* نسل اول
نسل اول پیشگامان این حرکت، در ابتدای مشروطه در ایران بروز و ظهور کردند. علت اصلی حرکت این عده در
آغاز، یافتن راهی برای ایجاد وحدت میان گروه‌های مسلمان و بازیابی عظمت و شکوه گذشته تمدن اسلامی و ایستادگی در مقابل استیلا و استعمار غربی بود. به عبارت دیگر می‌توان انگیزۀ اصلی پیشگامان نواندیشی دینی را سیاسی دانست. افرادی نظیر سید اسدالله خرقانی، شیخ محمد خالصی‌‌زاده و شریعت سنگلجی در زمرۀ چهره‌های شاخص در میان نسل اول نواندیشی دینی بودند.