مفاسد و زیانهای شرک
شرک زیانها و مفاسد بسیاری در زندگی فردی و اجتماعی دارد که مهمترین آنها موارد زیر است:
۱- شرک توهین به انسانیت است:
شرک کرامت انسان را از بین میبرد، و از قدر و منزلت او میکاهد، در حالی که خداوند او را در زمین خلیفه خود ساخته و به او کرامت و علم بخشیده، و به فضل و کرم خود آنچه در آسمان و زمین است برای او مسخر ساخته، و برآنچه در این دنیا موجود است سیادت داده است، لکن این انسان قدر خود را ندانسته و به منزلت خود پی نبرده و بعضی از عناصر دنیا را خدای خود دانسته و برای آن به خضوع و ذلت تن داده است، و کدام اهانت بر انسانیت بیشتر است، از این که صدها میلیون انسان را ببینیم در هند گاوی را میپرستند که خداوند آن را در تسخیر بشر قرار داده است تا از آن کار بکشد و گوشت آن را بخورد. دیگر بعضی از مسلمین را میبینیم که بر قبور مردگان اقامت دارند، و از آنها نیازهای خود را میخواهند، در حالی که آنها بندگانی مانند خودشانند، و مالک نفع و ضرری حتی برای خود نیستند، لذا حسین بن علیبنتوانست جلو کشتن خود را بگیرد، چگونه میتواند بلاگردان دیگری باشد، و برای او جلب نفع کند؟ مردگان به دعای زندگان نیازمندند، لذا ما برای آنان از خداوند طلب مغفرت و رحمت میکنیم، اما از آنان چیزی نمیخواهیم، خداوند متعال فرمود: ﴿وَٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ لَا يَخۡلُقُونَ شَيۡٔٗا وَهُمۡ يُخۡلَقُونَ ٢٠ أَمۡوَٰتٌ غَيۡرُ أَحۡيَآءٖۖ وَمَا يَشۡعُرُونَ أَيَّانَ يُبۡعَثُونَ ٢١﴾[النحل: ۲۰-۲۱]. «و کسانی که از غیر خدا میخوانندشان، چیزی نمیآفرینند، و خودشان آفریده شدهاند، مردهاند و زنده نیستند، و نمیدانند کی زنده خواهند شد».
﴿وَمَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَكَأَنَّمَا خَرَّ مِنَ ٱلسَّمَآءِ فَتَخۡطَفُهُ ٱلطَّيۡرُ أَوۡ تَهۡوِي بِهِ ٱلرِّيحُ فِي مَكَانٖ سَحِيقٖ﴾[الحج: ۳۱]. «و کسی که به خداوند شرک آورد، مثل آنست که از آسمان افتاده و پرنده او را برباید، یا باد او را به جای عمیق و دوری اندازند».
۲- شرک لانه خرافات و اباطیل است:
کسی که معتقد به مؤثری غیر از خداوند در طبیعت باشد، مثل اعتقاد به تأثیر ستارگان و جنیان و اشباح و ارواح، عقلش آماده قبول هرنوع خرافات است، و پذیرش هر دجالی، و در اجتماعی که شرک رواج داشته باشد، کاهنان و فالگیران و ساحران و منجمان و مانندشان از کسانی که ادعای علم غیب دارند، بازارشان پررونق است، و در چنین جامعهای اسباب و سنن طبیعی که خداوند آن را وضع کرده اهمال میشود.
۳- شرک، ظلم بسیار بزرگی است:
شرک، ظلم به حقیقت است، و بزرگترین حقیقت آنست که خداوند معبود یکتای بیهمتا است، آفریدگار و پروردگار و حاکمی جز او نیست، لکن مشرک غیر خدا را معبود خود ساخته، و دیگری را به حاکمیت خوانده است، و شرک ظلم به خود است، زیرا مشرک خود را بنده مخلوقی مثل خودش یا کمتر از خودش ساخته، در حالی که خداوند او را آزاد آفریده است، و شرک ظلم به دیگری است که مورد پرستش واقع میشود، زیرا کسی که دیگری را با خدا شریک سازد، به او ظلم کرده است، چون حقی که ندارد به او داده است.
