س۴۲ - اگر انسان بداند که خداوند به توحید و یگانه پرستی امرکرده و از شرک نهی فرموده، آیا مراتب ذکرشده در بالا، شامل او مىشود؟ چگونه؟
ج ـ مرتبه اول ـ بیشتر مردم میدانند که توحید و یگانه پرستی، حق است، و شرک باطل. ولی از آن روی میگردانند و درباره آن چیزی نمیپرسند.
و میدانند که خداوند رباخواری را حرام کرده، با این حال، از طریق ربا خرید و فروش میکنند و در مورد آن سوال نمیکنند.
و میدانند که خوردن مال یتیم حرام است، ولی اگر به معروف باشد جایز، با این حال بر مال یتیم چیره شده و درباره آن سؤالی نمیپرسند.
مرتبه دوم ـ محبت آنچه خداوند آن را نازل کرده، و کفرکسی که از آن کراهت دارد. چنانکه بیشتر مردم رسول اکرم جرا دوست نداشتند بلکه به او، و به آنچه آورد، بغض ورزیدند ؛گرچه میدانستند که خداوند آن را نازل فرموده است.
مرتبه سوم ـ اراده بر انجام کار، بیشتر مردم این را دانسته و دوست دارند، ولی بر آن چیز عزم و اراده نمیکنند، از ترس اینکه زندگی و ثروتشان تغییر یابد و از بین برود.
مرتبه چهارم ـ انجام کار. بیشتر مردم اگر هم عزم و اراده به انجام آن کار را کردند، به دلیل تعظیم اربابشان، انجام آن کار را ترک میکنند.
مرتبه پنجم ـ بیشتر مردم، کارها را از روی اخلاص انجام نمیدهند و اگر با اخلاص انجام دادند، به طورکامل و صحیح انجام نمیدهند.
مرتبه ششم ـ صالحان از نابودی عمل و کردارشان میترسند.
خداوند عزوجل میفرماید: ﴿أَن تَحۡبَطَ أَعۡمَٰلُكُمۡ وَأَنتُمۡ لَا تَشۡعُرُونَ٢﴾[الحُجُرات: ۲].
و این از کمترین چیزها در زمان ماست.
[که اعمال نیک تان محو و باطل شود و شما درک نکنید].
مرتبه هفتم ـ استوار بودن بر حق و ترس از سرنوشت و پایان بد. و این بزرگ ترین چیزهاست که صالحان از آن میترسند.