۱۱- استغاثه:
«فرق استغاثه با استعانه این است که در استغاثه انسان، کمکی فوری طلب می‌کند مانند کسیکه در حال غرق شدن باشد اما در استعانه کمک خواسته شده ممکن است فوری نباشد».
الله تعالی می‌فرماید:
﴿وَإِن يَمۡسَسۡكَ ٱللَّهُ بِضُرّٖ فَلَا كَاشِفَ لَهُۥٓ إِلَّا هُوَۖ وَإِن يُرِدۡكَ بِخَيۡرٖ فَلَا رَآدَّ لِفَضۡلِهِ﴾[يونس: ۱۰۷].
«و اگر الله تو را به بلا و یا مصیبتی دچار کند، کسی نمی‌تواند آنرا از تو بر طرف سازد بجز خود او، و اگر بخواهد خیری و نعمتی به تو برساند کسی نمی‌تواند جلوی این نعمت را بگیرد».
و همچنین الله تعالی می‌فرماید:
﴿وَمَنۡ أَضَلُّ مِمَّن يَدۡعُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَن لَّا يَسۡتَجِيبُ لَهُۥٓ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَهُمۡ عَن دُعَآئِهِمۡ غَٰفِلُونَ ٥ وَإِذَا حُشِرَ ٱلنَّاسُ كَانُواْ لَهُمۡ أَعۡدَآءٗ وَكَانُواْ بِعِبَادَتِهِمۡ كَٰفِرِينَ ٦﴾[الأحقاف: ۵-۶].
«وکیست گمراه‌تر از کسیکه بخواند جز الله، آنانی را که دعای او را هرگز اجابت نخواهند کرد، و از دعا و طلب او بیخبرند و در روز قیامت هنگامی که مردم حشر می‌شوند این معبودات باطل دشمنان کسانی خواهند بود که به سویشان دست دعا بلند کرده بودند، و این عبادت ایشان را انکار و تکذیب خواهند کرد».
پس این آیه روشن می‌گرداند که استغاثه جستن نیز بایستی از الله باشد و هر کس که از فرشتگان و یا پیامبران و عموماً از هر که غیر از الله استغاثه بجوید گمراه می‌باشد.
و چگونه امکان دارد، انسانی عاقل این آیات را بشنود و یا بخواند و سپس از غیر الله تعالی استغاثه بجوید؟ آیا این قول الله تعالی را نمی‌شنود که می‌فرماید:
﴿أَمَّن يُجِيبُ ٱلۡمُضۡطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكۡشِفُ ٱلسُّوٓءَ وَيَجۡعَلُكُمۡ خُلَفَآءَ ٱلۡأَرۡضِۗ أَءِلَٰهٞ مَّعَ ٱللَّهِۚ قَلِيلٗا مَّا تَذَكَّرُونَ ٦٢﴾[النمل: ۶۲].
«و کیست که دعای در مانده را هنگامی که از او کمک می‌خواهد اجابت می‌کند، و بلا و مصیبت را دور می‌سازد؟ و شما را بر روی زمین جانشین پیشینیان می‌گرداند؟ آیا معبود بحقی جز الله تعالی وجود دارد؟ بسیار کم پند می‌پذرید».
و همچنین امام طبرانی حدیثی روایت کرده است که در آن آمده است: در زمان رسول الله شخص منافقی وجود داشت که به مؤمنین آزار و اذیت فراوانی می‌رساند. روزی بعضی از مؤمنین گفتند: برویم و از دست این منافق به رسول الله استغاثه بجوئیم رسول الله جدر جواب این عده فرمود «إنه لا يُستغاث بي، و إنما يستغاث بالله». «بی شک هر گز از من استغاثه جسته نمی‌شود بلکه فقط از الله استغاثه جسته می‌شود».
پس در خاتمه می‌توانیم نتیجه بگیریم که هر شخصی برای غیر الله تعالی به رکوع و سجود رود و یا برای غیر او نذر و ذبح کند، و یا به دور قبر طواف کند و یا به غیر الله استغاثه جوید« مثلاً بگوید: ای رسول الله مرا نجات بده و یا: فلانی این بلا را از من دور کن» ویا از غیر الله چیزی بخواهد که قدرت بر آورده کردن آن فقط در دست الله تعالی است و یا..، این شخص در عمل خود با الله جل جلاله شریک قرار داده است و این نوع شرک، شرک اکبر می‌باشد و هر کس که دچار شرک اکبر شود تمام اعمال او بر باد می‌رود و بایستی که از شرک خود توبه کند، چونکه الله سبحانه وتعالی می‌فرماید:
﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَيَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُۚ وَمَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدِ ٱفۡتَرَىٰٓ إِثۡمًا عَظِيمًا ٤٨﴾[النساء: ۴۸].
«بی شک هرگز الله شرک ورزیدن به او را نخواهد بخشید وهر گناهی پایین‌تر از شرک را برای هرکس که بخواهد (یعنی الله تعالی) می‌بخشد. و کسیکه به الله شرک ورزد در حقیقت گناهی بزرگ مرتک شده است».
