پرسش و پاسخ
س۱: اگر بتو گفته شد معبود و پروردگار تو کیست؟
ج: بگو معبود و پروردگار من الله است.
س۲: رب یعنى چه؟
ج: رب یعنى مالک، پروردگار، خالق، پرورش دهنده همۀ مخلوقات.
س۳: اگر بتو گفته شد چگونه خدا و پروردگار خود را مىشناسى؟
ج: بگو او را بوسیلۀ نشانه‌ها و دلایل و مخلوقات او مىشناسم.
شب و روز و آفتاب و ماه و ستارگان همه از نشانه‌هاى اوست.
و آسمان‌ها و زمین و آنچه بین آن‌ها و در آن‌هاست از مخلوقات خداوند هستند، چنانچه خداوند متعال در قرآن کریم مىفرماید: ﴿إِنَّ رَبَّكُمُ ٱللَّهُ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٖ ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰ عَلَى ٱلۡعَرۡشِۖ يُغۡشِي ٱلَّيۡلَ ٱلنَّهَارَ يَطۡلُبُهُۥ حَثِيثٗا وَٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَ وَٱلنُّجُومَ مُسَخَّرَٰتِۢ بِأَمۡرِهِۦٓۗ أَلَا لَهُ ٱلۡخَلۡقُ وَٱلۡأَمۡرُۗ تَبَارَكَ ٱللَّهُ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ٥٤﴾[الأعراف: ۵۴].
[همانا پروردگار شما همان خداوندى است که آسمان‌ها و زمین را در شش روز آفرید، سپس بر عرش مستوى شد، شب را در روز، و روز را در شب داخل مىکند، پشت سر هم و بدون انقطاع، آفتاب و ماه و ستارگان از دستورات او پیروى مىکنند، همۀ مخلوقات و تصرف در آن فقط از آن خداوند است، الله پروردگار عالمیان چقدر بلند مرتبه است].
س۴: اگر بتو گفته شد چرا خداوند تو را آفریده است؟
ج: بگو خداوند ما را براى عبادت کردن و پذیرش طاعات و اوامر خودش، و اینکه او را به یگانگى بشناسیم، و از آنچه نهى کرده پرهیز کنیم آفریده است.
خداوند تبارک وتعالى مىفرماید: ﴿وَمَا خَلَقۡتُ ٱلۡجِنَّ وَٱلۡإِنسَ إِلَّا لِيَعۡبُدُونِ٥٦﴾[الذاريات: ۵۶].
[جن و إنس را فقط براى عبادت و پرستش خودم آفریدم].
شرح آیۀ کریمه: جن و إنس را براى لهو ولعب و بازى نیافریدم، بلکه آن‌ها را آفریده‌ام تا مرا عبادت نمایند، و در برابر دستورات و نواهى من تسلیم باشند.
و در آیۀ دیگر مىفرماید: ﴿إِنَّهُۥ مَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ حَرَّمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِ ٱلۡجَنَّةَ وَمَأۡوَىٰهُ ٱلنَّارُۖ﴾[المائدة: ۷۲].
[هر کسیکه شریک براى خداوند قرار دهد و با خداوند یگانه مخلوقاتى را عبادت کند، خداوند بهشت را بر او حرام کرده و جایگاه او آتش جهنم است، مگر اینکه قبل از مردن توبه کند].
شرک: بمعنى شریک قرار دادن براى خداوند یکتا است، بطوریکه غیر از خدا را صدا کند، و از غیر خداوند رحمت بطلبد، و از غیر خدا ترس و هراس داشته باشد، و یا اینکه التماس و توکل فرد بر غیر خدا باشد، یا عبادتى از عبادات را براى غیر خدا انجام دهد، همۀ این‌ها شرک است.
تعریف عبادت: عبادت شامل تمام آن اقوال و افعال و اعمال ظاهرى و باطنى مىشود که خداوند آن‌ها را دوست دارد و از آن‌ها راضى مىشود.
و از جمله این عبادت‌ها دعا است که خداوند تبارک و تعالى در قرآن مىفرماید: ﴿وَأَنَّ ٱلۡمَسَٰجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدۡعُواْ مَعَ ٱللَّهِ أَحَدٗا١٨﴾[الجن: ۱۸].
[مساجد از آنِ خداست، پس با خداوند فرد دیگرى را صدا نزنید].
و دلیل اینکه عبادت غیر از خدا کفر است این آیۀ قرآن است که خداوند مىفرماید: ﴿وَمَن يَدۡعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ لَا بُرۡهَٰنَ لَهُۥ بِهِۦ فَإِنَّمَا حِسَابُهُۥ عِندَ رَبِّهِۦٓۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلۡكَٰفِرُونَ١١٧﴾[المؤمنون: ۱۱۷].
[کسیکه با خداوند یگانه إله و معبودى دیگر را بخواند و بر این عملش هیچ برهان و دلیل ندارد، همانا حساب او نزد پروردگارش هست، و کفار رستگار نمىشوند].
آیه اشاره به این مطلب دارد که اگر کسى با خدا معبودى دیگر پرستش نماید، بطوریکه بغیر از خدا کسى دیگر را بخواند و از آن بترسد، و نذر و ذبح و قربانى براى همان معبود انجام دهد، در حالیکه هیچ برهان و دلیل براى عبادت غیر خداوند ندارد، خداوند جزاى او را روز قیامت خواهد داد، او در واقع ضرر کرده است، زیرا با این کارهایش کافر شده است، و کافران کامیاب و پیروز نمىشوند، و براى همیشه در جهنم باقى خواهند ماند.
و دعا از بزرگترین و عظیمترین انواع عبادت‌ها است، چنانچه خداوند در قرآن مىفرماید: ﴿وَقَالَ رَبُّكُمُ ٱدۡعُونِيٓ أَسۡتَجِبۡ لَكُمۡۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَسۡتَكۡبِرُونَ عَنۡ عِبَادَتِي سَيَدۡخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ٦٠﴾[غافر: ۶۰].
[پروردگار شما مىگوید: مرا بخوانید تا شما را اجابت نمایم، کسانیکه از عبادت و پرستش من تکبر ورزند با ذلت و خوارى وارد جهنم خواهند شد].
از نعمان بن بشیرسروایت است که رسول اکرم جفرمودند: «الدعاء هو العبادة، ثم قرأ: ﴿وَقَالَ رَبُّكُمُ ٱدۡعُونِيٓ أَسۡتَجِبۡ لَكُمۡۚ﴾[غافر: ۶۰]» [۱].
دعا همان عبادت است، سپس رسول اکرم جآیۀ فوق را تلاوت فرمودند.
[۱] إمام أحمد، أبوداود، ترمذی، نسائی، ابن ماجه، ابن حبان، حاکم در مستدرک، هیثمی در موارد الظمان وغیر از این‌ها.