اهل بیت به دوستداران خود توسّل مشروع را آموخته‌اند

خداوند مؤمنین را تشویق کرده که به وسیلۀ عبادات تقوای الله را پیشه کرده و به او نزدیکی بجویند. ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَٱبۡتَغُوٓاْ إِلَيۡهِ ٱلۡوَسِيلَةَ وَجَٰهِدُواْ فِي سَبِيلِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ٣٥﴾[المائدة: ۳۵] «اى کسانى که ایمان آورده‏اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید! و وسیله‏اى براى تقرب به او بجوئید! و در راه او جهاد کنید، باشد که رستگار شوید».

شیخ طوسی در تفسیر این آیه می‌گوید: (خداوند در این آیه مؤمنان را مخاطب قرار داده و به آن‌ها امر کرده که از وی بترسند یعنی از گناهان پرهیز کنند و به خدا توسّل جویید، یعنی از او طلب وسیله کنید که همان قربت می‌باشد) [۱٧].

و در تفسیر بشر آمده که برای رسیدن به ثواب الله، طاعت و عبادت وی را وسیله قرار دهید [۱۸].

و در تفسیر جوهر الثمین آمده که: (وسیله آن عبادتی است که برای رسیدن به ثواب الله و بهشت و رضایت وی انجام می‌دهند) [۱٩].

فخرالدین طریحی در تفسیر غریب القرآن ص ۴۸۴ می‌گوید: +وَٱبۡتَغُوٓاْ إِلَيۡهِ ٱلۡوَسِيلَةَ_. «یعنی قربت خداوند و وسیله به معنای قربت می‌باشد».

و آل بیت شبیان کرده‌اند که توسّل، اعمال صالح انسان است نه واسطه قرار دادن میان خود و الله. امام علی ابن ابی طالب سدر نهج البلاغه در مورد آداب توسل می‌گویند: (برترین وسیلۀ تقرب به سوی خداوند: تصدیق و اعتراف به یگانگی او و تصدیق فرستاده اوست و جهاد و جنگیدن در راه حق تعالی است که سبب عزت و سرافرازی اسلام است، کلمه اخلاص که فطری و جبلّی است، و بر پا داشتن نماز که نشان ملیت دین اسلام است، و زکات که پرداخت آن واجب می‌باشد، و روزه ماه رمضان که سپر و دفاعى است در مقابل عذاب، و حج نمودن خانۀ خدا و بجا آوردن عمره که فقر و پریشانی را می‌زداید و گناه را می‌شوید. و صلۀ رحم که سبب افزایش مال و طول عمر است، و صدقه‌دادن، که صدقه پنهانی گناه را می‌زداید و صدقه آشکار مردن بد را دفع می‌کند، و کارهای پسندیده که شخص را از مبتلا شدن به خواری و ذلت حفظ می‌کند) [۲۰].

و امام سّجاد که پاک‌ترین و ناب‌ترین تعبیرها را در مورد توسّل و مددجویی در دعاهایش دارد، در دعایی که ابو حمزه ثمالی از او روایت می‌کند می‌گوید: (سپاس خداوند متعال را که هر وقت او را بخوانید اجابت می‌کند. و رازهایم را بدون شفیع با او در میان می‌گذارم، پس بارالها حاجتم را بر آورده کن و سپاس خداوند عزوجل که به غیر او کسی را نمی‌خوانم و اگر غیر از او کسی را بخوانم، اجابتم نمی‌کند) [۲۱].

و در مناجات آن‌هایی که خدا را اطاعت می‌کنند می‌گوید: (وسیله‌ای جز تو برای رسیدن به تو نداریم) [۲۲].

و همچنین می‌گوید: (تو تنها اجابت کننده من در مشکلات، و تنها پناهگاه من در سختی‌ها هستی) [۲۳].

و همچنین می‌گوید: (در درخواست‌هایم کسی را شریک تو نمی‌کنم، و در دعاهایم کسی را همراه تو نمی‌کنم، و تنها کسی که او را صدا می‌زنم، تو هستی) [۲۴].

امام جعفر صادق می‌فرماید: (از کسانی که اندوهگین می‌شوند تعجب می‌کنم که چگونه از این فرموده خداوند نمی‌ترسند که می‌فرماید: ﴿لَّآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنتَ سُبۡحَٰنَكَ إِنِّي كُنتُ مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ﴾[الأنبیاء: ۸٧].

من شنیدم که خداوند دنبال آن مى‌فرماید: ﴿وَنَجَّيۡنَٰهُ مِنَ ٱلۡغَمِّۚ وَكَذَٰلِكَ نُ‍ۨجِي ٱلۡمُؤۡمِنِينَ﴾[الأنبیاء: ۸۸] «ما دعاى او را به اجابت رساندیم، و از آن اندوه نجاتش بخشیدیم، و این گونه مؤمنان را نجات مى‏دهیم».

و تعجب می‌کنم از انسان‌هاى مکار و نیرنگ‌باز که چگونه از این فرموده خداوند نمی‌ترسند:﴿وَأُفَوِّضُ أَمۡرِيٓ إِلَى ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ بَصِيرُۢ بِٱلۡعِبَادِ﴾[غافر: ۴۴] «من کار خود را به خدا واگذار میکنم که خداوند نسبت به بندگانش بیناست!».

من شنیدم خداوند دنبال آن مى‌فرماید:﴿فَوَقَىٰهُ ٱللَّهُ سَيِّ‍َٔاتِ مَا مَكَرُواْ﴾[غافر: ۴۵] «خداوند او را از نقشه‏هاى سوء آن‌ها نگه داشت».

و از دعاهای امام جعفر است که می‌گوید: (ای کسی که آسمان‌ها و زمین تو را نمی‌پوشانند و هیچ سینه‌ای تو را از قلب‌ها مخفی نمی‌کند و هیچ پناهگاهی تو را مخفی نمی‌کند و هیچ کوهی تو را در نهاد خود و هیچ دریایی تو را در عمق خود پنهان نمی‌کند. اى کسی که صداها بر تو مشتبه نیست و کثرت نیازها بر تو زیاد نیست و اصرار اصرارکنندگان تو را آزرده نمی‌کند) [۲۵].

و امثال این قبیل کارها فقط شایسته خداوند می‌باشد. اگر تمامی مخلوقات همگی پروردگارشان را بخوانند و از او مدد بجویند، صدای آن‌ها بر پروردگار بندگان مشتبه نمی‌شود. و فراوانی نیازها و اصرار اصرارکنندگان بر وی سنگینی نمی‌کند. پس آیا آن‌هایی که ائمه را می‌خوانند و از آن‌ها مدد می‌جویند این ویژگی‌ها را دارند؟

آیا امام علی و امام رضا در طول حیاتشان صدای میلیون‌ها انسان (در هند و پاکستان و عراق و بحرین و لبنان و ایران و کویت و غیره) را می‌شنوند یا حتّی بعد از مرگشان قادر به شنیدن آن هستند؟

[۱٧] التبیان، ج ۱، ص ۵۰٩. [۱۸] تفسیر بشر ج ۱، ص ۱۱۲. [۱٩] تفسیر الجواهر الثمین ج ۲، ص ۱٧۰. [۲۰] نهج البلاغه، ص ۱۶۳، شماره ۱۱۰. [۲۱] صحیفه سجادیه، ص ۲۱۴. [۲۲] همان، منبع، ص ۴۱۱. [۲۳] همان، منبع، ص ۶٧. [۲۴] همان، منبع، ص ۱۴۴. [۲۵] قرب الاسناد از ابی عباس حمیری، ص ۶ حدیث ۱۸.