دکتر محمد عماره
امیدوارم از سخنان‌مان برداشت نشودکه مصر از خطر ترویج مسیحیت مصون است. در کتاب اسناد و مدارک کنفرانسی که درباره‌اش برایتان صحبت کردم، اشاره شد که آنان در خصوص نمونه‌های ترویج مسیحیت در مصر و نشست‌هایی که در بعضی دیرها برگزار شده است، صحبت می‌کنند و نیز راجع به یکی از بزرگان مسیحی که لباس علمای اسلام را به تن کرده و همچون یک مسلمان صحبت می‌کند و بر منبر گفته‌هایی بر زبان می‌آورد که او را نزد افراد بشناساند، صحبت شده است.
سؤال: چرا شما در عین تأکید بر وحدت جهان اسلام، و زیر پرچم واحد اسلام بودن عنوان «پرچم‌های» فتح اسلامی را به کار بردید؟!
دکتر محمد عماره: حقیقت این است که معرکه‌های زیادی وجود دارند ولیکن هر نبردی، پرچمی دارد و حتی مسلمانان داخل در یک ارتش و سپاه واحد هم هر یک پرچمی دارند و این به معنی تفرق و پراکندگی آنان نیست.
سؤال: آنگاه - که طبق مشیت الهی - برنامه‌ی انقلاب و نهضت برایمان عملی شود، چطور ممکن است با جهانی مواجه شویم و مقابله کنیم که به خودش این حق را داده است تا از راه مؤسسات بین‌المللی - که ما جزئی از آن هستیم، بر ضد ما بجنگد؟
د. عماره: به نظرم این بینش ما در برابرش قرار داریم، اولین گام است. ایجاد تغییر طبق منهج اسلامی، آغاز راه است و متوسل شدن به برنامه اسلامی و پیروانش چارچوبی است که ما را سنگ زیربنا و به عنوان یک جزء از این نقشه قرار می‌دهد.
سؤال: آیا اینکه مسلمانان برای دین مسیح اعتبار قائل نیستند، به این خاطر که دینی اجنبی و بیگانه است، به رغم اینکه در جهان اسلام موجود می‌باشد، چیزی است که غرب را متوجه می‌کند تا آن دین را به زور بر ما تحمیل کند؟
د. محمد عماره: در حقیقت مسلمانان فکر می‌کنند که مسیحیت دارای دو صورت غربی و مسیحی است و بر ماست که کلیساهای شرق و مذاهب مسیحی مشرق زمین را جزئی از میراث خود قلمداد کنیم و همه‌ی اقلیت‌های قومی یا دینی مسلمان و غیرمسلمان را جزئی از امت و آجری در دیوار مقاومت به حساب آوریم، آنچه به نفع ما و از ماست برای آنان هم است و نفع و ضررمان یکی است و آنچه بر ضد ما و به ضرر ماست به ضرر آنان هم هست، زیرا طبق معیار قرآن کریم، دشمنان و مخالفان ما کسانی هستند که بر مبنای دین با ما می‌جنگند و ما را از دیارمان بیرون می‌رانند و دیگران غیر از این‌ها شایسته‌ی نیکی، عدالت و دوستی هستند، پس ما مخالف شخص یهودی و انسان غربی نیستیم بلکه با برنامه‌ی یهودی و طرح غربی سر ناسازگاری داریم زیرا می‌کوشد که ما را طرد و نفی کند. با وجود این در غرب افرادی هستند که قلوب‌شان را به روی اسلام گشوده‌اند و غرب دارای علم، تکنولوژی، پیشرفت و تجارب انسانی است که می‌توانیم از آن‌ها استفاده کنیم و در این میان نهاد‌ها و مجامعی در غرب هستند که می‌توانند با ما در جهت حفظ هویت همکاری کنند، لذا مسأله، موضع ما در برابر غرب نیست، بلکه دیدگاه در مقابل ما است.
