سیری در سیرت حکمین و ماجرای حکمیت

عمرو بن العاص رضی الله عنه

ابو عبدالله عمرو بن العاص بن وائل بن هاشم بن سعید بن هاشم از قبیله بنی سهم است.

بنی سهم یکی از قبائل دهگانه قریش بود که جایگاه مهمی در نزد عرب داشتند (که آن ده قوم عبارت بودن از، بنی هاشم، بنی امیه، بنی نوفل، بنی عبدالدار، بنی تیم، بنی أسد، بنی مخزوم، بنی عدی، بنی جمح، بنی سهم) و افتخار و قضاوت در میان مردم قبل از اسلام از آن قبیله سهم گشته بود که خصومات و اختلافات میان مردم را حل می‌کردند.

پدرش عاص بن وائل یکی از بزرگان قریش در جاهلیت بود که رهبری قبیله را بر عهده داشت.

عاص بن وائل در بدایت شروع دعوت اسلامی جزو دشمنان پیامبر  ج بود و با تمام وجود در مقابل دعوت اسلامی می‌ایستاد برای نمونه:

او یکی از مسخره کنندگان از پیامبر  ج بود که هر گاه نام ايشان برده می‌شد می‌گفت: او را رها کنید زیرا وی انسان دم بریده‌‌ای است که نسلی از او بجای نمی‌ماند، و اگر بمیرد نامش به فراموشی سپرده می‌شود و شما از دست وی راحت می‌شوید. اینجا بود که آیه نازل شد:

﴿إِنَّآ أَعۡطَيۡنَٰكَ ٱلۡكَوۡثَرَ١ فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَٱنۡحَرۡ٢ إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ ٱلۡأَبۡتَرُ٣﴾[٢٠]

مادرش سلمی بنت حرمله ملقب به نابغه از قبیله بنی عنزه بود که بعنوان برده در بازار عکاظ فروخته شده بود. عبدالله بن جدعان وی را خرید و به عاص بن وائل داد که از او عمرو بن العاص بدنیا آمد.

[٢٠] أسباب النزول تألیف امام واحدی نیشابوری «۴۹۴»