وفات مختار
سال ۶۷ هجری عبد الله بن الزبیر برادرش مصعب بن الزبیر را والی عراق کرد، بعد از اینکه حارث بن عبد الله بن ابی ربیعه مخزومی را از ولایت عراق برکنار ساخت، و از بردارش مصعب خواست که هیچ اثری از مختار و یارانش در عراق باقی نگذارد، و از پیش نیز تمام کسانی که مختار خواهان قتل آن‌ها بود از کوفه به بصره گریخته بودند، مصعب بن زبیر از شخصی به نام المهلب بن ابی صفره در از بین بردن مختار و یارانش درخواست همکاری نمود، او نیز پذیرفت، و با لشکری بزرگ برای تقویت لشکر مصعب به بصره آمد تا به‌سوی مختار در کوفه حرکت کنند. و مختار نیز لشکری را به فرمانده‌ای احمر بن شمیط آماده‌ی رویارویی کرد که مسئولیت سمت راست لشکر بر عهده‌ی عبدالله بن کامل الشاکری و سمت چپ لشکر بر عهده‌ی عبدالله بن وهب الجشمی بود. بر سوارکاران نیز شخصی به نام وزیر بن عبد الله السلولی و بر بردگان نیز شخصی به نام کیان ابو عمره و بر پیاده سواران شخصی به نام کثیر بن اسماعیل الکندی گمارد. لشکر احمر بن شمیط به حرکت افتد تا اینکه به مکانی به نام المذار نزدیکی کوفه رسید، و لشکر مصعب بن الزبیر نیز نزدیک همین آبادی مستقر شد. دو لشکر در این مکان باهم رو در رو شدند، در روز اول درگیری کیان ابو عمره و گروه زیادی از بردگان کشته شدند، و پس از اینکه احمر بن شمیط به پیاده نظام دستور هجوم به لشکر معصب بن الزبیر داد سوارکاران مصعب بن الزبیر به رهبری عباد بن الحصین بر آن‌ها یورش بردند و گروه زیادی از آن‌ها را کشتند، سپس مصعب بن الزبیر دستور هجوم به لشکر مختار را صادر کرد، لشکر مصعب هجوم را شروع کردند و احمر بن شمیط و عبدالله بن کامل الشاکری را به کشتن دادند. سپس لشکر مصعب بن الزبیر به‌سوی کوفه جهت جنگیدن با مختار رهسپار شد، آن‌ها مختار را در قصرش به مدت چهار ماه محاصره کردند، مختار از یارانش خواست جهت جنگیدن با مصعب و لشکرش از قصر خارج شوند، ولی آن‌ها نپذیرفتند، مختار هیچ راهی جز خارج شدن از قصر و جنگیدن با محاصره کنندگانش نیافت، مختار غسل کرد و موادی که برای خوشبو کردن مرده به کار میبرن بر بدن خود کشید، و بر روی سر و ریشش نیز مواد خوشبو کننده کشید، و سپس همراه با ۱۹ نفر از یارانش برای جنگ از قصر خارج شد، یکی از آن ۱۹ نفر السائب بن مالک الأشعری بود، مختار جنگ را آغاز کرد و پس از اندکی کشته شد، دو برادر او را کشتند، نام یکی طرفه و دیگر طراف دو پسر عبدالله بن دجاجه از قبیله بنی حنیفه بودند، سپس دستش قطع شد و با میخ او را به دیوار کنار مسجد کوبیدند، و سرش از تنش جدا کردند، مختار پس از کشته شدنش در منزلش دفن شد، و قبرش برای مدت‌ها مخفی بود، و در اینکه چه کسی قبر او را پیدا کرد اختلاف نظر وجود دارد، گفته می‌شود اولین شخصی که قبر مختار را یافت آیت الله العظمی سید محمد مهدی بحر العلوم در سال ۱۱۸۱ هجری می‌باشد، او صخره‌ای را یافت که بر روی آن چنین نوشته شده بود: این قبر مختار بن ابی عبید ثقفی انتقام‌گیرنده‌ی خون حسین است.
و این در صورتی است که دیگر روایات چنین بیان می‌کند که شیخ عبد الحسین تهرانی هنگامی که قبور اهل بیت در عراق سال ۱۲۸۵ هجری قمری مرمت کرد در تمام کوفه به جستجوی قبر مختار پرداخت، و سید رضا محمد بحر العلوم به او گفت که قبر مختار در گوشه‌ی شرقی مسجد کوفه کنار دیوار‌یی است که در جهت قبله مسجد قرار دارد، اینجا بود که تهرانی دستور حفر مکان مذکور را صادر کرد، و هنگام حفر کردن صخره‌ای یافتند که بر روی آن چنین نوشته شده بود: این قبر مختار بن ابی عبیده ثقفی است.
و سپس تعمیراتی بر روی آن قبر صورت گرفت.