پاسخ:
گویندهی این سخن یا به علم اصول جاهل است یا در صدد تلبیس مسائل برای عوام است؛ چون بدعتهای مذموم مواردی را شامل میشود که با وجود اقتضای آنها و عدم وجود مانعی برای انجام آنها، رسول الله ج انجامشان نداده است؛ سوال این است که چه چیزی مانع پیامبر از برپایی جشن میلاد بود؟! و اگر مقتضای آن محبت و دوست داشتن پیامبر است، این مهم در میان صحابه موجود بوده است، پس چرا جشن میلاد نگرفتند؟ طبعا پاسخ این است که: چون مشروع نبوده است.
اما کتابت قرآن و جمع آن جهت حفظ قرآن از ضایع شدن بوده است که البته این مساله در حیات رسول الله ج وجود نداشته است؛ چنانکه تا قبل از وفات پیامبر وحی بر ایشان نازل میشد و اکثر صحابه در مدینه بودند؛ وقتی رسول الله ج وفات یافتند و وحی بعد از کامل شدن قطع شد و سرزمینهای اسلامی گسترش یافته و صحابه در جاهای مختلف پراکنده شدند و برخی از مردم در مورد آیاتی از قرآن دچار اختلاف شدند، این وضعیت اقتضا میکرد که قرآن در یک مصحف جمع و نوشته شود؛ بنابراین از سینهها و از الواح پراکنده در یک مصحف جمع شد و از آن نسخهبرداری شده و در شهرهای مختلف منتشر شد؛ و سایر مصحفها سوزانده شد؛
و چون مردم از زبان عربی دور شدند و بسیاری از عجمها مسلمان شدند و زبانهای غیر عربی در میان آنها راه یافت، برای قرائت صحیح نیازمند نقطهگذاری بودند؛ اما در زمان رسول الله ج قرآن به این صورت جمع و مکتوب نبوده است؛ علمای اصول این عمل را "مصالح مرسله" مینامند که شرح آن طولانی است و در این مختصر نمیگنجد.
و تقرب جستن به خداوند با امور نوپیدا و بندگی کردن با بدعت – چنانکه وضعیت در جشن میلاد چنین است – از باب مصالح مرسله نیست؛ در باب عبادات به مصالح مرسله استدلال نمیشود زیرا عبادات توقیفی هستند و در آنها مجالی برای اظهار نظر و اجتهاد و عمل به مواردی نیست که مردم نیک میشمارند؛ و از طرفی عبادات حق محض الله تعالی هستند و شناخت حق و حقوق خداوند چه از نظر کمی و چه کیفی و زمانی و مکانی، جز از طریق او ممکن نیست.