جواب شبهه دوم:
باید به این نکته توجه نمود که: تمام کسانی که غیر از خدا را عبادت میکنند، معبود خود را به بتی تبدیل کرده اند، چه فرقی بین کسی که بت میپرستد و کسی که انبیاء و اولیاء را پرستش مینماید وجود دارد؟
بعضی از کافران بتها را به قصد شفاعتشان عبادت میکردند و بعضی از آنها اولیاء و بندگان صالح را عبادت مینمودند و دلیل بر عبادت کردن بندگان از جانب مردم، این فرمودهی خداوند متعال میباشد: ﴿أُولَئِكَ الَّذِینَ یَدْعُونَ یَبْتَغُونَ إِلَى رَبِّهِمُ الْوَسِیلَةَ﴾[الإسراء: ۵۷] «آنهایی که عبادت میشوند خود در صدد کسب وسیله برای تقرب به خداوند میباشند».
همچنین در بین آنها کسانی را میبینیم که برای انبیاء عبادت میکردند؛ چنانچه مسیحیان، عیسی پسر مریم را پرستش مینمودند، دلیل، این فرمودهی قرآن است: ﴿وَإِذْ قَالَ اللَّهُ یَا عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ أَأَنْتَ قُلْتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونِی وَأُمِّیَ إِلَهَیْنِ مِنْ دُونِ اللَّهِ قَالَ سُبْحَانَكَ مَا یَكُونُ لِی أَنْ أَقُولَ مَا لَیْسَ لِی بِحَقٍّ إِنْ كُنْتُ قُلْتُهُ فَقَدْ عَلِمْتَهُ تَعْلَمُ مَا فِی نَفْسِی وَلَا أَعْلَمُ مَا فِی نَفْسِكَ إِنَّكَ أَنْتَ عَلَّامُ الْغُیُوبِ١١٦﴾[المائدة: ۱۱۶] «هنگامی که الله تعالی به عیسی پسر مریم گفت: آیا تو به مردم گفتهای که غیر از الله، من و مادرم را به عنوان دو اله برگیرید؟ جواب داد: تو پاک و منزهی. برای من شایسته نیست چیزی را که حق نیست بگویم. اگر آن را میگفتم تو آن را میدانستی. چون تو آنچه را در دل من است میدانی و من از آنچه در ضمیر تو است بیاطلاعم. براستی تو دانای نهانیها هستی».به گواهی قرآن آنها ملائکه را نیز میپرستیدند، آنجا که میفرماید: ﴿وَیَوْمَ یَحْشُرُهُمْ جَمِیعًا ثُمَّ یَقُولُ لِلْمَلَائِكَةِ أَهَؤُلَاءِ إِیَّاكُمْ كَانُوا یَعْبُدُونَ٤٠﴾[سبأ: ۴۰] «و روزی که همه را جمع میکند سپس به ملائکه میگوید: آیا اینها بودند که تنها شما را میپرستیدند؟»با این وصف معلوم میشود که آنها چگونه حق و باطل را به هم میآمیزند، با این تفاوت که مشرکین بت میپرستیدند و آن-ها از اولیاء طلب میکنند؛ فهم این مسئله از دو طریق مشخص میگردد:
۱- اول اینکه این توجیهاتشان نادرست است؛ چون مشرکین، مردان صالح و اولیاء را هم میپرستیدند.
۲- اگر هم بپذیریم که آن مشرکین تنها برای بتها عبادت میکردند، باید دانست باز هم بین آنان و مشرکین فرقی وجود ندارد؛ چون وجه اشتراک هر دو در اینست، کسی را پرستیدهاند که قادر به دفع هیچ نیازی نیست و حتی مالک نفع و ضرر برای خود نیز نمیباشد و با این توضیح دانستیم، الله تعالی کسی را که قصد عبادت بت و بندگان صالح را داشته، کافر محسوب نموده و رسول الله جبخاطر آن شرک با آنها جنگیده است و اینکه معبود آنها پیامبران یا بندگان صالح بودهاند، نفعی به حالشان نداشته است.