زیارت قبر از دیدگاه قرآن

زیارت شرعی و زیارت غیر شرعی

زیارت شرعی و زیارت غیر شرعی

در شروع این رساله گفتیم که زیارت قبور در شروع اسلام ممنوع و سپس رسول اللهصبه آن اجازه دادند، هنگامی که فرمودند:

«نَهَيْتُكُمْ عَنْ زِيَارَةِ الْقُبُورِ فَزُورُوهَا». [صحیح مسلم ۲۳۰۵]

«شما را از زیارت قبرها منع کرده بودم اکنون آن‌ها را زیارت نمائید».

ودر روایت دیگری آمده است: که پیامبرصفرمودند:

(إني نهيتکم عن زيارة القبور فزوروها فإن فيها عبرة، ولاتقولوا ما يسخط الرب) [۸].

«من قبلاً شما را از زیارت قبور نهی کرده بودم ولی الان می‌گویم: به زیارت قبور بروید چون در آن عبرت است و چیزی نگویید که خشم الله را برانگیزد.»

وسبب این نهی سپس اجازه دادن رسول اللهصاین بود که با علم و معرفتی که اللهأنصیبشان کرده بود خواستند که این مرض را بکلی از جامعه نابود کرده وآنرا از قلب اصحاب کرامشنیز دور کنند.

نخست تعلقی را که نسبت به قبور در دل مردم بود را با نهی کلی دور ساختند و بعد از ریشه کن شدن همۀ انواع مظاهر شرکی که در جامعۀ قبل از اسلام وجود داشت و پاک شدن قلوب مسلمین از محبت و تعلق به قبور، دوباره با تقید و پایبندی به آداب و طرق شرعی آن را اجازه دادند و بر دوری از شرک و بدعت و رسومات جاهلی تأکید ورزیدند.

رسول اللهصبه زیارت قبرستان می‌رفتند به مرده ها سلام می‌کردند و در حق آن‌ها دعا می‌نمودند چنانکه در حدیث شریف آمده است:

«عَنْ عَائِشَةَلأَنَّهَا قَالَتْ: كَانَ رَسُولُ اللَّهِصكُلَّمَا كَانَ لَيْلَتُهَا مِنْ رَسُولِ اللَّهِصيَخْرُجُ مِنْ آخِرِ اللَّيْلِ إِلَى الْبَقِيعِ فَيَقُولُ: «السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ دَارَ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ وَأَتَاكُمْ مَا تُوعَدُونَ غَدًا مُؤَجَّلُونَ وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِكُمْ لاَحِقُونَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لأَهْلِ بَقِيعِ الْغَرْقَدِ»[صحیح مسلم].

«از أم المؤمنین عایشۀ صدیقهلروایت شده که فرموده‌اند: رسول اللهصهرگاه نوبت ایشان می‌بود در آخر شب به قبرستان بقیع می‌رفتند و می‌فرمودند: ای جمع مؤمنان سلام بر شما، آنچه به شما وعده داده شد نزد شما آمد، و تا فردایی مهلت داده شده و ما ان‌شاء الله به شما ملحق خواهیم شد الهی اهل بقیع غرقد را بیامرز».

و این همان زیارت شرعی است که از رسول اللهصثابت شده است.

ما به زیارت قبر می‌رویم و به اهل قبرستان سلام می‌دهیم برایشان دعا می‌کنیم ولی از آن‌ها چیزی نمی‌خواهیم و در آنجا به یاد آخرت می‌افتیم.

پس در زیارت قبور سه مسأله وجود دارد:

۱- سلام به مرده‌ها.

۲- دعا برای آن‌ها.

۳- به یاد آخرت افتادن.

و هر آنچه غیر از این‌ها انجام گیرد شرک و بدعت و خارج از شریعت محمدصمی‌باشد.

اموری که انجام دادن آن‌ها ممنوع و در شریعت اسلام حرام است مختصراً از قرار ذیل می‌باشد:

۱- سفر به قصد زیارت قبر.

۲- اعتقاد به اینکه زیارت قبری از قبر دیگری فرق دارد و برای فلان قبری فضیلت خاصی است.

۳- گنبد و بارگاه ساختن بر قبور.

۴- به دعا خواستن مرده و گریه و زاری نزد آن‌ها.

