از هر آنچه که خداوند در زمینه لباس و زینت حرام نمودهاند، فاصله بگیرد، برای مثال:
۱- پوشیدن لباسی که تصویر جانداری بر روی آن کشیده شده است:
منظور از جانداران، انسانها و حیوانات میباشند. و این کار از اعمال ممنوعهای است که بسیاری از زنان مسلمان آنرا دست کم گرفتهاند، تا حدی که در جامعه شیوع پیدا کرده است، برای دست کشیدن از این کار فقط فرموده رسول اللهصکافی است که فرمودند: «لا تدخل الملائکة بیتاً فیه کلب ولا صورة» [۳۸].
«فرشتگان به خانهای که در آن سگ و تصویر باشد وارد نمیشوند».
حکم عکس شامل هر چیزی است که به صورت مجسمه یا غیر آن باشد، همان طور که شیخ محمد بن صالح بن عثیمین/در فتوای زیر به آن اشاره کرده است:
«کسی که این قول به ما بسته که ما گفتهایم: حرام بودن تصویر فقط شامل مجسمه میشود، و چیزهای دیگر حرام نیستند، به ما دروغ بسته است، و ما میبینیم که پوشیدن لباسی که بر روی آن تصویر است، حرام میباشد، حال چه لباس بچهها باشد و چه لباس بزرگسالان، و عکس گرفتن برای یادگاری و دلایل دیگر جایز نیست، مگر برای کارهای ضروری که به عکس نیاز دارند، مثل گرفتن شناسنامه و گواهینامه» [۳٩].
موردی که موظفیم به آن اشاره کنیم این است که بسیاری از لباسهای کودکان ـ و اگر نگوییم همه آنها ـ دارای تصاویر جانداران هستند، تا جایی که مادران هنگام خرید لباس برای کودکانشان از کثرت لباسهایی با نقش تصاویر جانداران در بازار سرگردان میشوند. شاید دلیلی که بازرگانان را به توزیع چنین کالاهایی تشویق میکند، استقبال گستردهای است که از طرف زنان با آن روبرو هستند! پس اگر هر زن مسلمانی از خرید لباسهایی که تصاویر جانداران بر روی آنها وجود دارد، چه برای خودش و چه برای فرزندانش باشد، چشم پوشی کند، آیا در این صورت از تجار انتظار استمرار توزیع چنین لباسهای حرامی میرود؟.
۲- لباسهایی که بدن را نمیپوشانند
یکی از بزرگترین مصیبتهایی که امت اسلامی به آن دچار شده است: سهل انگاری بسیاری از زنان و دختران مسلمان در پوشیدن لباسهایی مانند لباسهای نازک میباشد. که بدن را نمیپوشانند و حجم و رنگ بدن را ظاهر میکند، و یا به خاطر کوتاه بودن، یا باز بودن این لباسها، باعث میشود که بعضی از اجزاء بدن نمایان شود، و یا تنگی آنها حجم بدن را نمایان میسازد.
با نظری گذرا به فروشگاههای لباس زنانه حجم مصیبتی را که امت، امروزه به خاطر غریب بودن دین، بدان دچار آن شدهاند برای ما مشخص میشود.
به خدا قسم که اشک در چشمان هر مسلمان با غیرتی خشک میشود و به زبان حال میگوید: آیا این لباس شرمآور شایسته جگر گوشههای حضرت عایشه و حضرت فاطمهباست؟ [در این میان] چیزی که قلب را به درد میآورد و جریحهدار میکند، شدت استقبال بسیاری از زنان مسلمان از این لباسهای زشت میباشد، و اینکه آنها در مقابل محارمشان و زنان دیگر به پوشیدن این لباسها افتخار میکنند! لباسهای بلندی که تا قسمت ران چاک دارند، و لباسهای کوتاهی که تا زانوی پا را نشان میدهند، و لباسهای نازکی که همه اعضای بدن زیر آنها دیده میشود، و لباسهای تنگی که حجم عضوهای بدن را نشان میدهند، مثل اینکه هیچ لباسی نپوشیده باشند! و لباسهای شرمآوری که سینه و پشت و دستها و رانها را نشان میدهند! و حتی لباسهایی که شکم را نشان میدهد! پس بعد از این چه چیزی باقی مانده که باید از چشمها پنهان بماند؟!.
