سلفیت، میان موافقان و مخالفان

اصول و ضوابط مورد نیاز برای رویارویی با چالش‌های فراروی این دعوت

اصول و ضوابط مورد نیاز برای رویارویی با چالش‌های فراروی این دعوت

۱- عدل و انصاف: در این راستا نباید نسبت به مخالفان بی‌انصافی کرد و همچون آن‌ها از در دروغ و بهتان وارد شد. خدای متعال، می‌فرماید: ﴿وَلَا يَجۡرِمَنَّكُمۡ شَنَ‍َٔانُ قَوۡمٍ عَلَىٰٓ أَلَّا تَعۡدِلُواْۚ ٱعۡدِلُواْ هُوَ أَقۡرَبُ لِلتَّقۡوَىٰ[المائدة: ۸]. یعنی: «بغض (و غرض ورزی و دشمنی) قومی، شما را بر آن ندارد که (با ایشان) به عدل و انصاف عمل نکنید؛ (بلکه) دادگری نمایید که دادگری (بویژه با دشمنان) به پرهیزگاری نزدیکتر است».

عدل و انصاف، با تمام فرقه‌ها و حتی غیرمسلمانان، نیک و پسندیده است؛ هر کس هم که بر هواداران منهج سلفی، دروغ می‌بندد، حساب و کتابش با خداست و خداوند، نیرنگ چنین شخصی را به خودش بازمی گرداند. خداوندمی‌فرماید: ﴿وَكَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُفۡتَرِينَ[الأعراف: ۱۵۲].

خدای متعال، در این آیه روشن می‌کند که خشم الهی و رسوایی در دنیا دامنگیر کسانی می‌شود که بر خدا دروغ می‌بندند.

۲- قضاوت به ظاهر و دوری از اظهارنظر درباره باطن افراد: تنها خدای دانا از هر نهان و آشکار، از درون افراد باخبر است. البته در صورت وجود شواهد و قراین کافی می‌توان به خاطر مصالح دعوت از رویکرد نادرست افراد برحذر داشت؛ هرچند شواهد و قراین موجود، صلاحیت کافی برای اظهارنظر درباره فرد را فراهم نیاورد، اما می‌تواند دلیل کافی برای دوری از چنین فردی باشد و این، مفهوم گفته عمر بن خطاب ساست که: «خود را به سوءظن از مردم حفظ کنید». چنین سخنانی از حسن بصری و مطرف بن عبدالله نیز روایت شده است. مشهور است که می‌گویند: «از برادر تنی خودت هم ایمن مباش». البته باید در این راستا آگاهانه عمل کرد تا این رویکرد به سوءظن حرام نینجامد.

۳- عدم مبالغه و غلو: پرواضح است که تمام احکام و دستورات دینی، در یک حد و میزان نیستند؛ برخی از احکام، اجماعی هستند و در آن‌ها هیچ اختلافی وجود ندارد؛ در برخی از احکام نیز اختلافات اندکی وجود دارد و اختلاف در بعضی احکام نیز بسیار شدید است. هر یک از این احکام، جایگاه خودش را دارد و شایسته نیست که همه را در یک میزان و اندازه قرار دهیم و مسایل اختلافی را همچون مسایل مورداجماع قلمداد کنیم و یا مسایل مشهور و جاافتاده در جامعه را بطور قطع جزو احکام دینی بدانیم؛ همچنانکه نمی‌توان همه مردم را به پذیرش یک دیدگاه در مسایل اجتهادی مجبور کرد.

بنا بر آنچه گذشت، اهل سنت و جماعت که همان رهروان منهج سلف هستند، بیش از هر زمان دیگری نیازمند اتحاد و یکپارچگی و دوری از تفرقه می‌باشند و باید بیش از پیش در راه حق شکیبایی ورزند و با کمال تلاش و کوشش در مسیر حق، سختی‌های دعوت را تحمل کنند و پرده از دعوت‌های باطل بردارند و حقیقت مکاتب و دیدگاه‌هایی را که برخاسته از افکار وارداتی غرب است، برملا سازند تا مردم برای حفظ دین و دنیایشان، از چنین افکاری بپرهیزند.