پیشگفتار
إنَّ الحَمدَ لله؛ نَحمَدُه، ونستَعینَهُ، ونَستغفِرُهُ، ونَعوذُ باللهِ من شُرورِ أنفُسنَا، وسَیِّئاتِ أعمَالنَا، مَن یَهدِهِ اللهُ فَلا مُضِلَّ له، ومَن یُضلِل فَلا هَادِیَ لَه. وأشهد أن لا إله إلا اللهُ وحدَهُ لا شریكَ لَهُ. وأشهد أنَّ محمَّداً عَبدُهُ و رَسُولُه.
جملهی ستایشها از آن اللهـ است. او را ستوده و از او کمک میطلبیم و خواهان آمرزشیم. از پلشتیهای روح و کردار زشتمان به او پناه میجوییم. آن که را اللهﻷ راهنمایی کند، گمراه کنندهای ندارد و هر که را او(الله) گمراه نمود هدایتگری نخواهد داشت. گواهم که معبود بر حقی جز الله بیهمتا وجود ندارد؛ و گواهم که محمدص بنده و فرستادهی اوست.
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِۦ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسۡلِمُونَ١٠٢﴾[آل عمران: ۱۰۲] (ای کسانی که ایمان آوردهاید آنچنان که باید از الله ترسید، از الله بترسید. و نمیرید مگر آن که مسلمان باشید).
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمُ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ وَخَلَقَ مِنۡهَا زَوۡجَهَا وَبَثَّ مِنۡهُمَا رِجَالٗا كَثِيرٗا وَنِسَآءٗۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِي تَسَآءَلُونَ بِهِۦ وَٱلۡأَرۡحَامَۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَيۡكُمۡ رَقِيبٗا١﴾[النساء: ۱] (ای مردمان! از پروردگارتان بپرهیزید. پروردگاری که شما را از یک انسان بیافرید و همسرش را از نوع او آفرید، و از آن دو نفر، مردان و زنان فراوانی منتشر ساخت. و از معبودی بپرهیزید که همدیگر را بدو سوگند میدهید؛ و بپرهیزید از این که پیوند خویشاوندی را گسیخته دارید، زیرا که بیگمان الله مراقب شما است).
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَقُولُواْ قَوۡلٗا سَدِيدٗا٧٠ يُصۡلِحۡ لَكُمۡ أَعۡمَٰلَكُمۡ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡ ذُنُوبَكُمۡۗ وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ فَقَدۡ فَازَ فَوۡزًا عَظِيمًا٧١﴾[الأحزاب: ۷۰-۷۱] (ای مؤمنان! از الله بترسید و سخن حق و درست بگویید. در نتیجه الله اعمالتان را اصلاح میکند و گناهانتان را میبخشاید. اصلاً هر که از الله و پیامبرش فرمانبرداری کند، قطعاً به پیروزی و کامیابی بزرگی دست مییابد).
أما بعد:
فإنَّ أصدَقَ الحَديثِ كتَابُ الله، وخيرُ الهَديِ هَديُ محمدص، وشرَّ الأمورِ مُحدثاتِها، وكلَّ محدثةٍ بدعة، وكلَّ بدعةٍ ضلالة، وكلَّ ضلالةٍ في النار، وما قَلَّ وكَفَى خيرٌ مِمَّا كَثُرَ وأَلهَى، وإنَّ مَا تُوعَدون لآتٍ ومَا أَنتُم بمعجِزينَ.
قطعاً راستترین سخن کلام الهی است؛ و بهترین روش، روشِ محمدص. بدترین کارها نوآوری دینی است؛ و هر نوآوری دینی بدعت و هر بدعت گمراهی، و هر گمراهی در آتش. کم ولی کافی بهتر از زیادِ بیهوده است. یقیناً آنچه وعده داده میشوید آمدنی است و شما جلودار آن نیستید.
آیا ما ملّتی با گذشتهی نا معتبر هستیم؟ آیا ملّت ما برنامهای ندارد که بتوان بر اساس آن حرکت کرد؟ آیا به امید برون رفت از وضع کنونی نیازمندیم که گاهاً روش غرب را برگزینیم؟ ملّتِ ما در طول تاریخِ بلند مدتِ خود در معرض ناتوانی و درماندگی قرار گرفت و بارها شکست خورد و از میدان به در شد. لیکن بلافاصله بعد از زمین خوردن، با بازگشت به کتاب الله و سنت رسول اللهص از جا بر خاست. پس ما را چه شده است که بعد از رهایی از استعمار و با آزادی اراده، به دین خود چنگ نمیزنیم و ترجیح میدهیم خطمشی غرب و شرق که فاقد هدایت آسمانیاند را، تجربه کنیم.
به عنوان مثال، کشور مصر قبل از اسلام قرنهای متمادی، تابع و شکست خورده، تحت فرمان روم زندگی کرد. ولی از آن دوران که عمرو بن عاص و همراهانشش آن را فتح کردند، از بندگیِ و عبودیت روم خارج شده و وارد عزتِ آزادی و اسلام شدند. از تابع بودن و شکست برون آمدند و پیشوا و یاری شده گشتند. بعد از آن مصریها سهمِ بسزایی در فتوحات اسلامی در آفریقا و دیگر جاها داشتند. تاتارهای سرکش را مغلوب کرده و جنگجویان صلیبی را شکست دادند. علمای سرشناس و افرادِ موفق بسیار زیادی در میانشان بود. ما جزئی از تمدن بزرگ اسلامی بودیم که پهنایش تا دور دستها بود و افتخارات، شکوه و جلاش به اوج آسمان رسید. و چون زمان زیادی بر ما گذشت و دلهامان سنگ شد و از کتاب الله و سنت و اقتدا به سَلَف امت دور ماندیم، به خواری وذلت کنونی گرفتار آمدیم.
