فتوا:
الحمد لله والصلاة والسلام علی رسول الله وعلی آله وصحبه، أما بعد:
بدان ـ ای سؤال کنندهی ارجمند ـ که اگر دلیلی سوای آنچه که تو بیان کرده‌ای در مورد حرام بودن ترانه نمی‌آمد کافی بود تا حرمت آن را ثابت کند. زیرا در رابطه با آیه‌ی شریفه امام ترمذی در مورد شأن نزول آن ـ از حدیث أبی امامه ـ نقل می‌کند که رسولخداصفرموده: «لَا تَبِيعُوا القَيْنَاتِ، وَلَا تَشْتَرُوهُنَّ، وَلَا تُعَلِّمُوهُنَّ، وَلَا خَيْرَ فِي تِجَارَةٍ فِيهِنَّ، وَثَمَنُهُنَّ حَرَامٌ، فِي مِثْلِ هَذَا أُنْزِلَتْ هَذِهِ الآيَةُ». از خرید و فروش و تعلیم دادن کنیزهای آوازخوان خودداری کنید چرا که خیری در تجارت آن‌ها دیده نمی‌شود و قیمت و بهای آنان حرام است و این آیه‌ی خداوند در مورد امثال آنان فرود آمده که می‌فرماید: ﴿وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَشۡتَرِي لَهۡوَ ٱلۡحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ﴾[لقمان: ۶] « و از مردم کسی هست که سخنان بیهوده را می‌خرد؛ تا به نادانی (مردم را) از راه الله گمراه سازد».
این حدیث را اَلْبانِی و غیر او صحیح دانسته‌اند و آلبانی آن را در سلسلهی صحیحش آورده است. و اگر در امر اسباب نزول قرآن بر اصحاب تکیه و اعتماد نشود بر چه کسی خواهد شد؟
و اما نسبت به این حدیث شریف «لَيَکُونَنَّ فِي أُمَّتِی أَقْوامٌ يَسْتَحِلُّونَ الْحَرَ وَالْحَرِيرَ وَالْخَمْرَ وَالْمَعازِفَ»«در میان امت اقوامی پیدا خواهند شد که زنا و ابریشم و شراب وترانه و ساز را حلال خواهند دانست». هر چند امام بخاری این حدیث را بصورت معلق آورده است، اهل حدیث آن را صحیح تلقی کرده‌اند. ابن حجر می‌گوید: حدیث صحیح و به شرط صحت، معروف الاتصال است.
و بخاری نیز بعضی اوقات چنین می‌کرد، زیرا خود او در جای دیگر از کتابش حدیث را مسند و متصل ذکر کرده است، و بعضی اوقات احادیث را صحیح می‌دانست بدون اینکه اسباب عدم خلال در انقطاع آن را در دست داشته باشد ... . و اما آنچه در مورد استحلال (حلال دانستن) آمده است خواه مقصود از آن اعتقاد به حلال بودن آن باشد، یا معنای مجازی مورد نظر باشد، محض آمدن ترانه با زنا و ابریشم و شراب برای بیان حرمت آن کافی است، با وجود این دلایل فراوان دیگر بر حرمت ترانه و آواز وجود دارد از جمله از رسول خداصروایت شده که «إِنَّ اللهَ حَرَّمَ عَلَيَّ ـ أَوْ حَرَّمَ ـ الْخَمْرَ وَالْمَيْسِرَ وَالْکُوبَةَ، وَکُلُّ مُسْکِرِ حَرامٌ»خداوند شراب و قمار و جام شراب را و هر مست کننده‌ای را بر من حرام کرده است ـ یا حرام کرده است ـ و برای مزید فایده می‌توانی به فتوای شماره (۱۶۹۴۷) ما مراجعه کنی.
گفته‌اند ابن حزم ترانه را حلال دانسته آیا این صحیح است؟