۴- شرک منبع ترس و وهم و خیال است:
کسی که عقلش خرافات را میپذیرد، و اباطیل را راست میپندارد، از چند جهت به او ترس دست میدهد، زیرا او به خدایان متعددی تکیه دارد که همه از جلب نفع برای خود و دفع ضرر از خود عاجزند، و از اینجا است که در جو شرک، فال بد زدن، و ترس و وحشت بیسبب آشکار و زیاد است، چنانکه خداوند متعال فرمود: ﴿سَنُلۡقِي فِي قُلُوبِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلرُّعۡبَ بِمَآ أَشۡرَكُواْ بِٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ سُلۡطَٰنٗاۖ وَمَأۡوَىٰهُمُ ٱلنَّارُۖ وَبِئۡسَ مَثۡوَى ٱلظَّٰلِمِينَ ١٥١﴾[آلعمران ۱۵۱]. «در دل کفار ترس خواهیم اندخت، به سبب این که به خدا شریک ساختند، چیزی را که دلیل و برهانی برای آن نازل نفرموده است، و جایگاه آنان دوزخ است، و دوزخ بد اقامتگاهی برای ستمگران (مشرکان) است».
۵- شرک انسان را از کار مفید بازمیدارد:
شرک به اتباع خود میآموزد که بر شافعان و واسطگان اعتماد کنند، لذا عمل صالح را ترک میگویند، و مرتکب گناه میشوند، چون که معتقدند آنان برایشان نزد خداوند شفاعت میکنند و این اعتقاد عرب قبل از اسلام است که خداوند در بارهشان فرموده است: ﴿وَيَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَضُرُّهُمۡ وَلَا يَنفَعُهُمۡ وَيَقُولُونَ هَٰٓؤُلَآءِ شُفَعَٰٓؤُنَا عِندَ ٱللَّهِۚ قُلۡ أَتُنَبُِّٔونَ ٱللَّهَ بِمَا لَا يَعۡلَمُ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَلَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ ١٨﴾[یونس: ۱۸]. «و از غیر خدا چیزی را میپرستند که نه ضرر و نه نفعی برای آنان دارد، و میگویند: اینان شفیعان ما نزد خداوندند، بگو: آیا خدا را خبر میدهید به چیزی که آن را در آسمان و زمین نمیداند؟ خداوند پاک است و والا از آنچه به او شرک آورند».
و این مسیحیان اعمال منکر را انجام میدهند، در حالی که اعتقاد دارند خدایشان مسیح هنگامی که صلابه زده شد گناهان آنان را کفاره کرد، و بعضی از مسلمین واجبات را ترک میگویند، و محرمات را مرتکب میشوند، و برای دخول خود به بهشت اعتماد بر شفاعت رسول الله صمیکنند، با این که رسول الله صبه دخترش فاطمه فرماید: «يَا فَاطِمَة بِنْت مُحَمَّد، سَلِينِي مِنْ مَالِي مَا شِئْت، لَا أُغْنِي عَنْك مِنْ اللَّه شَيْئًا» «ای فاطمه دختر محمد، از مالم هرچه خواستی طلب کن، در مقابل خداوند من تو را از چیزی بینیاز نسازم» (روایت بخاری).
۶- شرک سبب جاویدماندن در دوزخ است:
شرک سبب از دستدادن دنیا و عذاب ابدی در آخرت است، خداوند متعال فرمود: ﴿إِنَّهُۥ مَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ حَرَّمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِ ٱلۡجَنَّةَ وَمَأۡوَىٰهُ ٱلنَّارُۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنۡ أَنصَارٖ﴾[المائدة: ٧۲]. «البته کسی که به خداوند شرک آورد، خداوند بهشت را بر او حرام گردانده، و جایگاهش دوزخ است، و ستمگران (مشرکان) هیچ یار و یاوری ندارند».
و رسول الله صفرمود: «مَنْ مَاتَ وَهْوَ يَدْعُو مِنْ دُونِ اللَّهِ نِدًّا دَخَلَ النَّارَ» «کسی که بمیرد در حالی که شریک و همانندی را از غیر خدا میخواند، به دوزخ وارد میشود» (روایت بخاری).
٧- شرک امت را از هم میپاشاند:
خداوند متعال فرماید: ﴿وَلَا تَكُونُواْ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ ٣١ مِنَ ٱلَّذِينَ فَرَّقُواْ دِينَهُمۡ وَكَانُواْ شِيَعٗاۖ كُلُّ حِزۡبِۢ بِمَا لَدَيۡهِمۡ فَرِحُونَ ٣٢﴾[الروم: ۳۲]. «از مشرکان نباشید، از کسانی که دین خود را از هم پاشانند، و فرقه فرقه شدند».