۵- استغاثه و نذر کردن برای آن‌ها.

۶- طواف به گرد قبر.

٧- نماز خواندن بر قبرها و یا در کنار قبرها.

۸- خواندن زیارتنامه

٩- بستن نخ ویا پارچه ای بر قبر و یا پنجره های زیارت

۱۰- بوسیدن در و دیوار قبر و لمس نمودن آن‌ها و دیگر خزعبلات و خرافاتی که ذکر آن این رساله را طولانی میکند، همه بدعت وشرک اکبر به حساب می‌رود که از شر آن به اللهأپناه می‌بریم.

(اللهأمی‌فرماید:

﴿قُلۡ أَرَءَيۡتُم مَّا تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَرُونِي مَاذَا خَلَقُواْ مِنَ ٱلۡأَرۡضِ أَمۡ لَهُمۡ شِرۡكٞ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِۖ ٱئۡتُونِي بِكِتَٰبٖ مِّن قَبۡلِ هَٰذَآ أَوۡ أَثَٰرَةٖ مِّنۡ عِلۡمٍ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ ٤[الأحقاف: ۴].

«بگو: آیا دقّت ‌کرده‌اید دربارۀ‌ چیزی ‌که‌ به ‌جز الله به ‌فریاد می‌خوانید (و عبادت‌ می‌کنید)؟ به‌ من ‌نشان‌دهید، چه‌ چیزی ‌از زمین ‌را خلق ‌کرده‌اند؟ یا اصلاً در (خلقت ‌و گردش ‌و چرخش‌) آسمان‌ها مشارکتی داشته‌اند؟ کتابی ‌پیش ‌از این‌ (قرآن‌) یا یک ‌اثر علمی‌ برای ‌من ‌بیاورید اگر راست می‌گویید»!.

مالک‌، تنها او تعالی است و تمام چیزهایی که در آسمان‌ها و زمین قرار دارند، ملک اویند و قبر و زیارت نفع و ضرری به کس نمی‌رسانند:

﴿وَلِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ ١٨٩[آل عمران: ۱۸٩].

«پادشاهی آسمان‌ها وزمین فقط از الله است و الله بر همه چیز توانا است».

او تعالی در رزق و روزی دادن ‌شریکی‌ندارد، و رازق‌همۀ‌موجودات‌است‌:

﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡۚ هَلۡ مِنۡ خَٰلِقٍ غَيۡرُ ٱللَّهِ يَرۡزُقُكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِۚ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ فَأَنَّىٰ تُؤۡفَكُونَ ٣[فاطر: ۳].

«ای‌مردم‌! نعمتی ‌را که‌ الله به‌ شما عطا فرموده‌، یادآور شوید. آیا جز اللّه‌، خالق‌دیگری‌وجود دارد که‌شما را از آسمان‌و زمین‌روزی‌برساند؟ جز او الهی ‌وجود ندارد. پس‌با این‌حال‌، چگونه‌منحرف‌و گمراه‌می‌شوید»؟!

غیر از او تعالی، ربّ، ولی و حاکم‌دیگری‌وجود ندارد:

﴿قُلۡ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَتَّخِذُ وَلِيّٗا فَاطِرِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَهُوَ يُطۡعِمُ وَلَا يُطۡعَمُۗ قُلۡ إِنِّيٓ أُمِرۡتُ أَنۡ أَكُونَ أَوَّلَ مَنۡ أَسۡلَمَۖ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ ١٤[الأنعام: ۱۴].

«بگو! آیا غیر از الله را سرپرست‌و یاور خود برگیرم‌، در حالی‌که او آفرینندۀ آسمان‌ها و زمین‌است‌ واو رزق می‌دهد و رزق داده نمی‌شود بگو به من امر کرده شده است که نخستین مسلمان باشم و فرموده شد به من که نباش از جملۀ مشرکین».

﴿إِنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ وَأَنتُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ ٧٤[النحل: ٧۴].

«الله می‌داند و شما نمی‌دانید».