اما هما نطوریکه قبلاً نیز ذکر کردیم انسان می‌تواند از شخص زنده- در اموری که در چهار چوب توانایی انسان باشد، کمک بطلبد. و این عمل او، هیچ منافاتی با توحید ندارد. شیخ الإسلام ابن تیمیه می‌گوید:
شرک بر دو نوع می‌باشد. شرک اکبر و شرک اصغر کسیکه دچار هیچکدام از آنها نگردد، از اهل بهشت خواهد بود و کسیکه مرتک شرک اکبر شده باشد وقبل از اینکه توبه کند بمیرد، او از اهل جهنم است. وکسیکه مرتکب شرک اصغر شده باشد اما حسنات او از سیئاتش بیشتر باشد، وارد بهشت خواهد شد. وکسیکه مرتکب شرک اصغر شود و حسناتش از گناهانش کمتر باشد، وارد جهنم خواهد شد. پس شرک اکبر انسان را وارد جهنم خواهد کرد و به همین صورت شرک اصغر اگر زیاد باشد. اما اگر شرک اصغر اندک بوده و شخصی که مرتکب آن گشته دارای حسنات زیادی باشد، این گناه او بخشوده خواهد شد.
می توان از انواع شرک اکبر سجده کردن و یا نذر کردن برای غیر الله را نام برد و از انواع شرک اصغر نیز می‌تون ریاء و قسم خوردن به غیر الله را ذکر کرد.
در اینجا چند آیه را ذکر می‌کنیم که در آنها الله تعالی ما را امر می‌کند که فقط او را عبادت کنیم. و همچنین روشن می‌گرداند که معبودات باطل هیچگونه قدرتی ندارد تا که شایستگی عبادت شدن را داشته باشد، بلکه آنها مانند سایر مخلوقات بسیار ضعیف و عاجزند.
الله تعالی می‌فرماید:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱعۡبُدُواْ رَبَّكُمُ ٱلَّذِي خَلَقَكُمۡ وَٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ ٢١﴾[البقرة: ۲۱].
«ای انسانها رب‌تان را عبادت کنید. ربی که شما و کسانیکه پیش از شما بوده‌اند را خلق کرده است تاکه پرهیز گار شوید».
و همچنین الله تعالی می‌فرماید: ﴿وَٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَلَا تُشۡرِكُواْ بِهِۦ شَيۡٔٗاۖ وَبِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنٗا﴾[النساء: ۳۶]. «و رب تو امر کرده است که عبادت نکنید مگر او را و به والدین خود لطف و احسان کنید».
و همچنین هما نطوریکه ذکر کردیم الله تعالی روشن گردانیده است که این معبوداتی که بسوی آنها دست دعا دراز می‌شود، هیچگونه قدرتی برای اجابت کردن دعا ندارند.الله تعالی می‌فرماید:
﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ لَن يَخۡلُقُواْ ذُبَابٗا وَلَوِ ٱجۡتَمَعُواْ لَهُۥۖ وَإِن يَسۡلُبۡهُمُ ٱلذُّبَابُ شَيۡٔٗا لَّا يَسۡتَنقِذُوهُ مِنۡهُۚ ضَعُفَ ٱلطَّالِبُ وَٱلۡمَطۡلُوبُ﴾[الحج: ۷۳].
«بی‌شک بجز الله کسانیکه آنها را فرا می‌خوانید نمی‌توانند مگسی خلق کنند و لو در این عمل با یکدیگر همکاری کنند. و اگر مکس از آنها چیزی برباید نمی‌توانند آنرا از مگس پس بگیرند. ناتوان و عاجز است عابد و معبود».
الله تعالی به ما یاد می‌دهد که تمام امور فقط به دست اوست:
﴿وَإِن يَمۡسَسۡكَ ٱللَّهُ بِضُرّٖ فَلَا كَاشِفَ لَهُۥٓ إِلَّا هُوَۖ وَإِن يُرِدۡكَ بِخَيۡرٖ فَلَا رَآدَّ لِفَضۡلِهِ﴾[يونس: ۱۰۷].
«و اگر الله تو را به بلا و یا مصیبتی دچار کند، کسی نمی‌تواند آنرا از تو بر طرف سازد، مگر او . و اگر بخواهد خیری و نعمتی به تو برساند کسی نمی‌تواند جلوی این نعمت را بگیرد».
همانطوریکه واضح است این آیه خطاب به سید المرسلین رسول الله می‌باشد پس اگر رسول الله نمی‌تواند مصیبتی را که بر او نازل شده است از خود دور کند، به همین ترتیب نیز نمی‌تواند مصیبتی را که بر دیگری نازل شده است از او دور سازد. و اگر رسول الله جکه اشرف الأنبیاء می‌باشد نتواند چنین کاری انجام دهد، کسانی که دارای مقامی پایین‌تر از رسول الله جهستند، نیز توانانی و قدرت آنرا نخواهد داشت که بلایی را از کسی درو کنند و یا نعمتی به او برسانند پس واضح می‌گردد که اینکار را کسی جز الله تعالی نمی‌تواند انجام دهد. و روی آوردن به کسی جز او در اینکار نوعی شریک قرار دادن برای او در اموریست که فقط او توانانی انجام آنرا دارد.