آیا فضائل، اعمال آیندۀ اصحاب را توجیه می‌کند؟
این سوالی است که ممکن است به فکر هر خواننده‌ای خطور کند. که اگر چه اصحاب در عصر پیامبر ج، اسطورۀ صبر و ایمان بوده‌اند و خداوند در باب فضیلت آن‌ها آیه‌ها نازل نموده است، اما از کجا معلوم که پس از رحلت پیامبر جو قطع وحی، آن‌ها دست به عملی نزده باشند که باعث نا رضایتی خداوند شده باشد؟
درپاسخ به این شبهه باید گفت، که خداوند از آیندۀ صحابه و حوادث پس از رحلت رسول خدا جخبر داشته است و اگر اقدام اصحاب در آن زمان بر مبنای دنیا پرستی و مال اندوزی بود و در جهت نارضایتی خداوند حرکت می‌کردند، خداوند هیچگاه با این قاطعیت رضایت خود را از آن‌ها اعلام نمی‌کرد تا سبب گمراهی کسانی که قرآن را حجت می‌گیرند، فراهم آورد. خداوند متعال می‌فرماید:
﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ سَبَقَتۡ لَهُم مِّنَّا ٱلۡحُسۡنَىٰٓ أُوْلَٰٓئِكَ عَنۡهَا مُبۡعَدُونَ ١٠١﴾[الأنبیاء: ۱۰۱].
«براستی برای کسانیکه از طرف ما حسنی مقدر و مقرر شده است، آن‌ها از آن (دوزخ) دور می‌شوند».
و این حکمت الهی را می‌رساند زیرا که خداوند هیچگاه رضایت و خشنودی خود را مورد کسی یا قومی اعلام نمی‌کند که احتمال به خطا رفتن آن‌ها درآینده باشد. در اینصورت چنین آیه ای (رضایت خدا از آن‌ها) جزء برای فریب وگمراهی انسان‌ها نمی‌باشد. خداوند با علم بی‌پایانش از سر انجام زندگی صحابه آگاهی داشته و بر پایۀ چنین علمی اقدام به نزول این آیات نموده است و در آیۀ اخیر نیز اعلام می‌کند که صحابه بدلیل حسنی که خداوند برای آن‌ها مقرر کرده و اعلام خشنودی خداوند از آن‌ها، از دوزخ که جایگاه گنهکاران است دور خواهند شد.