تنها اوست که‌ می‌میراند و زنده‌ می‌گرداند و قبر و زیارت دخالتی در آن ندارند:

﴿ٱللَّهُ ٱلَّذِي خَلَقَكُمۡ ثُمَّ رَزَقَكُمۡ ثُمَّ يُمِيتُكُمۡ ثُمَّ يُحۡيِيكُمۡۖ هَلۡ مِن شُرَكَآئِكُم مَّن يَفۡعَلُ مِن ذَٰلِكُم مِّن شَيۡءٖۚ سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ ٤٠[الروم: ۴۰].

«الله ذاتی ‌است که شما را آفریده‌، سپس‌ به شما روزی بخشیده است‌. بعد شما را می‌میراند و سپس ‌دوباره ‌زندۀتان‌ می‌گرداند. آیا در میان‌ شرکاء و معبودانتان ‌کسی ‌هست‌ که‌ چیزی ‌از این‌ کارها را انجام دهد؟ الله دورتر و برتر از این ‌است‌ که ‌برایش ‌شریک ‌قائل ‌شوند».

هیچ‌کس‌جز اللهأ، دعاها و فریادها را نمی‌شنود و اجابت‌نمی‌کند حتی امام و ولی!:

﴿أَمَّن يُجِيبُ ٱلۡمُضۡطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكۡشِفُ ٱلسُّوٓءَ وَيَجۡعَلُكُمۡ خُلَفَآءَ ٱلۡأَرۡضِۗ أَءِلَٰهٞ مَّعَ ٱللَّهِۚ قَلِيلٗا مَّا تَذَكَّرُونَ ٦٢[النمل: ۶۲].

«نه بلکه می‌پرسیم کیست ‌که ‌به‌فریاد مضطرّ و درمانده‌ می‌رسد و بلا و گرفتاری را برطرف‌ می‌کند، هر گاه ‌او را به‌ کمک ‌بطلبد، و شما (انسان‌ها) را جانشین در ‌زمین ‌می‌سازد؟ آیا معبود دیگری‌ با الله است؟ واقعاً شما بسیار کم پند می‌گیرید»!.

﴿ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدۡعُونَ مِن دُونِهِ ٱلۡبَٰطِلُ وَأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡعَلِيُّ ٱلۡكَبِيرُ ٣٠[لقمان: ۳۰].

«این بدین خاطر است که فقط الله حق است و هر آنچه که غیر از او می‌خوانند، باطل هستند و تنها الله بلند مرتبه و بزرگوار است».

پناه‌دهنده فقط الله است‌ نه قبر و زیارت:

﴿قُلۡ مَنۢ بِيَدِهِۦ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيۡءٖ وَهُوَ يُجِيرُ وَلَا يُجَارُ عَلَيۡهِ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ ٨٨ سَيَقُولُونَ لِلَّهِۚ قُلۡ فَأَنَّىٰ تُسۡحَرُونَ ٨٩[المؤمنون: ۸۸-۸٩].

«بگو: چه ‌کسی‌ پادشاهی ‌همه‌چیز را در دست‌دارد و او ‌(به‌همه‌) پناه‌دهد و کسی‌را (هم‌نمی‌توان‌) از (عذاب‌) او پناه‌داد، اگر فهمیده و آگاهید؟ خواهند گفت‌: فقط از آنِ الله است‌ پس چگونه فریب می‌خورید و سحر می‌شوید ودستخوش افسون شیطان می‌گردید».

اما با وجود این همه دلایل روشن و آشکار از قرآن کریم وسنت رسول اکرمصباز هم عده ای به سوی قبر پرستی و طلب کمک نمودن از مرده ها و زیارتگاه‌ها مشغولند نه دلیل وبرهان را قبول می‌کنند و نه گوش شنوایی برای شنیدن سخن حق دارند

جالب است بدانید که رسول اللهصپیشبینی نموده بودند که عده‌ای از این امت گمراه شده، از شیطان پیروی نموده بت‌ها را خواهند پرستید. چنانکه دیدیم بسیاری از تازه مسلمان‌ها بعد از وفات رسول اللهصمرتد شدند و به عبادت شیطان روی آوردند. و عبادت شیطان یعنی حرف شنوی از او و روی گردانی از دین اللهأ، چنانکه می‌فرماید:

﴿۞أَلَمۡ أَعۡهَدۡ إِلَيۡكُمۡ يَٰبَنِيٓ ءَادَمَ أَن لَّا تَعۡبُدُواْ ٱلشَّيۡطَٰنَۖ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٞ ٦٠[یس: ۶۰].

