ایمان به پیامبران
پیامبر به فرستاده‌ای گفته می‌شود که مأموریت ابلاغ چیزی را به عهده دارد.
پیامبران، انسانهایی هستند که شریعتی به سویشان وحی شده است و دستور یافته‌اند تا به تبلیغ آن بپردازند.
باید دانست که اولین پیامبر، نوح، و آخرین پیامبر، محمد ص است. خداوند می‌فرماید:
﴿۞إِنَّآ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ كَمَآ أَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ نُوحٖ وَٱلنَّبِيِّۧنَ مِنۢ بَعۡدِهِۦۚ... ﴾[النساء: ۱۶۳].
«ما به تو وحی کردیم همانگونه که به نوح و پیامبران بعد از او وحی کردیم».
همچنین در صحیح بخاری بروایت انس ابن مالکسآمده است که نبی اکرم ص فرموده: « در روز قیامت، مردم نزد آدم می‌روند تا برای آنان، شفاعت کند. اما آدم، معذرت‌خواهی می‌کند و می‌گوید: نزد نوح بروید چرا که او اولین رسولی است که خداوند، مبعوث کرده است » .
همچنین خداوند متعال دربارۀ محمد صمی‌فرماید:
﴿مَّا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَآ أَحَدٖ مِّن رِّجَالِكُمۡ وَلَٰكِن رَّسُولَ ٱللَّهِ وَخَاتَمَ ٱلنَّبِيِّۧنَۗ... ﴾[الاحزاب: ۴۰].
«محمد، پدر هیچ یک از مردان شما نیست بلکه فرستادۀ خداوند و آخرین پیامبران است».
هیچ امتی وجود نداشته است مگر اینکه خداوند رسولی [٧]را با شریعتی مستقل به سوی آنها ارسال داشته یا نبی‌ای [۸]را با شریعت قبلی، فرستاده است تا آن را تجدید نماید.
خداوند متعال می‌فرماید:
﴿وَلَقَدۡ بَعَثۡنَا فِي كُلِّ أُمَّةٖ رَّسُولًا أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَٱجۡتَنِبُواْ ٱلطَّٰغُوتَۖ... ﴾[النحل: ۳۶].
«ما در میان هر امتی پیامبری را فرستادیم که خدا را پرستش کنید و از طاغوت، دوری کنید».
﴿... وَإِن مِّنۡ أُمَّةٍ إِلَّا خَلَا فِيهَا نَذِيرٞ ٢٤﴾[فاطر: ۲۴].
«هیچ امتی وجود نداشته است که بیم‌د‌هنده‌ای در میان آنان نباشد».
﴿إِنَّآ أَنزَلۡنَا ٱلتَّوۡرَىٰةَ فِيهَا هُدٗى وَنُورٞۚ يَحۡكُمُ بِهَا ٱلنَّبِيُّونَ ٱلَّذِينَ أَسۡلَمُواْ لِلَّذِينَ هَادُواْ... ﴾[المائدة: ۴۴]
«ما تورات را نازل کردیم که در آن رهنمودی و نوری بود. پیغمبرانی که تسلیم فرمان خدا بودند، بدان کناب بر یهودیان حکم کنند».
پیامبران بشر و مخلوق‌اند و از هیچ یک از ویژگیهای الوهیت و ربوبیت برخوردار نیستند. خداوند متعال دربارۀ پیامبرش محمد ص که سید پیامبران است و از بالاترین جایگاه، نزد او برخوردار است؛ می‌فرماید:
﴿قُل لَّآ أَمۡلِكُ لِنَفۡسِي نَفۡعٗا وَلَا ضَرًّا إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُۚ وَلَوۡ كُنتُ أَعۡلَمُ ٱلۡغَيۡبَ لَٱسۡتَكۡثَرۡتُ مِنَ ٱلۡخَيۡرِ وَمَا مَسَّنِيَ ٱلسُّوٓءُۚ إِنۡ أَنَا۠ إِلَّا نَذِيرٞ وَبَشِيرٞ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ ١٨٨﴾[الأعراف: ۱۸۸].
«بگو: مالک سود و زیانی برای خود نیستم مگر آن مقداری که خدا بخواهد. اگر غیب می‌دانستم، منافع زیادی نصیب خود می‌گرداندم و هرگز بدی به من نمی‌رسید. باید دانست که من کسی جز بیم‌دهنده و مژده‌دهنده مؤمنان نیستم».
