مقدمه مترجم

الحمد لله الذي فرض الصلاة على عباده وأمرهم بإقامتها وحسن أدائها وعلَّق النجاح والفلاح بالخشوع فيها وجعلها فرقاناً بين الإيمان والكفر وناهية عن الفحشا والمنكر والصلاة على نبينا محمد وعلى آله وأصحابه ومن سار على نهجه إلى يوم الدين، أما بعد:

نماز رکن دوم اسلام و از مهمترین رکن بعد از شهادتین به شمار مى‌رود. خداوند مى‌فرماید:

﴿وَأَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلذِّكۡرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيۡهِمۡ﴾[النحل: ۴۴] .

«و به تو قرآن نازل کردیم تا برای مردم روشن سازی آنچه را که بر آنان فروفرستاده شده است».

پس رسول اللهصاین امانتی که بر دوش او بود بطور کامل به مردم رسانده و نماز بزرگترین عبادتی است که برای مردم بیان فرموده، هم با قول و هم با فعل؛ به طوری که نقل شده که ایشان بالای منبر نماز خواند تا مـردم از او چگونگی نماز را بیاموزند و فرمود:

«إِنَّمَا صَنَعْتُ هَذَا لِتَأْتَمُّوا بِي، وَلِتَعْلَمُوا صَلَاتِي» [متفق علیه]

«من اینکار را کردم تا اینکه شما از من پیروی کنید و چگونگی نماز خواندن را یاد بگیرید».

رسـول اللهصفرمودنـد:

«إنَّ أَوَّلَ مَا يُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ الْمُسْلِمُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، الصَّلَاةُ الْـمَكْتُوبَةُ، فَإِنْ أَتَمَّهَا، وَإِلَّا قِيلَ: انْظُرُوا هَلْ لَهُ مِنْ تَطَوُّعٍ؟ فَإِنْ كَانَ لَهُ تَطَوُّعٌ أُكْمِلَتِ الْفَرِيضَةُ مِنْ تَطَوُّعِهِ، ثُمَّ يُفْعَلُ بِسَائِرِ الْأَعْمَالِ الْـمَفْرُوضَةِ مِثْلُ ذَلِكَ» [أبوداود وابن ماجه]

«اولین چیزی که بنده مسلمان در روز قیامت در مورد آن بازخواست مى‌شود، نماز است. پس اگر آن را به طور کامل ادا کرد، که خوب است، وگرنه خداوند به فرشتگان خود مى‌فرماید: (در حالیکه او بهتر مى‌داند) نگاه کنید آیا بنده من نماز سنت و نافله‌ای هم دارد؟ پـس اگر علاوه بر فریضه، نماز نفل و سنتی داشت، فریضه‌ای را که در آن نقص وجود دارد با آن سنت و نافله کامل مى‌کنند؛ سپس به همین ترتیب به بقیه اعمال وی حسابرسی مى‌شود».

پس نماز، سرمایه هر مسلمان بشمار مى‌رود؛ زیرا تمامی اعمال و کردار او وابسته به قبول شدن، یا رد شدن نماز اوست؛ همچنانکه تاجر اگر سرمایه نداشته باشد نمى‌تواند تجارت کند تا سودی ببرد، و این، دلالت بر بزرگی منزلت نماز در اسلام دارد.

پس کسی که آرزوی ملاقاتِ خداوند را دارد نباید از ادای آن کسالت ورزد، زیرا نماز، تشخیص‌دهنده و بیان کنندة حد فاصل بین اسلام و کفر است، و ستون اسلام به شمار مى‌رود و به جز آن بر چیزی دیگر استوار نخواهد ماند.

پیامبر اسـلامصما را به پیروی از خود امر فرموده، و این پیروی را بر ما واجب کرده است، چنانکه مى‌فرمایند:

«صَلُّوْا كَمَا رَأَيْتُمُونِي أُصَلِّي» [بخاری] .

«طوری نماز بخوانید که دیدید من نماز مى‌خوانم».

آن بزرگوار به کسی که مانند او نماز بخواند بشارت داده که خداوند عهد و پیمان کرده است گناهان او را ببخشد، چنانکه مى‌فرماید:

«خَمْسُ صَلَوَاتٍ افْتَرَضَهُنَّ اللَّـهُ عَزَّوَجَلَّ مَنْ أَحْسَنَ وُضُوهُنَّ، وَصَلَّاهُنَّ لِوَقْتِهِنَّ، وَأَتَمَّ رُكُوعَهُنَّ وَخُشُوعَهُنَّ، كَانَ لَهُ عَلَى اللَّـهِ عَهْدَاً أَنْ يَغْفِرَ لَهُ، وَمَنْ لَمْ يَفْعَلْ فَلَيْسَ لَهُ عَلَى اللَّـهِ عَهْدٌ، إِنْ شَا غَفَرَ لَهُ، وَإِنْ شَا عَذَّبَهُ» [أبوداود]

«خداوند پنج نماز بر بندگانش فرض نموده است. کسی که به طور کامل وضو بگیرد و به وقتِ آن، نمازها را ادا کند و رکوع و سجود و خشوع و خضوع آنها را بطور کامل انجام دهد، خداوند تعهد کرده است که گناهان او را ببخشاید، و کسی که آن را انجام ندهد خداوند تعهدی ندارد که گناهان او را ببخشد؛ اگر خواست گناهان او را مى‌بخشد، وگرنه او را عذاب مى‌دهد».

لذا با در نظر داشت این اهمیتِ فـوق العاده، ما این رساله مختصر را که در همین باب نوشته شده برای مسلمانان فارسی زبان ترجمه کردیم تا به اهمیت آن پی ببرند و چگونگی ادای نماز را بیاموزند و آن را بطور کامل ادا کنند.

إسحاق بن عبدالله دبیری

ریاض ۲۹/۱/۱۴۱۹هجری قمری