«آیا حکم نفرستاده بودیم بسوی شما ای اولاد آدم که مپرستید شیطان را که وی دشمن آشکار شماست».

پیروی از شیطان و از دستوراتش یعنی، شرک ورزیدن به اللهأو ترک ایمان و ارتکاب گناه که این‌ها همه جزو عبادت شیطان محسوب می‌شوند.)

پس به این نتیجه می‌رسیم که زیارت قبور که امروزه بر اساس مذهب شیعه و دیگر فرقه ها و افراد گمراه انجام می‌گیرد باطلِ آشکار و بدعتی گمراه کننده می‌باشد زیرا هیچگونه اصلی در شریعت وحتی در اصول معتقدات مذهب خودشان هم ندارد و همچنین در قرآن کریم و سنت نبویصنیز یافت نمی‌شود.

در پایان دعا می‌کنیم که:

بارالها! امت اسلامى ما را از تمام موانع توحید دور بگردان و اطاعت و محبت و ایمان کامل به اللهأو پیروی و محبت رسول اکرمصو اهل بیت و صحابۀ کرامشرا نصیبمان نما، و دل‌هایمان را از تمام کدورت‌ها و شرک و بدعت‌ها و بغض‌ها و عداوت‌ها و زنگارهایى که چه بسا مانع رسیدن به اللهگردیده پاک گردان، و امت اسلامی را بوسیلۀ پیروی از قرآن کریم و سنت رسول اللهصامتی قوى و توانا و با عزت بگردان بارالها!.

﴿رَبَّنَآ ءَامَنَّا بِمَآ أَنزَلۡتَ وَٱتَّبَعۡنَا ٱلرَّسُولَ فَٱكۡتُبۡنَا مَعَ ٱلشَّٰهِدِينَ ٥٣[آل عمران: ۵۳].

«پروردگارا ایمان آوردیم به آنچه فرو فرستاده‌ای و از فرستاده (تو) تبعیت ورزیدیم پس ما را با گواهان (بر تبلیغ رسول) بنویس.»

﴿رَبَّنَا مَا خَلَقۡتَ هَٰذَا بَٰطِلٗا سُبۡحَٰنَكَ فَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ ١٩١ رَبَّنَآ إِنَّكَ مَن تُدۡخِلِ ٱلنَّارَ فَقَدۡ أَخۡزَيۡتَهُۥۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنۡ أَنصَارٖ ١٩٢ رَّبَّنَآ إِنَّنَا سَمِعۡنَا مُنَادِيٗا يُنَادِي لِلۡإِيمَٰنِ أَنۡ ءَامِنُواْ بِرَبِّكُمۡ فَ‍َٔامَنَّاۚ رَبَّنَا فَٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَكَفِّرۡ عَنَّا سَيِّ‍َٔاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ ٱلۡأَبۡرَارِ ١٩٣ رَبَّنَا وَءَاتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَىٰ رُسُلِكَ وَلَا تُخۡزِنَا يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۖ إِنَّكَ لَا تُخۡلِفُ ٱلۡمِيعَادَ ١٩٤[آل عمران: ۱٩۱۱-۱٩۴].

«پروردگارا این جهان را به باطل خلق نفرمودی تو منزّهی پس ما را از عذاب آتش حفظ فرما. پروردگارا محققا کسی را که داخل آتش کنی خوارش کرده‌ای و برای ستمگران یاورانی نیست. پروردگارا ما شنیدیم که نداکننده‌ای به سوی ایمان ندا می‌کرد که به پروردگارتان ایمان آورید و ما ایمان آوردیم، پروردگارا برای ما گناهان ما را بیامرز و بدی‌های ما را جبران نما و ما را با نیکان بمیران. پروردگارا آنچه به ما وعده‌ دادی بر پیمبرانت ما را عطا فرما و روز قیامت ما را خوار مکن به راستی که تو وعده را تخلّف نمی‌کنی».آمین.

وآخر دعوانا أن الحـمد لله رب العلمين وصلى الله على سيدنا وحبيبنا محمد وعلى آله وصحبه وسلم.

[۸] صحیح : [الجنائز ۱٧٩]، کم (۳٧۴/۱)، هق (٧٧/۴)، هق (٧٧/۴).