حرام بودن ساخت مسجد بر گورستان
آیا ساختن مسجد در گورستان درست است؟
ساختن مسجد بر قبری یا گورستانی درست نیست. و نباید جنازه کسی که به خاطر خدا در مسجدی تولیت داشته باشد در آن دفن شود؛ زیرا مسجد خانه خدا است، و پیامبر ج برای هیچکس اجازه ندادند که جنازه‌ای در مسجد دفن کند.
اگر مسلمان مسجد را برای خدا بسازد و سپس وصیت کند که او را در مسجد دفن کنند، این وصیتش باطل است، و نباید به وصیتش عمل شود. و وصیت‌کننده را به جهت رحمت و احسان به او در گورستان مسلمین دفن کنند، و دلیل این ممنوعیت حدیثی است که امام بخاری از ام المؤمنین عائشه ل روایت می‌کند که می‌گوید:
ام حبیبه و ام سلمهبکه هردو از امهات المؤمنین بودند، از کنیسه‌ای (معبد یهود و نصاری) که در حبشه دیده بودند، برای پیامبر ج نقل کردند که در آن تصاویری وجود داشت، پیامبر ج فرمودند:
«إِنَّ أُولَئِكَ إِذَا كَانَ فِيهِمُ الرَّجُلُ الصَّالِحُ فَمَاتَ بَنَوْا عَلَى قَبْرِهِ مَسْجِدًا، وَصَوَّرُوا فِيهِ تِلْكَ الصُّوَرَ، فَأُولَئِكَ شِرَارُ الْخَلْقِ عِنْدَ اللَّهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ».
«آن‌ها (مردم حبشه) عادت داشتند، هرگاه شخصی صالح و نیکی فوت می‌کرد بر قبرش مسجدی می‌ساختند و تصویرش را در مسجد نقاشی می‌کردند، آن‌ها بدترین مخلوق نزد خداوند در روز قیامت هستند».
متأسفانه مسلمانان از این حکم قطعی حرمت دفن مردگان در مساجد بی‌خبر بودند، و اولیاء و صالحین را در مساجد دفن کردند و در بیشتر مساجد قدیمی که در شهرهای بزرگ جهان اسلام است قبرهای صالحین وجود دارد، روایت امام مسلم نیز بر حرمت دفن مردگان در مساجد تأکید می‌کند، در این روایت آمده است که پیامبر ج پنج روز قبل از فوت‌شان فرمودند:
«أَلاَ وَإِنَّ كَان مَن قَبْلَكُمْ كَانُوا يَتَّخِذُونَ قُبُورَ أَنْبِيَائِهِمْ وَصَالِحِيهِمْ مَسَاجِدَ أَلاَ فَلاَ تَتَّخِذُوا الْقُبُورَ مَسَاجِدَ إِنِّى أَنْهَاكُمْ عَنْ ذَلِكَ».
«آگاه باشید اگرچه امتان پیش از شما قبرهای پیامبران و نیکوکاران‌شان را مسجد قرار می‌دادند، این را بدانید که شما چنین نکنید، من شما را از چنین کارهائی نهی می‌کنم».
اگر کسی بگوید: پیامبر ج و دو نفر از یارانش ابوبکر و عمر در مسجد نبوی دفن هستند، چرا اصحاب پیامبر مرتکب چنین کاری شدند، و آن را می‌پسندند؟
جواب اول این است که مسجد نبوی قبل از وفات پیامبر ج ساخته شد و همان قسمتی است که پیامبر ج با دستان مبارک خود و با کمک یاران خود بنا کردند.
در ثانی پیامبر و یارانش در مسجد دفن نشدند، بلکه در اطراف مسجد چند حجره‌ای برای پیامبر و همسرانش ساخته شده بود، و حضرات پیامبر و ابوبکر و عمر در حجره ام المؤمنین عائشهلدفن گردیدند. بنابر این، باید گفت که بر قبر پیامبر مسجدی ساخته نشد و همچنین پیامبر و شیخین نیز داخل مسجد دفن نشدند.
البته شامل‌کردن خانه‌های امهات المؤمنین در مسجد نبوی، کار یکی از خلفاء اموی است که به خاطر محافظت خانه‌های همسران پیامبر آن‌ها را در داخل مسجد نبوی در آورد که خدا پاداش نیکو به او عطا فرماید.