نوع سوم: اذان بگو یا اذان را با مؤذن تكراركن
همۀ فضایلی که در مورد نماز جماعت بیان گردید، مشمول مؤذن نیز میشود و او اضافه بر آن هم اجر دریافت میکند. چنانکه از براء بن عازبس روایت است که رسول خدا ج فرمود: «إنَّ الله ومَلائكته يُصَلُّون عَلى الصَّفِ الـمُقَدَّم و المؤذن يَغفر له مدى صوته، ويصدقه مِن سَمعه من رطب ويابس وله أجر من صَلَّى مَعه» [۱۴]. ترجمه: «رحمت خدا بر صف مقدم است و فرشتگان نیز برای آنان دعا میکنند، وتا جایی که صدای مؤذن میرسد، برای او همان مقدار آمرزش منظور میشود و هر موجود تر و خشکی که صدایش را بشنود، تصدیقش مینماید و پاداشی که به نمازگزاران میرسد به او نیز میرسد».
بخاطر همین فضیلتها بود که یکی از صحابه از رسول خدا ج پرسید: چگونه میتوان به مقام و منزلت و الای مؤذنان دست یافت؟ چنانکه از عبد الله بن عمر روایت است که: «إن رَجُلا قال: يا رسول الله! إنَّ المؤذنين يفضلوننا فقال ج: «قُل كما يَقولون، فإذا انتَهيت فَسل تعطه» [۱۵].
ترجمه: «مردی خدمت رسول خدا ج، آمد وگفت: مؤذنان بر ما برتری یافتند. رسول خدا جفرمود: آنچه را که او میگوید، شما نیز بگویید. آنگاه هر دعائی بخواهید، پذیرفته خواهد شد».
این صحابی، حریصانه در پی آن بود که اجر وپاداش مؤذنان، به او برسد. رسول خدا ج به وی فرمود که، کلمات اذان را با مؤذن تکرار کند. البته بجز (حَيَّ على الصَّلاة وحَيَّ عَلى الفَلاح)که شنونده باید در جواب اینها، بگوید: (ولا حَولَ ولا قُوَّةَ إلا بِالله)تا مشمول همان اجر و مزد مؤذن بشود.
پس ای برادر مسلمان! اندکی بیندیش و تامل کن. اگر فرضاً در مسجد شما صد نفر، با جماعت نماز میخوانند که در واقع شما با اذانتان آنها را به نماز دعوت کردهاید، آنگاه همۀ پاداشهای بیشماری که قبلاً در مورد نماز جماعت بیان گردید، بویژه پاداش نماز جماعت عشاء و فجر که ثواب قیام اللیل تمام شب را دارد، همانطور که به فرد فرد آنها میرسد، مجموع آنها به شما یکنفر نیز داده خواهد شد. علاوه بر آن شما با تعداد بزرگی از زنان مسلمان که داخل خانههایشان با شنیدن اذان شما به نماز میایستند، اجر و مزد همسانی دریافت میکنید. همانطورکه اگر زن مسلمان نیز مشوّق شوهر و فرزندان و محارم خود، برای شرکت درنماز جماعت باشد، سهم کاملی از تمامی فضایل و پاداشهای فوق الذکر، دریافت میکند. زیرا ارشاد رسول خدا ج است که: «الدَّال عَلى الخير كفاعله».
(دلالتکننده بر کار خیر همانند انجام دهندۀ آن، مستحق پاداش است).
و شمایی که جواب اذان را میدهید، مستحق همۀ آن فضایل بیشماری که مؤذن از آنها بهرهمند است، میشوید. هَذَا مِنْ فَضْلِ رَبِّيبه احتمال زیاد رقمهای میلیاردی فضایلی که بیان گردید.
ای برادر! از بذل و بخشش رب العالمین تعجب مکن که او اهل و بذل و بخشش است. از غفلت و تنبلی خود تعجب کن که چگونه از این خیر کثیر ورزیدهای.
[۱۴] احمد در الفتح الربانی با تصحیح آلبانی در الترغیب و الترهیب. [۱۵] احمد در الفتح الربانی و با تصحیح آلبانی در صحیح الجامع.(۴۴۰۳).