تعریف لغوی
خلیل میگوید: اهل الرجل: یعنی همسرش و تأهل یعنی ازدواج کردن [۱]. و اهل البیت: یعنی ساکنان خانه، و اهل اسلام یعنی کسانی که به دین اسلام گرویدهاند [۲].
اما الآل: در معجم آمده است که «آل الرجل یعنى أهل بیت او» [۳].
و ابن منظور میگوید: «آل الرجل یعنی خانواده و اهل او، و آل الله و آل رسوله یعنی اولیا و دوستان خدا، و آل در اصل اهل بوده است و سپس هاء به همزه تبدیل شده و (أهل) گردیده، و آنگاه وقتی دو همزه در کنار هم آمدند(أأهل) دوّمی را به الف تبدیل کردند» [۴].
و اغلب آل به چیزهای محترم منسوب میگردد، به عنوان مثال نمیگویند آل الحائک: آل بافنده، بر خلاف اهل که گفته میشود اهل الحائک: اهل بافنده.
و بیت یعنی خانه و کاخ [۵]، و وقتی گفته شود البیت منظور خانه خدا کعبه است، چون دلهای مؤمنان بدان مشتاق است و مردم در آن آرامش مییابند و قبله مسلمین است، و در زمان جاهلیت وقتی گفته میشد اهل البیت منظور ساکنان قریش کعبه بود، و بعد از اسلام وقتی میگویند اهل بیت منظور خاندان پیامبر جاست [۶].
[۱] نگا: کتاب العین: ۴/۸۹. [۲] نگا: الصحاح: ۴/۱۶۲۸، و لسان العرب: ۱۱/۲۸. [۳] الـمقاییس فی اللغة: ۱/۱۶۱. [۴] لسان العرب: ۱۱/۳۱، و اصفهانی در الـمفردات فی غریب القرآن: ص ۳۰ نیز چنین گفته است. [۵] نگا: النهایة ابن اثیر: ۱/۱۷۰. [۶] نگا: المفردات فی غریب القرآن ص ۲۹. و شیخ الاسلام ابن القیّم در همین خصوص کتابی تألیف کردهاند به نام (جلاء الافهام فی فضل الصلوة والسلام علی محمد خیر الأنام) که در آن مفصلاً در این مورد بحث کرده است برای آگاهی بیشتر به کتاب مذکور و مقدمه محقق آن مراجعه کنید که در آن کتابها تألیف شده در این باره ذکر شدهاند، و این نشانگر اهمیت دادن علمای اهل سنت به این موضوع است.