خاتمه نیکو

غسل اموات و تشییع جنازه:

هنگامی که انسان میت را می‌بیند که او را بر روی چوب دَور می‌دهند و هیچ حرکتی از خود ندارند در حالی که قبل از مرگ اینگونه نبوده است این پند بسیار خوبی است زیرا چه بسیار افرادی که قبل از مرگ انسانهای بسیار نیرومندی بوده‌اند در حالی که بعد از مرگ جسدشان خمیده شده و هیچ حرکتی ندارد و کسی که او را غسل می‌دهد به هر طرف که بخواهد او را می‌چرخاند.

مکحول دمشقی هنگامی که جنازه‌ای را می‌دید می‌گفت: هنگامی که جنازه‌ای را می‌بینم که غسل می‌دهند و هیچ حرکتی از خود ندارد در می‌یابیم که در غفلت به سر می‌بریم و مرگ ناخودآگاه همگی ما را یک به یک از دنیا فانی به سرای آخرت می‌برد و هیچ یک از ما متوجه نمی‌شویم که مرگ چه وقت به سراغمان می‌آید.

و حالت حضرت عثمان سطوری بود هنگامی که در تشییع جنازه شخصی حاضر می‌شد بسیار گریه می‌کرد هنگامی که مردم این عمل حضرت عثمان سرا دیدند. تعجب کردند و به آن حضرت گفتند: ای عثمان سچه خبر است؟ هنگامی که از بهشت و دوزخ یاد می‌شود گریه نمی‌کنی اما هنگامی که در سر قبر شخصی حاضر می‌شوی بسیار گریه می‌کنی؟

در جواب فرمود: که از رسول‌خدا جشنیدم فرمودند: «إِنَّ الْقَبْرَ أَوَّلُ مَنَازِلِ الآخِرَةِ فَإِنْ نَجَا مِنْهُ صاحبه فَمَا بَعْدَهُ أَيْسَرُ مِنْهُ وَإِنْ لَمْ يَنْجُ مِنْهُ فَمَا بَعْدَهُ أَشَدُّ». «قبر اولین منزل آخرت است. اگر از قبر به سلامتی عبور کرد و برایش مشکلی پیش نیامد، ما بعد آن برایش آسان خواهد شد اما اگر از اولین منزل آخرت که قبر است به سلامتی عبور نکرد و به مشکل برخورد کرد بعد از آن هم برایش سخت‌تر است». یعنی اگر شخصی در دنیا عمل صالح انجام داد و از عذاب قبر در امان ماند ما بعد آن که قیامت است هیچ مشکلی برایش پیش نمی‌آید. اما اگر از فتنه قبر در امان نماند عبور از مراحل بعد قیامت برایش مشکل خواهد بود و در روز حساب و کتاب در بارگاه الهی شرمنده می‌شود و هیچ جوابی را در مقابل الله أنمی‌یابد.