شخص مؤمن، خمیازه را ناپسند میداند
امام شافعی/میفرماید:
«لوکان حبك صادقا لاطعته
إن المحب لمن یحب مطیع»
اگر تو در دوستی و محبت صادقانه میبودی او را طاعت میکردی زیرا که دوستدار و عاشق همیشه فرمانبر محسوب و معشوق خود است.
بله، شخص شیفته و دوستدار، هر آن کاری را که محبوب و معشوقش دوست دارد میپسندد بد و ناپسند باشد او نیز آن کار را بد و ناپسند میداند. خداوند متعال نیز خمیازه را ناپسند و مکروه میداند:
حضرت أبیهریرهساز رسول اکرم ج روایت میکند که ایشان فرمودند:
«ان الله یحب العطاس ویکره التثاوب، فإذا عطس فحمدلله، فحق علی کل مسلم سمعه ان یشمته واما التثاوب فإنما هو من الشیطان فلیرده ما استطاع فإذا قال: ها، ضحک منه الشیطان». [۲]
«خداوند عطسه را دوست دارد و خمیازه را ناپسند و مکروه میداند و هنگامی که شخص عطسه میزند باید حمد و ستایش خداوند را بگوید (یعنی الحمدلله) بگوید و شخص مسلمانی که عطسه را میشنود این حق بر ذمۀ اوست که جواب عطسۀ او را بدهد اما خمیازه از جانب شیطان است و تا جایی که برای شخص ممکن است و توان دارد باید از وقوع آن جلوگیری کند و هنگامی که شخص در حین خمیازه کردن صدای «ها» را از خود درمیآورد شیطان از این عمل او خشنود شده و میخندد.
از این رو، مؤمن خمیازه را ناپسند میداند چون که پروردگارش آن را ناپسند دانسته است.
خداوند متعال میفرماید:
﴿وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَشَدُّ حُبّٗا لِّلَّهِۗ﴾[البقرة: ۱۶۵].
«کسانی که به خدا ایمان آوردهاند قویتر هستند در رابطه با عشق و محبت با خداوند (از دوستی و محبت مشرکان با معبودانشان)».
یکی دیگر از آن عواملی که خمیازه را ناپسند قرار داده و میدهد این است که خمیازه از طرف شیطان است و از شیطان جز کار زشت و ناپسند چیز دیگری سر نمیزند و همچنین خمیازه از خوردن زیاد سرچشمه میگیرد و واقع شدن در خمیازه منجر به کسالت و تنبلی در عبادت میشود و خمیازه کشیدن همیشه و در هر حال مکروه و ناپسند است ولی کراهیت آن در نماز شدیدتر و بیشتر است؛ زیرا هدف مهم و اساسی شیطان، پرت کردن حواس نمازگزار است. [۳]
حضرت ابوهریرهس از پیامبر اکرم ج روایت میکند که آن حضرت ج فرمودند:
«التَّثَاؤُبُ في الصلاة مِنَ الشَّيْطَانِ فَإِذَا تَثَاءَبَ أَحَدُكُمْ فَلْيَكْظِمْ مَا اسْتَطَاعَ». [۴]
خمیازه کشیدن در نماز از طرف شیطان است هر گاه یکی از شما خمیازهاش گرفت تا آنجایی که توان دارد آن را فروبرد و از انجام و وقوع آن جلوگیری کند.
[۱] دیوان شافعی/، ص ۵۸. [۲] امام بخاری/در صحیح خود در کتاب الادب، باب من یستحب من العطاس و مایکرة من التشاوب، ٧/۱۲۴-۱۲۵ این حدیث را تخریج کرده است. [۳] فتحالباری، ۱۰/۶۶۲-۶۲٧. [۴] سنن ترمذی، ابواب الصلاة، باب ماجاء فی کراهیة التثاوب فی الصلاة، ۲/۱۶۴-۱۶۵ همراه با شرح ابن عربی.