الله الله فی اصحابی

خصوصیات ویژه و ممتاز ابوبکر صدیق

ابوبکر صدیق سدر مزیت ویژه‌ای از صحابه بودن قرار دارد که او را در بین تمام آن‌ها خصوصیت خاصی بخشیده است. در حدیث صحیحی که بخاری از ابودرداء روایت کرده، آمده است: «یک بار بین ابوبکر و عمر سخنی رد و بدل شد که موجب رنجش عمر گردید. ابوبکر از عمر خواست برایش طلب بخشش کند و او را عفو نماید اما عمر امتناع کرد. ابوبکر به خدمت رسول الله جرسید و جریان را برایش بازگو نمود. پس از این جریان، عمر پشیمان شد و به دنبال او به راه افتاد. او را در خانه نیافت؛ گفتند: هم اکنون نزد رسول الله جاست. هنگامی که به حضور رسید، رسول الله جاو را گرفت و به خاطر ابوبکر از او خشمگین گشت و گفت: «إِنَّ اللَّهَ بَعَثَنِی إِلَیْكُمْ فَقُلْتُمْ كَذَبْتَ وَقَالَ أَبُو بَكْرٍ: صَدَقَ، وَوَاسَانِی بِنَفْسِهِ وَمَالِهِ، فَهَلْ أَنْتُمْ تَارِكُوا لِی صَاحِبِی»؟ مَرَّتَیْنِ، فَمَا أُوذِیَ بَعْدَهَا»:«همانا خداوند مرا به سوی شما مبعوث کرد. شما مرا تکذیب کردید و ابوبکر مرا تصدیق کرد و با جان و مالش، مرا همراهی نمود. آیا دوستم را برایم می‌گذارید»؟ و این جمله را دو بار تکرار نمود. از این به بعد مرا اذیت نکنید.» در این‌جا صحابی بودن را خاص ابوبکر نموده است، چنان‌که قرآن خاص او قرار داده است که این رتبه صحابی بودن را دیگران ندارند. ﴿ثَانِيَ ٱثۡنَيۡنِ إِذۡ هُمَا فِي ٱلۡغَارِ إِذۡ يَقُولُ لِصَٰحِبِهِۦ لَا تَحۡزَنۡ إِنَّ ٱللَّهَ مَعَنَا﴾[التوبة: ۴۰] «در حالی که (دو نفر بیش نبودند و) او دومین نفر بود (و تنها یک نفر به همراه داشت که رفیق دلسوزش ابوبکر بود) هنگامی که آن دو در غار (ثور جای گزیدند و در آن سه روز) ماندند (ابوبکر ترسید که از سوی قریشیان به جان پیامبر گزندی رسد) در این هنگام پیامبر خطاب به رفیقش گفت: غم مخور خدا با ماست».و در صحیحین از ابو سعید روایت است که رسول الله جفرمود: «ان عبدا خیره بین الدنیا والآخره، فاختار ذلك العبد ما عند الله فبكی ابوبكر، فقال: بل نفدیك بانفسنا واموالنا»: [۸]«الله تعالی بنده‌ای را در بین زندگی دنیا و حیات اخروی مخیر کرد اما او آنچه را نزد الله است، برگزید. بعد از این فرمایش رسول الله، ابوبکر گریست و در همان حال می‌فرمود: جان و مال‌مان فدای تو باد». در ادامه ابو سعید می‌فرماید: از این فرموده‌ی رسول الله ج، مردم تعجب کردند که الله بنده‌ای را در بین دنیا و آخرت مخیر کرد (تعجب مردم از گریه‌ی ابوبکر بود) در حالی که ابوبکر از ما آگاه‌تر بود و مقصود رسول الله جرا فهمید که آن انتخاب‌گر، رسول الله جاست. و باز رسول الله جفرمودند: «إنّ أمنّ الناس علینا فی صحبته وذات یده ابوبكر ولو كنت متخذا من أهل الارض خلیلاً لاتخذت ابابكر خلیلا ولكن اخی وصاحبی، سدوا كلّ خوفة فی المسجد إلا خوفة ابی بكر»:«در بین مردم از مصاحبت و دست و زبان ابوبکر بیشتر از همه احساس امنیت می‌کنم و اگر می‌شد من از اهل زمین خلیلی را برگزینم ابوبکر را خلیل خود می‌نمودم اما او برادر و یار من است؛ هر دری را که به مسجد باز می‌شود، ببندید تنها در ابوبکر را باز بگذارید.» و این احادیث به اتفاق دانشمندان عالم به گفتار، کردار و احوال رسول الله ج، از صحیح-ترین احادیثند. هدف این است که در لفظ صحابی بودن عموم و خصوص نهفته است. صحابی، به صورت عام، شامل تمام کسانی است که در حال ایمان، رسول الله جرا دیده باشد و فرق نمی‌کند یک سال، یا یک ماه و یا ساعتی بوده باشد.

[۸] این حدیث را با این لفظ نه در بخاری و نه در مسلم مشاهده نکردم هرچند الفاظ مشابه آن موجود است. (مصحح)