سؤال: راجع به غرب و جهان اسلام صحبت کردید، به نظر جنابعالی راه‌های جلوگیری از نفوذ غرب و مقابله با آن چیست؟ و چگونه می‌توانیم مانع طرح‌های غرب شویم؟
د. محمد عماره: حقیقت این است که ما انسان‌های عجولی هستیم. مهم این است که اولاً نقشه طرح شده را بشناسیم و خودمان را جزئی از تلاش‌های امت قرار دهیم، به ویژه که امت صاحب سعی و تلاشی است که در برابر این نقشه‌ها مقاومت می‌کند و اگر در این میان بیداری و یک حرکت مثبت در جسم امت وجود نداشت، پیشرفتی نیز حاصل نمی‌شد و پیوسته این نقشه شدت می‌یافت، چرا‌که ما اگر مرده بودیم، مداوم به این شکل مورد حمله قرار می‌گرفتیم، لذا مقاومت سلحشورانه و عجیب مردم بوسنی هرز‌گوئین با وجود اندک بودن تعداد نفرات و تجهیزات نظامی برای جهان، چیزی شگفت و وحشت‌آور است.
سؤال: با وجود اینکه غرب دخالت در امور مسلمانان را حق مسلم خو می‌داند چرا ندای هیچ دعوت‌گر مسلمانی را نمی‌شنویم که از حق دخالت مسلمانان در امور داخلی غرب سخن بگوید؟
د. محمد عماره: (در حالی‌که صحبت سؤال‌کننده را قطع می‌کند، می‌گوید) زیرا این‌جا خطوط قرمزی وجود دارد. پیروی از غرب وابستگی جوامع اسلامی به آن، این خطوط قرمز را در پیشروی نظام‌ها و حکومت‌هایمان واضح و روشن ساخته است، لذا می‌گوییم: بر ماست که طعام و خوراک‌مان را خود تولید کنیم تا اراده و اختیار ما آزاد گردد، وبه حاکمانمان می‌گوییم: از شما می‌خواهیم که حکام حقیقی باشید. زیرا در غیر این صورت زاویه آزادی برایتان محدود می‌شود، و حکومت‌ها به علت وابستگی نمی‌توانند با آزادی کامل تصمیمات اقتصادی یا سیاسی اتخاذ کنند و از آنان می‌خواهیم که حاکمانی واقعی باشند، زیرا نبرد در درجه اول، بین ما و آنان نیست، بلکه نبرد با کسانی است که سعی می‌کنند ما را از دیارمان ریشه‌کن کنند و نیز با غده‌هایی سرطانی است که این نقشه‌ها را برایشان مهیا می‌سازند.
سؤال: راه جلوگیری از تهاجمات ترویج مسیحیت بر ضد ما چیست؟
د. محمد عماره: اگر به فقرا در بعضی نقاط همچون مصر قدیم - جایی که فرزندان کوچک را هم مسلمان می‌بینیم - بنگریم، می‌بینیم که وابسته به حرکات‌ها یا گروهای تبشیری هستند و آنگاه که از آنان می‌پرسیم ناگاه و بدون مقدمه می‌گویند: به ما غذا بدهید همان‌طوری که این حرکت‌ها و جمعیت‌ها غذا می‌دهند! باید با خیرین و کسانی که کمک می‌کنند، متحد شد و دست دوستی داد. لازم است که با خیرین همبستگی داشته باشیم.
سؤال: من خود تبلیغ مسیحیت را در ایالات متحده دیده‌ام. در این میان دعوتگران مسلمان، دانشگاه الأزهر و کشورهای اسلامی غنی و ثروتمندی همچون عربستان سعودی کجا هستند؟!
د. محمد عماره: الأزهر به شکل واقعاً آگاهانه نقش خود را حفظ کرده است و شهادت می‌دهم که شیخ الأزهر از این نقشه به خوبی آگاه است، لکن ما می‌خواهیم که مؤسساتمان را حمایت کنیم، زیرا آن‌ها دچار ضعف و سستی شده‌اند و می‌خواهیم که هر تلاش مخلصانه‌ای را حمایت کنیم. کاش بین همه‌ی مسلمین پل‌های ارتباطی گسترش بیشتری یابد! به ویژه بین مؤسساتی که از هویت و شخصیت امت دفاع می‌کنند، تا تبدیل به جبهه‌ای واحد در مواجهه با این نقشه‌ها شویم.
