تعریف اصطلاحی
علما در تعریف آل پیامبر جو تعیین آن اختلاف کردهاند و اقوال مختلفی در این مورد دارند که معروفترین اقوالشان عبارتند از:
قول اول: آل پیامبر جکسانی هستند که صدقه و زکات برایشان حرام قرار داده شده است، نظر جمهور علما همین است.
قول دوّم: آل پیامبر فقط فرزندان و همسران ایشان جهستند، نظر ابن العربی [۷]همین است، و بعضی گفتهاند فقط فرزندان پیامبران او هستند.
قول سوّم: آل پیامبر همه کسانی هستند که از او پیروی میکنند [۸]، نظر امام نووی از علمای [۹]شافعی و مرداوی از علمای حنابله [۱۰]همین است.
قول چهارم: آل پیامبر پرهیزگاران امت او هستند.
قول راجح: از میان اقوال قول اول است.
آنان مسئله که زکات برایشان حرام است چه کسانی هستند؟ پاسخ: آنان که زکات برایشان حرام قرار داده شده بنیهاشم و بنیمطلب هستند، و قول راجح همین است، چون که پیامبر جفرمود: (بنیهاشم و بنیمطلب یک چیز هستند [۱۱]، و بعضی از علما گفتهاند زکات فقط برای بنیهاشم حرام شده نه بنیعبدالمطلب.
[۷] نگا: احکام القرآن: ۳/۶۲۳. [۸] نشوان الحمیری امام لغت این دیدگاه را در قالب شعر سروده است:
آل النبی هم اتباع ملته
من الأعاجم والسودان والعرب
لو لم یکن إلاَّ قرابته
صلی المصلی علی الطاغی أبي لهب
آل پیامبر پیروان عجم و عرب آیین او هستند. = اگر آل او فقط خویشاوندان او میبودند درود فرستنده بر ابولهب سرکش درود میفرستاد. مترجم. [۹] نگا: شرح صحیح مسلم: ۴/۳۶۸. [۱۰] نگا: الانصاف ۲/۷۹. [۱۱] صحیح بخاری: ح: ۳۳۱۱.