فقه روزه

فضیلت روزه:

روزه یکی از بهترین عبادات است؛ زیرا عبادتیست که بر همه امت‌ها فرض گشته است خداوند می‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيۡكُمُ ٱلصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ ١٨٣﴾[البقرة: ۱۸۳].

«ای کسانی که ایمان آورده‌اید روزه بر شما فرض شده همچنانکه بر امت‌های قبل از شما فرض شد تا پرهیزکار شوید».

واجب شدن روزه بر همه امت‌ها دلالت بر عظمت و ارزشمندبودن این عبادت می‌کند، و اینکه روزه دارای ثواب و اجر بزرگی است. یکی از فضایل روزه بخشایش گناهان است. در صحیح بخاری و مسلم از ابوهریره روایت شده است که پیامبرصفرمود: «مَنْ صَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ». «کسی که رمضان را در حال ایمان و اخلاص روزه بگیرد گناهان گذشته‌اش آمرزیده می‌شود». یعنی اینکه هیچ شکی در وجوب روزه و اجر و ثواب آن بدل راه ندهد و کراهیتی از وجوب روزه در دل نداشته باشد. خداوند در بین سایر عبادات روزه را مختص خود قرار داده است، در حدیث قدسی می‌فرماید:

«فَإِنَّهُ لِي وَأَنَا أَجْزِي بِهِ». «روزه برای من است و من پاداش آن را می‌دهم». زیرا که اخلاص در روزه ظهور می‌کند، که روزه سرّیست بین بنده و پروردگارش و هیچ کس جز خدا و روزه دار از آن اطلاع پیدا نمی‌کند، شخص روزه دار در جای خلوت به خوردنی و نوشیدنی دست می‌یابد و از آن امتناع می‌کند زیرا که می‌داند خدا از او مطلع است. و از جمله فضایل روزه این است که فقط خداوند مقدار اجر و ثواب آن را می‌داند و بس؛ زیرا که خداوند در حدیث قدسیئی که ذکر شد فرمود:

« وَأَنَا أَجْزِي بِهِ». من ثواب آن را می‌دهم و اندازه آن را ذکر نکرد و چون در روزه بردباری و مشقت وجود دارد اجرآن بی‌حساب است، خداوند می‌فرماید: ﴿إِنَّمَا يُوَفَّى ٱلصَّٰبِرُونَ أَجۡرَهُم بِغَيۡرِ حِسَابٖ﴾[الزمر: ۱۰]. «هر آینه به بردباران اجر بی‌حساب داده می‌شود».

یکی از فضایل روزه آن است که روزه همانند سپریست که بنده مومن با آن آتش جهنم را از خود دور می‌کند. رسول اکرمصمی‌فرماید: «روزه سپریست (در مقابل دوزخ یا گناهان) و چون یکی از شما روزه باشد پس ناسزا نگوید و فریاد نکشد و با کسی درگیر نشود».

آن دو سُروری که روزه دار از آن برخوردار است نیز از جمله فضایل روزه است پیامبرصمی‌فرماید: «برای روزه دار دو سرور است که بدان شاد می‌گردد، چون افطار کند از افطارش خوشحال می‌شود و هنگام ملاقات با پروردگارش به روزه‌اش شاد می‌گردد». اما خوشحالی او هنگام افطار به این دلیل است که از فضل خدا توانسته عبادت روزه را که از بهترین عبادات است به اتمام رساند، این موفقیت در حالی است که عده زیادی از آن محروم گشته‌اند. و اما خوشحالی او هنگام ملاقات با پروردگارش برای این است که اجر و ثواب خود را درحالی که شدیداً بدان احتیاج دارد کاملاً نزد خداوند می‌یابد که در این حال به روزه‌اش شادمان می‌شود.

و از جمله فضایل روزه شفاعت روزه دار برای روزه داران در روز قیامت است، از عبدالله بن عمرب روایت شده است که پیامبرصفرمود: «روز قیامت روزه و قرآن شفاعت بنده می‌کنند، روزه می‌گوید پرودگارا خوراک و شهوت را از او منع کردم پس مرا شافع او گردان و قرآن می‌گوید: خواب شب را از او گرفتم پس مرا شافع او گردان، پس هر آندو شفاعت می‌کنند».

آنچه ذکر شد جزئی از فضایل روزه بود که تا انسان روزه را بطریقه صحیح و همرا ه با آداب آن و تقوا انجام ندهد آن فضایل نصیبش نمی‌گردد. پس کوشش کنیم تا روزه را بطریقه صحیح به انجام رسانیم.