خواهر مهربانم ای گوهر گرانبها ... همیشه در نظر داشته باش که تو از طرف دشمنان اسلام، به وسیله این لباسهای ـ برهنه یا نیم برهنه ـ مورد هدف قرار گرفتهای تا تو را ریشه کن کنند، و از صدف امنت خارج کنند: ﴿حَسَدٗا مِّنۡ عِندِ أَنفُسِهِم﴾[البقرة: ۱۰٩].
«از روی اشک و حسدی که در وجودشان ریشه دوانده است»پس به آنها بر علیه خودت کمک نکن. و این حدیث پیامبرصاز تو پنهان نماند که فرمودهاند: «صنفان من أهل النار لم أرهما: قوم معهم سیاط کأذناب البقر یضربون بها الناس، ونساء کاسیات عاریات ممیلات مائلات رؤوسهن کأسنمة البخت المائلة لا یدخلن الجنة ولا یجدن ریحها وإنَّ ریحها لیوجد من مسیرة کذا وکذا» [۴۰].
«دو گروه از اهل جهنم هستند که آنها را ندیدهام: گروهی که شلاقهایی مانند دم گاو به همراه دارند و با آنها مردم را میزنند، و زنانی که پوشیدهاند و [در عین حال] برهنهاند و زنانی که به طرف مردها تمایل پیدا میکنند، و مردها را به طرف خود جذب میکنند [موی] سر آنها مانند کوهان شتر، خمیده است، [این دو گروه] هرگز وارد بهشت نمیشوند و بوی آن را هرگز احساس نمیکنند در حالی که بوی بهشت از فاصله بسیار دور قابل استشهام میباشد».
علامه شیخ محمد بن صالح بن عثیمین/گفتهاند: علماء میگویند که معنی این جمله که (پوشیدهاند و برهنهاند) این است که این زنها لباسهای تنگ، نازک و یا کوتاه میپوشند.
از جمله اعمال زنان صحابه ـ رضی الله عنهن ـ این بوده است که آنها لباسهایی که [بلندیشان] تا قوزک پا میرسیده و آستینهای آنها تا مچ دست میرسیده میپوشیدهاند، علاوه بر این هنگام رفتن به بازار، لباس بلندتر دیگری زیر آن میپوشیدهاند که کف دست را میپوشانده است و یا اینکه دستکش به دست میکردهاند. پس استفاده از دستکش یکی از روشهای زنان صحابه ـ رضی الله عنهن ـ بوده است، با استناد به فرموده پیامبرصکه زن هنگام احرام بستن، نباید دستکش به دست کند، معلوم میشود که اگر استفاده از دستکش در آن زمان متداول نبود، نیازی به نهی کردن از آن در حالت احرام، وجود نداشت» [۴۱].
اما چیزی که در بین بعضی از طبقات متوسط زنان شایع شده این است که حد پوشش [یا همان عورت] زنان، هنگامی که در میان زنان هستند، به تقلید از حد عورت مردان در میان خودشان، همان حد ناف تا زانو میباشد که این گفته هیچ دلیل و اعتباری ندارد.
در فتوای شیخ محمد بن صالح بن عثیمین/چنین آمده است که:
سوال: حد پوشش [عورت] زن آزاد، برای داییها و عموها و برادرها در خانه به چه اندازهای میباشد؟.
جواب: زن برای محارم خود میتواند صورت و سر و گردن و ساعد و ساق پای خود را آشکار کند و قسمتهای دیگر را بپوشاند [۴۲].
و در فتوای زیر از دکتر شیخ صالح الفوزان ـ حفظه الله ـ توضیحات بیشتری ارائه شده است.
سوال: بسیاری از زنان فکر میکنند که حد پوشش زن در میان زنان از ناف تا زانو میباشد، پس بعضی از آنها در پوشیدن لباسهای بسیار تنگ و یا لباسهای بازی که قسمتهای زیادی از سینه و دستهای آنها را نشان میدهد، تردیدی نمیکنند، توضیح شما در این باره چیست؟.
جواب: آنچه که از زنان مسلمان خواسته میشود، فروتنی و حیاست و اینکه الگوی خوبی برای خواهران مسلمانشان باشند. در میان جمع زنان آن مقدار از اعضاء خود را آشکار کنند که عادت زنان مسلمان پایبند [به دین] میباشد و این کار خیلی بهتر است، برای اینکه سهل انگاری در آشکار کردن قسمتهایی که دلیلی برای آشکار کردن آنها وجود ندارد، باعث سهل انگاری بیشتری میشود، و به بیحجابی ـ که حرام است ـ منجر میگردد. و الله اعلم [۴۳].