سؤال: آیا به نظر شما اسرائیل و یهودیان ایالات متحده‌ی آمریکا در رسیدن پطروس غالی به مقام دبیر کلی سازمان ملل متحد به ویژه در این برهه نقش داشتند؟
د. محمد عماره: در حقیقت عواملی که کاندید شدن و انتخاب پطروس غالی منجر شد، ریشه در تاریخ محیط و آباء و اجداد وی داشت و همه‌ی این ویژگی‌ها او را شایسته‌ی این مقام کرد.
سؤال: چرا دولت عثمانی برای آزادی و نجات اندلس، از خود حرکتی نشان نداد؟
این انتقادی است به دولت عثمانی. عبدالرحمان کواکبی این سخن را گفته است، و دولت عثمانی را مورد انتقاد شدید قرار داده‌است. در حقیقت عثمانی‌ها وارد میدان‌های نبرد زیادی در قلب اروپا شدند، سپس به سوی شرق متوجه شدند و زمانی که تاریخ و سلسله حرکتی‌هایی که در قلمرو جهان اسلام متوجه قلب سرزمین‌های اسلامی گردید را از نظر می‌گذرانی، درمی‌یابی که چرا فتح اسلامی در آن تاریخ، بعد از شکست ممالیک در سال ۱۵۰۴م، آغاز شد. اما چرا سپاه مسلمانان به اندلس نرفت؟ من در این زمینه تخصص ندرام و به نظرم دوست عزیزمان مشاور طارق بشری که اطلاعات وسیعی پیرامون تاریخ عثمانی دارد، بتواند به این سؤال پاسخ دهد.
سؤال: غرب طرح و نقشه و تحکیم سلطه‌اش بر امت اسلامی از مد نظر دارد، لکن موضع مسلمانان در قبال این نقشه‌ها چه بوده است؟
د. محمد عماره: در خود امت - علما و عوام - بیداری اسلامی نهفته است و بخش عظیمی از بیداری اسلامی معطوف به افشا و خنثی‌کردن نقشه‌های غرب است. بیداری اسلامی با محمد عبده به عنوان حرکتی ممتاز و ویژه شروع شده و سپس علم آن را رشید رضا در طول چهل سال بر دوش کشیده است تا اینکه حرکت اسلامی در قالب گروهی ظاهر شد و این امانت را در اختیار گرفت و در بدو ظهورش موضع مستحکمی در برخورد با طوفان حملات نظامی و غیرنظامی غرب داشت و یکی از لغزش‌های ما در این میان بوده که: زنان مسلمان در طرز لباس پوشیدن از الگوها و طرح‌های غرب پیروی کرده‌اند، لکن زمانی که حجاب و شرم و حیای اسلامی را در جامعه و کشورهای مسلمان مشاهده می‌کنیم، درمی‌یابیم که این یک نوع موضع‌گیری در برابر غرب و طرد و رد نقشه‌های آن است. گاه‌گاهی در بعضی سمینارها شاهدیم که یک دختر دانشجو یا چند تا با هم، سؤال‌هایی مفصل - و احیاناً جزئی - پیرامون مباحث احکام اسلامی می‌پرسند که انسان در مورد آن در تنگنا قرار می‌گیرد. این حرص و ولع افراد برای تبیین حلال و حرام و با این احساسشان در جامعه‌ای که عمل نیک با عمل حرام درآمیخته است و این قبیل سؤالات، به نوع رد کسانی است که بر ضد ما توطئه‌چینی کرده‌اند. من می‌گویم: دین‌داری و تدینی که در ظاهر (لباس و ریش) نمود پیدا می‌کند نیز حرکتی در جهت طرد ورد خطوط غرب است. رسول‌اللهصزمانی که می‌دید مشرکان موهایشان را شانه می‌کنند، موهایش را رها می‌گذاشت و زمانی که آنان موهایشان را رها گذاشتند، ایشان موهایش را شانه می‌کرد!! همه‌ی این اعمال پیامبرصبه خاطر حرص بر تمایز و تشخیص است. ما خواهان نمودی هستیم که گواه روشن علاقه‌مند بودن افراد به الگوهای اسلامی و بیانگر هارمونی این الگوها در جامعه باشد. از همگی شما بسیار سپاسگزارم و اکنون که در آستانه‌ی ماه رمضان هستیم امیدوارم که آینده‌ی خوبی پیش‌رو داشته باشید.
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
ومن الله التوفیق وعلیه التکلان
موسی تیموری قلعه‌نوی