ودر جایی دیگر می‌فرماید:
﴿قُلۡ إِنِّي لَآ أَمۡلِكُ لَكُمۡ ضَرّٗا وَلَا رَشَدٗا ٢١ قُلۡ إِنِّي لَن يُجِيرَنِي مِنَ ٱللَّهِ أَحَدٞ وَلَنۡ أَجِدَ مِن دُونِهِۦ مُلۡتَحَدًا ٢٢﴾[الجن: ۲۱-۲۲].
«بگو من نمی‌توانم هیچگونه سود و زیانی به شما برسانم یا گمراهتان کنم یا هدایت نمایم. بگو: هیچکس مرا در برابر خدا، پناه نمی‌دهد و هیچگونه پناهگاهی جز خدا نمی‌یابم».
همچنین باید دانست که انبیاء از سایر خصوصیات بشری بودن برخوردارند. مریض می‌شوند، می‌میرند و نیاز به آب و غذا و سایر چیزها دارند. خداوند متعال از زبان ابراهیم که پروردگارشان را توصیف می‌نماید، می‌گوید:
﴿وَٱلَّذِي هُوَ يُطۡعِمُنِي وَيَسۡقِينِ ٧٩ وَإِذَا مَرِضۡتُ فَهُوَ يَشۡفِينِ ٨٠ وَٱلَّذِي يُمِيتُنِي ثُمَّ يُحۡيِينِ ٨١﴾[الشعراء: ٧٩-۸۱].
«خداوند، آن ذاتی است که مرا می‌نوشاند. و هرگاه، مریض شوم، اوست که مرا شفا می‌دهد. و آن کسی است که مرا می‌میراند و سپس زنده می‌گرداند».
همچنین نبی اکرم ص فرمود: « انّما أنا بشر مثلکم أنسی کما تنسون فإذا نسيت فذکرّوني» روایت بخاری.
«من بشری مانند شما هستم. دچار فراموشی می‌شوم همانطور که شما دچار فراموشی می‌شوید. پس هرگاه فراموش کردم، یادآوری کنید».
و بالاترین درجه‌ای که خداوند برای آنان ذکر کرده است، درجۀ عبودیت (بندگی) است و همچنین هرجا که خواسته است از آنها تعریف و تمجید نماید، بعنوان عبد و بنده، از آنها یاد کرده است. چنانکه دربارۀ نوح÷می‌فرماید:
﴿...إِنَّهُۥ كَانَ عَبۡدٗا شَكُورٗا ٣﴾[الإسراء: ۳] «او بنده‌ی سپاسگزاری بود».
و دربارۀ محمد ص می‌فرماید:
﴿تَبَارَكَ ٱلَّذِي نَزَّلَ ٱلۡفُرۡقَانَ عَلَىٰ عَبۡدِهِۦ لِيَكُونَ لِلۡعَٰلَمِينَ نَذِيرًا ١﴾[الفرقان: ۱].
«چه بلند مرتبه است آن ذاتی که قرآن را بر بنده‌اش یعنی محمد، نازل فرمود تا جهانیان را بیم دهد».
و دربارۀ ابراهیم، اسحاق و یعقوب÷می‌فرماید:
﴿وَٱذۡكُرۡ عِبَٰدَنَآ إِبۡرَٰهِيمَ وَإِسۡحَٰقَ وَيَعۡقُوبَ أُوْلِي ٱلۡأَيۡدِي وَٱلۡأَبۡصَٰرِ ٤٥ إِنَّآ أَخۡلَصۡنَٰهُم بِخَالِصَةٖ ذِكۡرَى ٱلدَّارِ ٤٦ وَإِنَّهُمۡ عِندَنَا لَمِنَ ٱلۡمُصۡطَفَيۡنَ ٱلۡأَخۡيَارِ ٤٧﴾[ص: ۴۵-۴٧].
«ای پیامبر! از بندگان ما ابراهیم و اسحاق و یعقوب یاد کن آنان که دارای قدرت و بینش بودند. ما آنها را با صفت خاصی، ویژگی بخشیدیم که یاد سرای آخرت بود. و ایشان نزد ما از برگزیدگان نیکوکارند».
و دربارۀ عیسی بن مریم÷می‌فرماید:
﴿إِنۡ هُوَ إِلَّا عَبۡدٌ أَنۡعَمۡنَا عَلَيۡهِ وَجَعَلۡنَٰهُ مَثَلٗا لِّبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٥٩﴾[الزخرف: ۵٩].
«عیسی بنده‌ای بیش نبود که ما به او نعمت ارزانی داشتیم و او را نمونه و الگویی برای بنی‌اسرائیل قرار دادیم».
[٧] رسول، پیامبری است که شریعتی مستقل دارد. [۸] نبی، پیامبری است که شریعت یکی از پیامبران گذشته را تبلیغ می‌نماید.