لباسهای تنگ و کوتاه دختران خردسال نیز به این مورد، ملحق میشوند.
در فتوای علامه شیخ محمد بن صالح بن عثیمین/آمده است:
سوال: بعضی از زنان که خداوند آنها را هدایت کند، بر تن دختران خردسالشان لباسهای کوتاهی میپوشند که ساق پای آنها را آشکار میکند، و هنگامی که این مادران را نصیحت میکنیم، میگویند: ما نیز قبلاً این نوع لباسها را میپوشیدهایم و بعد از اینکه بزرگ شدیم ضرری برای ما نداشته است. نظر شما در این باره چیست؟.
جواب: «نظر من این است که بهتر است انسان چنین لباسهایی که کوتاه هستند به دخترانشان نپوشانند، برای اینکه اگر به آن عادت کنند، این کار را ادامه میدهند و برای آنها عادی میشود، اما اگر از کودکی به داشتن حیا، عادت داده شوند، این حالت تا بزرگسالی در آنها باقی میماند. امری که خواهران مسلمانم را به آن توصیه میکنم این است که از پوشیدن لباسهای خارجیها که دشمنان دین هستند، خودداری کنند و دخترانشان را به بر تن کردن لباسهایی عادت بدهند که بدن را میپوشاند و آنها را با حیا تربیت کنند، زیرا حیا جزیی از ایمان است» [۴۴].
۳- لباسهایی که دارای نوشتههای خارجی و یا تصویرهای حرام هستند
امروزه در بازارها، لباسهایی که دارای تصاویر و شکلهایی مثل صلیب و یا جملههایی که به زبانهای بیگانه نوشته شده است و در بر دارنده معانی فاسد اعتقادی و اخلاقی هستند، و با دین ما در تعارضاند، به طور چشمگیری پخش شده است.
از شیخ محمد بن صالح بن عثیمین/پرسیده شده است که:
سوال: پوشیدن لباسهایی که جملات انگلیسی بر روی آنها نوشته شده و این کلمات شاید معانی بدی داشته باشند، حکم آنها چیست؟ و آیا این کار حکم تقلید را دارد؟
جواب: در ابتدا باید جملات و یا حروفی که به زبانی، غیر از زبان مادری نوشته، معانی آنها را سوال کنیم زیرا ممکن است معانی بد و غیر اخلاقی داشته باشند، لباسهایی که بر روی آنها جملات انگلیسی و یا جملاتی که به هر زبانی به جز زبان مادری نوشته شده است، پوشیدن آنها جایز نیست مگر اینکه شخص از بیغرضی این جملات مطمئن شود، و اینکه به شرافت انسان خللی وارد نمیکند، و برای تکریم کافران نیست. زیرا که، این نوشتهها گاهی برای تجلیل از کفاری مثل بازیکنان فوتبال، بازیگران، مخترعان و... استفاده میشود. پس اگر بر روی لباسها چنین مواردی وجود داشت، پوشیدن آنها حرام است. به همین دلیل قبل از پوشیدن چنین لباسهایی باید معنای کلمات نوشته شده بر روی آنها را پرسید» [۴۵].
پس خواهر مسلمانم، قبل از خریدن لباسهایی که کلمات بیگانه بر روی آنها نوشته شده است، دقت کن تا معنای آنها را متوجه شوی، تا با این کار برای دشمنان اسلام، در گمراه کردن و خدشه وارد کردن به شرافتمان، فرصتی به وجود نیاوریم.
[۳۸] متفق علیه. [۳٩] کتاب «الفتاوی الجامعة للمرأة المسلمة»، (۳/۸۵٩)، با اختصار. [۴۰] مسلم. [۴۱] قسمتی از فتوای شیخ در کتاب «الفتاوی الجامعة للمرأة المسلمة»، (۳/۸۵۵). [۴۲] کتاب «فتاوی الحجاب واللباس والزينة للمرأة المسلمة»، ص ۲۲. [۴۳] کتاب «الفتاوی الجامعة للمرأة المسلمة»، (۳/۱۰۴۱). [۴۴] کتاب «الفتاوی الجامعة للمرأة المسلمة»، (۳/۸۵۶)، با کمی تصرف. [۴۵] کتاب «الفتاوی الجامعة للمرأة المسلمة»، (۳/۸۵٧).