اللهـ میفرماید: ﴿۞أَلَمۡ يَأۡنِ لِلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَن تَخۡشَعَ قُلُوبُهُمۡ لِذِكۡرِ ٱللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ ٱلۡحَقِّ وَلَا يَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلُ فَطَالَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡأَمَدُ فَقَسَتۡ قُلُوبُهُمۡۖ وَكَثِيرٞ مِّنۡهُمۡ فَٰسِقُونَ١٦﴾[الحديد: ۱۶] (آیا وقت آن برای مؤمنان فرا نرسیده است که دلهایشان به هنگام یاد اللهﻷ، و در برابر حق و حقیقتی که اللهأ فرو فرستاده است، بلرزد و کرنش کند ؟ و آنان همچون کسانی نشوند که برای آنان قبلاً کتاب فرستاده شده است و سپس زمان طولانی بر آنان سپری گشته است، و دلهایشان سخت شده است، و بیشترشان فاسق گشتهاند).
و میفرماید: ﴿وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنكُمۡ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَيَسۡتَخۡلِفَنَّهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ كَمَا ٱسۡتَخۡلَفَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمۡ دِينَهُمُ ٱلَّذِي ٱرۡتَضَىٰ لَهُمۡ وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّنۢ بَعۡدِ خَوۡفِهِمۡ أَمۡنٗاۚ يَعۡبُدُونَنِي لَا يُشۡرِكُونَ بِي شَيۡٔٗاۚ وَمَن كَفَرَ بَعۡدَ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ٥٥﴾[النور: ۵۵] (الله به کسانی از شما که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته انجام دادهاند، وعده داده است که آنان را قطعاً جایگزین در زمین خواهد کرد. همانگونه که پیشینیان را جایگزین (طاغیان و یاغیان ستمگر) قبل از خودشان کرده است. هم چنین آئین ایشان را که برای آنان میپسندد، حتماً پابرجا و برقرار خواهد ساخت، و نیز خوف و هراس آنان را به امنیّت و آرامش مبدّل میسازد (که) مرا میپرستند و چیزی را شریکم نمیگردانند. بعد از این کسانی که کافر شوند، آنان کاملاً فاساناند).
جوانانِ بیداری اسلامی، در تمام جوامع اسلامی، حتی جوامع اروپایی فهمیدهاند که این امّت جز با قرآن و سنت بر مبنای فهم سلفِ صالح، که اوّل امت اسلامی با آن اصلاح شد، اصلاح نمیشود. و بحمد الله اکنون در همه جا این دعوتِ سلفیت است که تأیید شده و منتسب به این ویژگی است. سلفیت، دعوتی توحیدی و موافق با فطرت است. این دعوت یعنی علمِ سودمند، عملِ صالح و پایبندی به تمام اسلام.
اما دشمنان اسلام از جمله لائیکها و غربشناسان، خواهان جدایی از جریان بیداری هستند. بیشتر آنان گاهاً با زبان اظهار دشمنی میکنند - البته آن چه در دلشان است بسی بزرگتر است - و گاهی این کار را با طعنه زدن به اسلام نشان میدهند. اما هیهات! این قافله در حرکت است و الله به دعوتگران توفیق روز افزونی نصیب نموده است. بحمد الله مردم هم اسلام را پذیرفتهاند و باطل فرو میپاشد. الحمد لله و المنة.
روش سلفیت روشی است که اسلام را پاک و خالص چنانکه نازل شد، دنباله روی میکند و به نحو احسن به تصویر میکشد. آن هم با قرار دادن قرآن و سنت به عنوان برنامه و رویکردی که منطبق با فهم سلف صالح است. سلف صالحی که شامل صحابهش و تابعین و تبع تابعین رحمهم الله میشد و در خیر القرون میزیستند. همانان که تمدن بزرگ اسلامی به وسیلهی آنان بر پا شد. ایشان بنا بر فضلی که اللهﻷ نصیبشان کرده بود، با قدرت و شوکت مداماً این امت را در طولِ قرنها بر فراز دیگران و پیشوای بشریت قرار دادند.
امروزه مردم بیش از هر زمانی در عقیده، عبادات، اخلاق، عادات و روش زندگی نیازمند تمسک به خطمشی سلفیت و پایبند بودن به رهنمودِ سلف صالح هستند. و در برخورد با قضایای روزمرهای که زندگی مردم بر اساس آن برپاست، به علمِ سودمند و عمل صالح و آگاهی از موضعِ سلفیت نیاز دارند.
بدین منظورِ به امید سهیم شدن در روشن نمودنِ روشِ سلفیت و بیان بارزترین ویژگیهای آن برای کسی که به دنبال آن است، تلاش ناچیزم را تقدیم برادران دینی و دوستداران ایشان میکنم.
شایسته است از تمام کسانی که در جمع و تقدیم این اثر مرا یاری نمودند، تشکر و قدر دانی نمایم. به خصوص استادِ ارجمندِ فاضل، یاسر برهامی که وقت و علمش را برای نصیحت و راهنمایی از ما دریغ ننمود. اللهﻷ از جانب من جزای خیرش دهاد!
اللهم تقَبَّل... واغفِر وارحَم ... واعفُ عمَّا تعلم ... والحمد لله رب العالمین.
بار الها بپذیر ... بیامرز و رحم نما ... واز خطاهایی که میدانی چشم پوش ... و تمام ستایشها مخصوص آفریدگار جهانیان است.
دکتر علاء بکر
اسکندریه جمادی الأولی ۱۴۲۱ هجری