فضل نماز
از آنچه گذشت معلوم مى‌شود که نماز شأن و منزلت بزرگی در اسـلام دارد و رکن دوم از ارکان اسلام است که اسلام شخص، صحیح و کامل نمى‌شود مگر با ادای آن. نیز دانستیم که کسالت و سستی در نماز، از صفات منافقین است، و تـرک آن، کفر و گمراهی و خـروج از دایره اسلام است؛ چنانکه رسـول گرامیصمى‌فرماید:
«بَيْنَ الرَّجُلِ وَبَيْنَ الشِّرْكِ وَالْكُفْرِ تَرْكَ الصَّلَاةِ» [مسلم]
«بین مرد و بین شرک آوردن و کافر شدن ترک کردن نماز است».
و همچنین صمى‌فرماید:
«اَلْعَهْدُ الَّذِي بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمُ الصَّلَاةُ، فَمَنْ تَرَكَهَا فَقَدْ كَفَرَ» [ترمذی] .
«فرق بین ما مسلمانان و بین کافران و مشرکین نماز است؛ پس کسی که آن را ترک کند کافر مى‌شود».
نماز پایه و اساس اسـلام است و واسطه بین بنده و خداست؛ چنانکه رسول اللهصدر حدیث صحیح مى‌فرماید:
«إِنَّ أَحَدَكُمْ إِذَا صَلَّى يُنَاجِي رَبَّهُ» [بخاری]
«هر یک از شما وقتی نماز مى‌خواند با خداوند مناجات مى‌کند».
نماز عـلامت محبت و دوستی بنده با خـدا و قدردانی او از نعمت‌هایش مى‌باشد. از بزرگی شأن و منزلت نماز نزد خداوند این است که اولین فریضه‌ای است که بر پیامبرصواجب شده، و فرض‌شدنِ آن بر این امت، در آسمان در شب اسرا و معراج بوده است.
هنگامی که از رسول خداصسؤال شد که بهترین اعمال کدام است، آن حضرتصفرموند:
«الصَّلاَةُ عَلَى وَقْتِهَا» [متفق علیه]
«ادای نماز در اوقات آن».
خداوند نماز را باعثِ پاکی از گناهان و کارهای ناشایست قرار داده است؛ چنانکه رسـول خداصمى‌فرماید:
«أَرَأَيْتُمْ لَوْ أَنَّ نَهْرًا بِبَابِ أَحَدِكُمْ يَغْتَسِلُ مِنْهُ كُلَّ يَوْمٍ خَمْسَ مَرَّاتٍ، هَلْ يَبْقَى مِنْ دَرَنِهِ شَيْ؟ قَالُوا: لَا، قَالَ: كَذَلِكَ الصَّلَوَاتِ الْـخَمْسِ، يَمْحُو اللهُ بِهِنَّ الْـخَطَايَا» [متفق علیه]
«ببینید اگر جوی آبی بر درب خانه یکی از شما جاری باشد و هر روز پنج بار در آن خودش را بشویید، آیا از چرک و پلیدی بدن او چیزی باقی مى‌ماند؟ صحابهشگفتند: خیر. آنحضرتصفرمود: همچنین نمازهای پنجگانه که خداوند بوسیله آن خطاها و گناهان را محو و نابود مى‌کند [همین طور است] ».
در حـدیث آمده که آخرین وصیت رسول اللهصبرای امت و آخرین سفارش ایشان در وقت وداع‌گفتن این دنیا و رفتن به سوی آخرت این بود که فرمودند:
«در اداى نماز، وحقوق بردگان از خـدا بترسید، یعنی به آنان احسان و نیکی کنید». [أحمد ونسائی وابن ماجه] .
خداوند در قرآن امر نماز را بسیار بزرگ شمرده و نماز و اهل نماز را شرافت بخشیده، در مواضع بسیار زیادی از قرآن کریم آن را یاد فرموده و به طور خصوصی به آن سفارش نموده است, از جمله:
﴿حَٰفِظُواْ عَلَى ٱلصَّلَوَٰتِ وَٱلصَّلَوٰةِ ٱلۡوُسۡطَىٰ وَقُومُواْ لِلَّهِ قَٰنِتِينَ ٢٣٨﴾[البقرة: ۲۳۸]
«بر(گزاردن) نمازها و(به ویژه) نماز میانه (عصر) پایبند باشید و برای خداوند فروتنانه(به عبادت) بایستید».
و همچنین خداوند مى‌فرماید:
﴿وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَۖ إِنَّ ٱلصَّلَوٰةَ تَنۡهَىٰ عَنِ ٱلۡفَحۡشَآءِ وَٱلۡمُنكَر﴾[العنکبوت: ۴۵]
«و نماز را بر پاى دار که نماز از(کارهای) ناشایست و ناپسند باز مى‌دارد»،
باز مى‌فرماید:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱسۡتَعِينُواْ بِٱلصَّبۡرِ وَٱلصَّلَوٰةِۚ إِنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلصَّٰبِرِينَ ١٥٣﴾[البقرة: ۱۵۳]
«ای مؤمنان، از بردباری و نماز مدد بجویید، که خدا با بردباران است»،
و همچنین مى‌فرماید:
﴿إِنَّ ٱلصَّلَوٰةَ كَانَتۡ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ كِتَٰبٗا مَّوۡقُوتٗا ١٠٣﴾[النساء:۱۰۳]
«که نماز بر مؤمنان واجبی زماندار است».
خداوند بر کسى که نماز را ضایع و پایمال کرده و آن را ادا نمى‌کند، عذابی دردناک واجب نموده و مى‌فرماید:
﴿فَخَلَفَ مِنۢ بَعۡدِهِمۡ خَلۡفٌ أَضَاعُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَٱتَّبَعُواْ ٱلشَّهَوَٰتِۖ فَسَوۡفَ يَلۡقَوۡنَ غَيًّا ٥٩﴾[مریم: ۵۹]
«آنگاه پس از آنان ناخلفانی جانشین شدند که نماز را ترک کردند و از خواسته ها(ی نفسانی) پیروی کردند. پس(کیفر) گمراهی را خواهند یافت».
پس بر هر مسلمان واجـب است که بر نمازش محافظت و پایبندی کند، و همچنانکه خداوند آن را فرض نموده، در اوقات خـودش آن را ادا کند، با این نیت که این عبادت، به شکل درست، اطاعت از خدا و رسول خداست، و بداند که در صورت تخلف، به خشم و غضبِ دردناک و عقاب خداوندی گرفتار خواهد شد.
***