حکم روزه گرفتن عاشورا
علما اتفاق دارند که روزۀ روز عاشورا سنت است.
در مورد این که آیا در ابتدای اسلام قبل از فرضیت رمضان روزۀ عاشورا واجب بود یا مستحب؟
دو قول مشهور از علما وجود دارد که صحیح ترین این دو قول این است که روزۀ عاشورا در ابتدای اسلام واجب بود و سپس حکم آن مستحب گردید، زیرا پیامبر صبعد از فرضیت رمضان کسی را به گرفتن روزۀ عاشورا امر ننمود[۲۷] .
۱- از عایشه بروایت است که آن حضرت صبه روزه گرفتن روزۀ عاشورا امر فرمودند. ولی هنگامی که روزۀ رمضان فرض گردید، بعضی در روز عاشورا روزه گرفتند و بعضی نگرفتند»[۲۸] .
۲- از سلمة بن اكوع سروایت است که پیامبر صبه مردی از قبیله اسلم دستور دادند تا به مردم قریه اش بگوید: کسی که غذا تناول نموده است باقی روز را روزه بگیرد و کسیکه چیزی نخورده است پس روزۀ خود را تکمیل نماید زیرا امروز روز عاشورا است»[۲۹] .
ملاعلی قاری رحمة الله عليه می‌گوید: این حدیث دلالت صریح بر واجب بودن روزۀ عاشورا قبل از فرضیت رمضان می‌نماید که بعداً منسوخ گردید و حکم سنت را بخود گرفت.
۳- در روایت ابو داود چنین ذکر است که نمایندگانی از اسلم نزد آن حضرت صآمدند پیامبر صاز آنها پرسید:
«آیا این روز را روزه گرفتید؟» گفتند: نه، پیامبر صفرمود: «بقیۀ روزتان را روزه بگیرید و قضایش را بجا آرید».
عینی رحمة الله عليه می‌گوید: این حدیث دلالت صریح بر فرضیت روزۀ عاشورا می‌نماید زیرا بجا آوردن قضا جز در واجبات در چیز دیگری نمی‌باشد[۳۰] .
ابن قیم رحمة الله علیه می‌گوید: پیامبر صروز عاشورا را روزه می‌گرفت، و زمانیکه روزۀ رمضان فرض گردید آنرا ترک کرد. پس روزۀ عاشورا قبل از رمضان فرض بود سپس واجب بودنش منسوخ شد نه اینکه بگوییم مستحب بودنش منسوخ شد[۳۱] .
[۲۷] ـ مجموع فتاوى از ابن تيميه ۲۵/۳۱۱. [۲۸] ـ بخاري ۲/۲۸. [۲۹] ـ بخاري ۲/۵۹. [۳۰] ـ عمدة القاري ۱۱/۱۱۹. [۳۱] ـ زاد المعاد ۲/ ۷۱.